yükselteç

yükselteç

yükselteç kelimesinin kelime ve sözlük anlamı nedir?

yükselteç,  -ci
isim, fizik
Alçak veya yüksek frekanslı akımların yararlı etkilerini artırmaya yarayan araç, yükselteç.


Bir bipolar transistörlü amplifikatör devresi
Bir bipolar transistörlü yükselteç devresi
Yükselteç veya amplifikatör veya , elektronik sinyalleri arttırmak için kullanılan elektronik cihazlardır. Yükselteçler bu işlemi bir güç sağlayacısından alıp bu çıkış sinyallerinin şeklini eşleştirerek yaparlar. Yani, bir amlifikatör güç sağlayıcısından aldığı sinyalleri düzenler.

Dört adet basit elektronik amplfikatör çeşidi bulunur : voltaj yükselteçi, akım yükselteçi, transkondüktans yükselteçi ve transresistans yükselteçi. Yükselteçler arasındaki bir diğer ayrım ise yükselteç çıkışlarının doğrusal ya da doğrusal olmayışıdır. Yükselteçler aynı zamanda sinyal zincirinin fiziksel yerleştirilmesine göre de sınıflandırılabilirler.

Yükselteçlerin özellikleri
Gain, çıkış sinyalleri arasındaki büyüklük oranıdır.

Bant genişliği, kullanılabilir frekans aralığındaki genişliğidir.

Etkililik, güç kullanımı ve çıkış gücü arasındaki oranıdır.

Doğrusallık, giriş ve çıkış arasındaki orantı derecesidir.

Gürültü, çıkıştan gelen ve gelmesi istenmeyen sesin ölçüsüdür.

Çıkış dinamik aralığı, kullanılabilir seviyedeki en küçük ve en büyük çıkışların oranıdır.

Dönüştürme oranı, çıkıştaki maksimum değişim oranıdır.

Yükselteç çeşitleri
Yükselteçler giriş ve çıkış özelliklerine göre tanımlanırlar. Yükselteçler giriş ve çıkış sinyallerine bağlı olan gain ya da kat oranına göre özellikler gösterirler. Gain kavramı giriş ve çıkış voltajları arasındaki oran olarak da tanımlanabilir. Birçok durum için , eğer giriş ve çıkış aynı birimlerdeyse, gain'in herhangi bir birimi yoktur. (Genellikle birimi desibel olarak ifade edilir.)

Dört çeşit yükselteç aşağıda verilmektedir:

  • Voltaj yükselteci - Bu yükselteç çeşidi en yaygın olan yükselteç çeşididir. Bir giriş voltajı çıkış voltajına güçlendilir. Yükseltecin giriş empedansı yüksektir ve çıkış empedansı düşüktür.
  • Akım yükselteci - Bu yükselteç çeşidi giriş akımını değiştirir ve daha yüksek olan çıkış akımını oluşturur. Bu yükselteç çeşidinde giriş empedansı düşük çıkış empedansı ise yüksektir.
  • Transkondüktans yükselteci - Bu yükselteç çeşidi değişen giriş voltajını kendine bağlı olan değişken çıkış akımı sayesinde değiştirirler.
  • Transresistans yükselteci - Bu tarz yükselteçler değişen giriş akımını kendine bağlı olan değişen çıkış voltajı sayesinde değiştirirler. Bu cihazın diğer bir adı ise transimpedans aplfikatörüdür.

Pratik olarak, bir yükseltecin gücü kaynak ve yüklenme impedansına göre belirlenir. Bir RF yükselteci transfer gücünü ayarlamak için olan impedansına sahip olurken, ses ve alet yükselteçleri genellikle yükseltecin giriş ve çıkış impedansının sinyal toplamının yüklenmesine göre dizayn edilmiştir. 20 desibel gücünde olan bir yükselteç, kendi sahip olduğu voltajın on katı büyüklüküğünde bir güç oranına sahip olabilir. Lakin hala iletilen çok az miktardaki güç kazanımı eğer, örnek olarak , giriş 600 ohm büyüklüğünde olan mikrofonun çıkışı 47 kiloohmluk bir giriş soketine bağlanmıştır. Çoğu durumda bir yükselteç doğrusal olacaktır. Yani, gain herhangi bir normal seviyenin giriş ve çıkış sinyalleri için sabittir. Eğer gain doğrusal değil ise, sinyalin kırpılması çıkış sinyalini değiştirip bozacaktır. Değişken gainlerin kullanıldığı yükselteçler kullanım için daha uygundur. Üstel gain yükselteçleri sinyal işleme aletlerinde kullanılmaktadır. Birçok elektronik yükselteçler radyo ve televizyon verici ve alıcıları mikrobilgisayarlar ve dijital olan diğer cihazlar ayrıca gitar ve enstrüman yükselteçlerinde kullanılmaktadır. Önemli bileşenler vakum tüpleri ya da transistörler gibi aktif aletler içerir. Birçok elektronik yükseltece ait kısa bilgilere aşağıda verilmektedir.

Güç yükselteci
Bu terim yüklemeye aktarılan güç ile bağlıdır. Genel olarak, Güç yükselteci son yükseltecdir ya da sinyal zincirindeki gerçek devrenin ihtiyaç duyduğu yükselteç güç yeterliğidir. Verim değişen sınıflarda çıkış transistör ya da tüplerine bağlı olan güç yükselteçlerine yol açar.

Uygulamadaki güç yükselteçleri
Ses güç yükselteçleri
RF güç yükselteçleri
Servo motor kontrol ediciler (doğrusallık burada önemli değildir.)
Piezoelektrik ses yükselteçleri gerekli olan yüksek voltajı piezoelektrik hoparlörleri ne sağlayabilmek için DC'den DC dönüştürücüsü kullanırlar.

Güç yükselteçleri devreleri
Güç yükselteçleri devreleri aşağıda geçen devreleri içerirler:
  • Vakum tüpü/valfi , hibrid ya da transistör güç yükselteci
  • İt-çek çıkışı ya da tek çıkışlı çıkış aşamaları.
An ECC83 Vakum tüp amplifikatörü preamp
An ECC83 Vakum tüp
yükselteci preamp
Vakum-tüp yükselteçleri
Symons'a göre, yarı iletken yükselteçleri valf yükselteçlerine göre genişçe yerleştirilmişken , valf yükselteçleri çok daha efektif yüksek güç uygulamalarıdır. Bunlara örnek olarak radar veya iletişim ekipmanları verilebilir. Birçok mikrodalga yükselteci klystron gyrotron ve çarpışan alan yükselteçleri gibi özel olarak dizayn edilmiştir. Ayrıca bu mikrodalga valfleri mikrodalga frekansında çok daha fazla çıkış gücü sağlarlar.

Valf yükselteçleri birçok alanda kullanılırlar. Bu alanlardan birkaçı ise;
  • Elektro gitar amplifikasyonlarında
  • Rusya ordusu uçaklarında EMP toleransında
  • niche ses ve ses kalitesinde.
Transistörlü yükselteçler
Transistörlü yükselteçlerdeki önemli rol giriş sinyalini önemli ölçüde büyütecek verimde manyetize edip çıkış sinyali elde etmektir. Magnetizasyon büyüklüğü dış devre dizaynı tarafından belirlenir.

Transistörlü yükselteçlerde en yaygın kullanım bipolar transistörler (BJTs) ve metal oksit yarı iletken alan etkili transistörlerdir.

Uygulamalar sayısaldır. Bazı genel örnekler ise evlerde kullanılan ses sitemleridir. RF'nin yarı iletken ekipmanlar için olan yüksek güçlü üretimi mikrodalga uygulamarlını doğurur. Radyo vericileri buna örnek olarak gösterilebilir.

Transistör bazlı amplifikasyon cihazları birçok çeşitli şekilde kullanılmaktadır. Örnek olarak, bir BJT ile ortak bazlı ortak toplayıcılı veya ortak yayılan amplifikasyonları fark edebiliriz. Eğer bir MOSFET kullanırsak, ortak kapı ortak kaynak ya da ortak akımlı yükselteçler elde edebiliriz. Her bir konfigürasyon farklı bir yapıya sahiptir.(Gain empedans gibi)

Bir LM741 'nin genel amacı op-amp
Bir LM741 'nin genel amacı op-amp
Operasyonel yükselteçler. (op-amps)
Operasyonel bir yükselteç gain ya da değişken girişleri kontrol eden dış geribeslemeyi kontrol eden transfer fonksiyonunu gören bir amplifikasyon devresidir. Bu günlerde bu terim genellikle toplanan devreler için kullanılır.

Tamamiyle değişken yükselteçler
Tamamıyla değişken bir yükselteç gain ya da transfer fonksiyonunu kontrol altında tutmak için dışarıdan aldığı geri beslemeyi kullanan katı hal devrelerinin birleştirilmiş halidir. Bu yükselteçler operasyonel yükselteçlere benzerler ama değişken çıkış pimlerine sahiptirler. Bu yükselteçler genellikle BJT veya FET'lerin kullanımıyla inşa edilir.

Video yükselteçleri
Bu yükselteçler SDTV,EDTV,HDTV olup değişmekte olan sinyal bant genişliğini düzenlerler. Bant genişliğinin kendi içinde olduğu açıklama hangi filtrenin olduğuna bağlıdır. Kabul edilebilir bir televizyon görüntüsü için gerekli olan ekipman video yükselteçleridir.

Osiloskop dikey yükselteçleri
Osiloskop ekran tüpü için gerekli olan video sinyalleri 500 MHz olan bant genişliğine sahip olabilir. Bu yükselteçleri yapmayı değiştiren etkenler ise yükseliş zamanı ve sapmalardır. Tektronix şirketi yüksek bant genişliğine sahip bu yükselteç çeşidini ortaya çıkaran öncü şirketlerden biridir.

Dağıtılmış yükselteçler
Her parçayı başarılı bir şekilde ayırmak için kullanılan yüksek bant genişliği transmisyon çizgilerini geçici bir şekilde büyütür ve ayırır. Bu işlem ancak tek bir yükselteç tarafından yapılabilir. Her bir aşamanın çıkışları çıkış transmisyon çizgileriyle kombine edilir. Bu çeşit yükselteçler osiloskoplarda yaygınca kullanılır. Transmisyon çizgileri genellikle ekran tüpünün içinde muhafaza edilir.

Değişken modlu yükselteçler
Doğrusal olmayan bu yükselteçler doğrusal olan yükselteçlere göre yüksek verimde çalışırlar. Bu tarz yükselteçler genellikle güç tasarrufu yapılan ve daha fazla kompleks olan sistemler içinde kullanılırlar.

Negatif resistans aletleri
Negatif resistanslar yükselteçler gibi kullanılabilirler. Buna örnek olarak tünel diyot yükselteci gösterilebilir.

Hareketli dalga tüp yükselteçleri
Hareketli dalga tüpleri yükselteçleri genellikle yüksek güçlü amplifikasyonlarda düşük mikrodalga frekanslarında kullanılırlar. Genel olarak bu yükselteçler düz bir frekans spektrumunda değerleri büyütebilirler. Lakin, klistronlar gibi düzenlemeye uygun değillerdir.

Klistronlar
Klistronlar özelleşmiş doğrusal hüzme vakum cihazlarıdır. Bu cihazlar genişçe düzenlenebilen amplifikasyon işlemlerinde ve yüksek güç sağlamak için dizayn edilmiştir. Klistronlar TWTA 'lara karşı daha dar bir bant genişliğinde olmasına karşı geniş bir skalada düzenleme yapabilmesi için dizayn edilmiştir.Bu cihazları kullanmanın avantajı referans sinyallerinin büyütülmesinin tutarlı olmasıdır. Yani çıkış sinyalleri kolaylıkla büyüklük, frekans ve faz olarak kontrol edilebilir.

Müzik aletleri yükselteçleri
Ses için kullanılan bir yükselteç genellikle müzik ya da ses olan sinyalleri güçlendirmek için kullanılır. Bu yükselteçleri seçerken birkaç etken bu seçime etkili olur ( örnek olarak gitar yükselteçleri) .( Tüm ses sisteminin bileşenenleri bu parametreleri etkiler) Bu etkiler ise şöyle sıralanabilir:
  • Frekans aralığı - sadece frekans aralığı olarak değil seslendirilebilir frekans aralığının insan kulağının duyabileceği şekilde sinyalleri değiştirir
  • Güç çıkışı - güç çıkışı seviyesi çok küçük bir bozulma (distorsiyon) ile oluşturulabilir. Bunu elde etmek için hoparlörlerden elde edilen yeterince yüksek ses basınç farkı kullanılır.
  • Düşük Bozulma (distorsiyon) - tüm yükselteçler bazı içeriği bozarlar. Yani mükemmel doğrusallıkta olmaları imkansızdır.
Lakin, harmoniyi bozmadan oluşabilecek bu küçük bozulmaları insan kulağı tolere edilebilir. Bozulmaya olan bu tolerans ve tabii ki sesteki "sıcaklık" ya da harmonik bir bozulma sesteki müzikaliteyi arttırır.Ayrıca eğer yükselteçdeki ses yüksekliği yeterince açılırsa , sesteki bozulma bir o kadar fazla olacaktır. Aynı işlem sesin gain'yle de yapılabilir.

Yükselteç aşama ve sistemlerinin sınıflandırılması
Birçok alternatif sınıflandırma , yükselteç hakkında farklı bakış açıları , ve hepsi devrenin amacına bağlı olan tasarımlara sahip olan bakış açıları. Yükselteç tasarımları her zaman bazı sayısal faktörlerde uzlaşırlar. Bunlar ; maliyet, güç tüketimi, gerçek dünya kusurları ve performans betimlemelerinin çokluğudur. Aşağıda bu sınıflandırılmaların birkaçı görülmektedir.

Dört çeşit değişken
Dört çeşit değişken
Giriş ve çıkış değişkenleri
Elektronik yükselteçler değişken bir akım ya da voltaj kullanırlar. Akım ya da voltaj giriş ya da çıkış olarak kullanılabilir. Dört çeşit yükselteç ve bağıl kaynakları aşağıdaki figürde gösterilmiştir. Giriş Çıkış Bağıl kaynak Yükselteç çeşidi I I Akım kontrollü akım kaynağı (CCCS) Akım I V Akım kontrollü voltaj kaynağı (CCVS) Transresistans V I Voltaj kontrollü akım kaynağı (VCCS) Transkondüktans V V Voltaj kontrollü voltaj kaynağı (VCVS) Voltaj Her çeşit yükselteç bağıl kaynağına bağlı olan giriş ve çıkış rezistanslarına sahiptir. Yükselteç eşidi Bağıl kaynak Giriş empedansı Çıkış impedansı Akım CCCS 0 ? Transresistans CCVS 0 0 Transkondüktans VCCS ? ? Voltaj VCVS ? 0

Pratikte ideal impendanslar yalnyzca tahmin edilmi?tir. Herhangi bir devre için, bir küçük sinyal analizi genellikle gerçekte ölçülen impendansy bulmak içindir. Bir küçük sinyal AC test akymy Ix giriş ve çıkış düğümlerine uygulanırsa,ve tüm dış kaynaklar AC sıfır olursa, ve buna ait alternatif voltaj Vx uygulanırsa bu devredeki impedans R = Vx  / Ix olur. Amplifiktörler transmisyon çizgisini giriş ve çıkış olarak tutturmak için tasarlanmıştır. Özellikle RF yükselteçler bu sınıflandırmaya uymamaktadır. Voltaj ya da akımla uğraşmak yerine , voltaj ve akımın uyum oranı olan giriş ve çıkış impedanslarının eşleşmesiyle oluşur. Verilen uygun bir kaynak ve yüklü empedansa karşın, RF yükselteçleri voltaj ya da akımı güçlendirmek adına çalışırlar. Genellikle bu yükselteçler gücü önemli ölçüde yükseltirler.

Ortak terminal
Yükselteçler için bir set sınıflandırma hangi terminalin giriş ve çıkış devrelerindeki ortaklığına dayanır. BJP lerde bu sınıflar ortak çıkarıcı, ortak temel ve ortak toplayıcıdır. Alan etkili transistörlerde buna uygun konfigürasyon ise ortak kaynak ortak kapı ve ortak kanaldır. Trioit vakum aletlerinde ise ortak katod ortak şebeke ve ortak tabakadır. Ortak çıkarıcı genellikle ortak temel ve ortak çıkarıcı arasındaki güçlendirmeyi yapmak için konfigüre edilmiştir. Ayrıca toplayıcı ve çıkarıcıdan alınan çıkış sinyali ters olacaktır. Ortak toplayıcı düzenlemeleri ortak baz ve ortak toplayıcı arasındaki giriş voltajına uygulanır. Ayrıca ortak çıkarıcı ve ortak toplayıcı arasındaki çıkış voltajını alır. Negatif geri beslemede olan bu sonuç, ve çıkış volrajı girş voltajını takip etmeye eğilimlidir. Ortak toplayıcı devresi daha bu çıkarım kullanılarak çıkarıcı takipçisi, kaynak takipçisi ya da katod takipçisi olarak daha iyi bilinir.

Tek taraflı ya da çift taraflı
Bir yükselteç çıkışından girişine geri beslemesi olmadığı zaman , bu yükselteç tek taraflı olarak adlandırılır. Tek taraflı bir yükseltecin giriş empedansı yüklemeden bağımsızdır, ve çıkış empedansı sinyal kaynağının empedansından bağımsızdır.

Eğer geri besleme yükseltecin çıkışından girişine bağlanıdysa bu yükselteç çift taraflı olarak adlandırılır. Çift taraflı yükseltecin giriş empedansı yüklemeye bağlıdır, ve çıkış empedansı sinyal kaynağının empedansına bağlıdır. Tüm yükselteçler bir derece çift taraflıdır. Lakin, geri beslemenin ihmal edilebilecek kadar düşük olduğu durumlarda bu yükselteçler tek taraflı gibi davranmak için tasarlanmıştır.

Negatif geri besleme genellikle yükselteç davranışlarını kasten şekillendirmek için uygulanır. Pozitif ya da negatif olan bazı geri beslemeler, beklenilemez ve kaçınılamaz. Örnek olarak, giriş ve çıkış arasındaki kapasitansı beklenmeyen biçimde parazit yapan üyeler bulunduruyorsa , bu yükseltecin yarattığı pozitif ya da negatif geri beslemelerden kaçınılamaz. Doğrusal, tek taraflı ve çift taraflı yükselteçler iki girişli ağlar olarak tanımlanabilir.

Geri çevrilmiş ya da geri çevrilmemiş
Yükselteçleri sınıflandırmanın başka bir yolu ise giriş ve çıkış sinyallerinden kaynaklanan faz ilişkileridir. Geri çevrilmiş bir yükselteç giriş sinyalinin 180 derece geri çevrilmiş bir şekilde çıkış fazı üretir. Geri çevrilmemeiş bir yükselteç ise giriş sinyallerini kendi fazında sinyal dalga boyları olarak saklar.Transistöründe ve yayıcısında sinyal barındıran yayıcı takip eden bir çeşit geri çevrilmemiş yükselteç, giriş sinyalini takip eder.

Fonksiyon
Diğer tür yükselteçler fonksiyonlarına ya da çıkış özelliklerine göre sınıflandırılabilirler. Bu işlevsel tanımlar genellikle tamamnlanmış yükselteç sistemlerine ya da sub sistemlerine ve nadiren de olsa bireysel aşamalara uygulanır.
  • Bir servo yükselteç aktif bir şekilde çıkışı beklenen bir seviyede tutmak için toplanmış geri besleme döngülerini gösterirler. Bir DC servo, RF sinyallerinin oluşmadığı ve ani ses dalgalanmalarının olmadığı DC seviyelerinde frekanslar gösterirler. Bunlar genellikle mekanik işleticilerde ya da DC motorları gibi tork ya da sabit hızı korumak zorunda olan cihazlarda kullanılır. AC olan bir servo aynı işlemi AC olan bir motor için yapabilir.
  • Doğrusal olan bir yükselteç farklı olan frekans içeriklerine bağımsız olarak cevap verir, ve harmonik bozulma (distorsiyon) ya da intermodulatif bozulma üretmez. Hiçbir yükselteç mükemmel doğrusallık sağlayamaz.
  • Doğrusal olmayan bir yükselteç önemli derecede bozulma üretir ve harmonik içeriği değiştirir. Bu durumun kullanışlı olduğu alanlar vardır. Yükselteç devreleri kasten transfer işlevi sunarlar. Bunlar ise:
  • Silikon kontrollü doğrultucu gibi cihazlar ya da transistörün anahtar gibi kullanıldığı cihazlar eşiği değişken girişli lamba bazlı olan cihazlar açık ya da kapalı yükleme görevinde kullanılabilirler.
  • Analog bilgisayarlarda ya da gerçek RMS dönüştürücülerinde kullanılan doğrusal olmayan yükselteçler logaritmik ya da üstel şekilde bir özel fonksiyon üstlenebilir.
  • Sınıf C RF olan yükselteçler verimli olduğundan dolayı kullanılabilirler, ama bunlar doğrusal yükselteç olmayacaktır. Depo düzenlenmiş devreler istenmeyen harmoniği vericilerinde kullanılabilecek dereceye düşürebilirler. Ya da istenilen harmoniği resonans frekansından seçip bunu elde etmek için uygulayabilirler.
  • Otomatik gain kontrollü devreler zaman düzenlemeli büyüklüğü olan bir yükseltecin gainini kontrol altına almayı gerektirir. Bu işlemi çıkış büyüklüğünün küçük bir şekilde değiştiği zaman istasyonların verilmesi için yaparlar. Doğrusallık olmayanlar göreliolan küçük sinyal büyüklüğünün küçük bir bozulmadan dolayı düzenlendiği var sayılmaktadır.
  • AM fark edici devresi anot gevşeme fark edicisi, kesinlik doğrultucusu ya da sonsuz empedans fark edicisi gibi yükselteçlerde kullanılır.
  • Bir geniş bant yükselteci kesinlik açısından geniş bir frekans aralığında büyütme yapar. Dar bant yükselteci diğer frekanslardan ayrı tutarak dar bir aralıkta frekansları büyütür.
  • Bir ses yükselteci ses frekanslarını büyütür. Bu kategori küçük sinyal büyütme işlemini bir kez daha böler, ve sürüş hoparlörlerinin iyileştirildiği güç yükselteçlerini de. Bazen farklı ses oluşum ihtiyaçlarını uydurabilmek için birçok yükselteç köprülenebilen kanalları ayırabilmek adına kullanılır. Sıkça kullanılan ses yükselteçleri aşağıdakileri içerir:
  • Ön büyütücü(preamp), ses içeren a bir ön büyürücüyle birlikte RIAA eşitleyicisi, ya dabant başı ön büyütücüsüyle birlikte CCIR eşitleyici filterlerinin bulundurabilirler. Ayrıca bu kısım ses control ya da filtre devreleri barındırabilirler.
Güç yükselteci, kulaklık yükselteçleri ya da konser alanda kullanılan yükselteçlerdir.

Tampon yükselteçleri, yayıcı takip eden barındırabilen yüksek giriş empedansı sağlayabilen cihaz yükselteçleridir. Genellikle bilgisayarlarda kullanılan özel bir çeşit amplfikatör, sinyal işlemesini ölçmede ve birçok farklı kullanımlara sahiptir. Bu yükselteçler operasyonel yükselteçler olarak adlandırılır. “operasyonel” kelimesi yükseltecin devrede matematiksel algoritmik işlevlerde ya da sinyalleri işleyip farklı çıkış sinyalleri almasından gelir. Modern operasyonel yükselteçler genellikle toplu devrelerde bulunurlar. Sıradan bir modern operasyonel yükselteç farklı girişlere ve çıkışlara sahiptir. İdeal bir operasyonel yükselteç aşağıdaki özelliklere sahiptir.

Sonsuz giriş empedansı
Sıfır çıkış empedansı
Sonsuz gain
Sıfır gecikme yayılması

Bu özelliklere sahip olan bir operasyonel yükseltecin performansı içeriklerinin oluşturduğu negatif geri besleme döngüsüne bağlıdır. Bu yükseltecin kendisi çıkışı tek başına etkileyemez. Tüm dünyadaki operasyonel yükselteçler yukarıda özelliği verilen ideal yükselteçlere benzetilmeye çalışılmıştır.

Aşamalar arası çift yapma yöntemi
Yükselteçler bazen giriş ve çıkışlarındaki sinyallerin çift olarak incelenmesiyle sınıflandırılır. Bunlardan farklı çeşitlerde olanları aşağıda belirtilmektedir:

Direnç gösterici- ve saklayıcı (LC) çift yükselteçleri
Bu çeşit yükselteçler seçici radyo dalgaları devrelerinde kullanılır.

Çevirici çift yükselteçler
LC yükselteçleriyle farkları bulunmaz.

Doğrudan çift yükselteçler
Bu çeşit yükselteçler vakum tüplü yükselteçler arasında ortak değildir. Yani bu tarz yükselteçler yalnızca gain elde etmek için kullanılırlar.

Frekans aralığı
Frekansa bağlı ve diğer özelliklere bağlı olarak yükselteçler farklı amaçlara hizmet edecek şekilde tasarlanmıştır.
  • DC'ye kadar giden frekans aralıkları yalnızca ihtiyaç olduğunda kullanılmıştır. DC büyütme işlemi gerektiği durumlarda özel işleri halletmenin önünü açmıştır. DC engelleme kapasitörleri DC'yi ortadan kaldırmak ve ses yükselteçlerinden subsonik aralığı çıkarmak için kullanılmaktadır.
  • Frekans aralaığına göre tasarlanan yükselteçler kendi işleri için kullanılmak zorundadır. Megahertz aralığına kadar sadece ayrık özellikler göz önüne alınmalıdır. Örnek olarak terminali olan bir giriş empedansı gösterilebilir.
  • Devrelerde belirlenen en yüksek aralığın %1'ini geçen bağlantılarda tasarım özellikleri değişir. Örnek olarak , Belirlenen uzunluk ve genişlikteki bir PCB izleyici empedans uyumunu seçmekte kullanılabilir.
  • Sınıfırı birkaç megahertz geçen durumlarda , ayrık üyeleri kullanmak gittikçe zorlaşır, özellikle de indüktörleri. Çoğu durumda PCB bunları yapmak yerine belirlenen çok yakın şekilleri izler.
Güç yükselteç sınıfları
Güç yükselteci devreleri (çıkış katları) analog tasarımları için A, B, AB ve C olarak sınıflandırılır, ve her giriş döngüsü (iletim açısı) oranına dayalı tasarımlar geçiş için sınıf D ve E,sırasında yükseltici cihaz akım geçer .İletim açısı görüntü sinüzoidal sinyalin amplifiye türetilmiştir. Cihaz, her zaman ise, iletken açısı 360 ° 'dir. Her döngünün sadece yarısı için ise, açısı 180 ° 'dir. Akış açısı yakından yükselteç güç verimliliği ile ilgilidir.Çeşitli sınıflar daha aşağı bireysel başlıklar altında daha ayrıntılı bir tartışma ardından, aşağıda tanıtılmaktadır.


A sınıfı amplifikatör
A sınıfı yükselteç
İletim açısı sınıfları

A sınıfı

Giriş sinyallerinin %100 ü kullanılır


B sınıfı

Giriş sinyallerinin %50'si kullanılır.


B sınıfı amplifikatör
B sınıfı yükselteç
AB sınıfı

AB sınıfı A ve B sınıfları için bir orta noktadır.


C Sınıfı

%50'den daha az giriş sinyali kullanılır.


AB sınıfı amplifikatör
AB sınıfı yükselteç
Ek sınıflar
Bu esas olarak bir önceki sınıfların varyasyonları vardır, ancak birçok yükseltici sınıfları vardır. Örneğin, sınıf ve sınıf-G-H yükselteçler, giriş sinyalinin, aşağıdaki (sırasıyla, ayrı adımda veya sürekli bir şekilde,), besleme rayları değişimi ile işaretlenir. Aşırı gerilim minimumda tutulur gibi çıkış cihazları boşa ısı azalabilir. Bu raylar kendisi ile beslenir yükseltici bir sınıfı olabilir. Yükselticilerin Bu tür daha karmaşık ve esas olarak, çok yüksek güç birimleri gibi özel uygulamalar için kullanılır. Ayrıca, sınıf ve sınıf-E-F yükselteçler genellikle geleneksel sınıfların etkinliği önemli olan bir radyo frekanslı uygulamalar için literatürde tarif edilmektedir, ancak çeşitli yönleri, ideal değerlerinden önemli ölçüde sapma. Bu sınıflar, yüksek verim elde etmek için, çıkış ağlarının kullanımı ve harmonik ayarlama nedeniyle iletim açılı özelliklerine C sınıfı bir alt kümesi olarak düşünülebilir.

C sınıfı amplifikatör
C sınıfı yükselteç
A sınıfı
Sınıf giriş döngüsünün tüm aralığı üzerinden bir davranış yapan cihazlar amplifiye edilmesi. A sınıfı-A sınıfı kuvvetlendirici için bir operasyon biyaslanmaktadır çıkış aşamasında cihazlar tarafından ayırt edilir. Alt Sınıf A2 bazen normal bir sınıf A (A1, ızgara her zaman negatiftir) biraz daha fazla güç elde, ızgara sinyal doruklarına hafifçe pozitif tahrik izin vakum tüp sınıfı-A aşamaları başvurmak için kullanılır, ancak Bu yüksek bir bozulma düzeyini doğurur.

A sınıfının avantajları
  • A sınıfı tasarımlar diğer sınıflara göre daha basittir; , örneğin AB-sınıfı ve-B tasarımları devredeki iki bağlı cihazlar (push-pull çıkış), dalga formunun yarısı işlemek için her biri gerektirir A sınıfı (tek uçlu) tek bir cihaz kullanabilirsiniz.
  • Kuvvetlendirme elemanı böylece cihaz her zaman yürütür, (transistörler için; FET veya vakum tüpleri için anot / plaka akım için akım drenaj) durgun (küçük-sinyal) kollektör akımı, iletkenliği eğrisinin en doğrusal kısmına yakındır.
  • Çünkü cihazlarda hiçbir zaman kapatma fonksiyonu yoktur ve hiçbir zaman açılış zamanı olmaz. Ayrıca yük depolanmasında hiçbir sorun olmaz. Ek olarak frekans performansı ve geri besleme döngüsü sabitliği çok daha iyidir.
A sınıfının dezavantajları
  • A sınıfı yükselteçler verimsizdir. Doğrusalsızlıklarıyla kasıtlı kullanımı (örneğin karesel çıkış aşamaları gibi) yapılmadıkça% 50 teorik verimliliği, kapasitif bağlantı ile trafo çıkışı bağlantı ve sadece% 25 ile elde edilir. Bir güç yükselteci, bu güç ve pil ile sınırları operasyon harcar, ama işletme maliyetleri artar ve daha yüksek oranlı çıkış cihazları sadece gerektirir. Verimsizlik kabaca yarısı maksimum çıkış akımı olmalıdır ayakta akım geliyor ve güç kaynağı geriliminin büyük bir kısmı düşük sinyal seviyelerinde çıkış cihazına genelinde mevcuttur. Yüksek çıkış gücü, bir sınıf-A devresi, güç kaynağı ve beraberindeki ısı gerekiyorsa belirgin hale gelir.Yüke teslim her vaat için, yükselteç kendisi, en iyi, ekstra bir watt kullanır. Yüksek güç yükselteçleri için bu çok büyük ve pahalı güç kaynakları ve ısı lavabolar gelir.
  • Bazı hobi ile popüler kalır rağmen A sınıfı güç yükselteci tasarımları büyük ölçüde çoğunlukla basitlik için, daha verimli tasarımlar yerini edilmiştir. Esas geçit bozulma onların yokluğunda için audiophiles arasında bir "kült öğesi" olarak kabul edilir ve tek-harmonik ve yüksek mertebeden harmonik bozulma azalır pahalı yüksek sadakat sınıf-A amper için bir pazar var.
Tek çıkışlı ve triod A sınıf yükselteçler
A sınıfı yükselteçler tercih eden bazı hobi ayrıca çeşitli nedenlerden dolayı yerine transistörlerin termoiyonik vana (ya da "tüp") kullanımını tasarımları tercih etmelerinin nedenleri ise:
  • Tek-uçlu çıkış aşamalarında oluşturulan bozulma bile harmonik (onlar it-çek çıkış aşamalarında olduğu gibi) iptal edilmemesi eğilimindedir, yani asimetrik bir transfer fonksiyonuna sahiptir; tüpler, ya da FET için, bozulma çoğu için bir "sıcak" ve daha hoş ses üretir kare yasası transfer karakteristiğini, ikinci dereceden harmonikler olduğunu belirtir.
  • Düşük bozulması olan rakamlar, (örneğin it-çek çıkış aşamalarında, ya da dengeli düşük seviyeli aşamaları gibi) simetrik devreler sonuçları ile birlikte (yukarıda belirtildiği gibi biraz garip-harmonik bozulma üreten,) A sınıfı ile tüplerin kullanımı tercih edenler için bozulmanın çoğunun çıkarılması bu nedenle, daha harmonik distorsiyon çoğunun iptali anlamına gelir.
  • Tarihsel olarak valfli yükselteçler genellikle A sınıfı güç yükselteçlerinde kullanılmıştır çünkü valfler büyük ve pahalıdır.
Transistörler çok daha ucuz ve daha fazla verimlilik vermesi için daha ayrıntılı tasarımlara sahiptir. A sınıfı yükselteçler genellikle yüksek kalitedeki operasyonel yükselteçlerin çıkış aşamasında kullanılır. Bazen ise ortalama güç veya az verimlilik ve yüksek fiyatlı ses güç yükselteçleri olmak üzere kullanılır. Güç tüketimi çıkış gücünden bağımsızdır.

B Sınıfı
B sınıfı yükselteçler yalnızca girişten gelen sinyallerin yarısını işleyebilirler. Yani büyük oranda bozulma üretirler fakat verimliliği A sınıfı yükselteçlere göre çok daha fazla geliştirilmiştir. B sınıfı yükselteçler transistör radyoları gibi pil işlemli cihazlarda kullanılırlar. B sınıfı yükselteçlerin ölçülmüş en büyük teorik değeri %78.5 tir. Çünkü büyütme elemanlarının hepsi zamanın yarısında kapalı konuma geçer yani dışarıya güç aktarımında bulunulmaz. Tek bir B sınıfı elemanı pratikte nadiren bulunur. B sınıfı üyeleri kullanılan bir devre it-çek aşamasıdır.Tamamlayıcı ya da quasi-tamamlayıcı cihazlar girişteki diğer yarıyı büyütürler. Bu düzenleme harika bir verimlilik sağlar. İki yarısı olan bağlantı noktalarında bir diğer yarı diğeri bitene kadar çok fazla güç yüklemesi yapar. Bu atlama bozulması olarak adlandılır. Bu cihazlardaki bir gelişim ise cihazın kullanımda olmadığı durumda bile tamamen kapanmamasıdır. Bu AB operasyonu olarak adlandılır.

AB sınıfı
AB sınıfı yükselteçler adına iyi bir uzlaşma olarak yaygın bir şekilde düşünülür.A sınıfı alanında olan ve büyütme işleminin çok iyi doğrulukta olması oğu zaman müzik sinyalleri yeterince iyidir. Yapılan tanımlamalara uygun olduğu gibi eğer bir alan yeterince geniş ve bu alandan çıkılıyorsa B sınıfının buna kıyasla ürettiği bozulma daha azdır. Ayrıca atlama bozulması negatif geri besleme kullanılarak ta azaltılabilir. AB sınıfı operasyonunda, her bir cihaz B sınıfında olduğu gibi diğer dalga formunu işler, ama küçük bir miktarı da diğer yarıya iletir. Bunun sonucu olarak iki cihazın aynı anda kapalı olan alan düşürülmüş olur. Bu sonuç iki cihazdaki dalga formlarının uyumlu olduğu anda, atlama bozulması büyük oranda azaltılmış ya da tümüyle yok edilmiş olur. Pasif akımın seçilmesi, cihazlarda sinyal olmadığı anda akımın cihazlara yönlenmesine ve yüksek miktarda bozulma elde edilmesini sağlar. AB sınıfı doğrusallık açısından bir kısım verimliliği B sınıfına göre feda eder, yani B sınıfına göre daha az verimli olur. Bu da verimliğiliğinin %78.5 den küçük olduğunu ifade eder. Lakin AB sınıfı yükselteçler A sınıfına göre çok daha verimlidir.

C sınıfı
C sınıfı yükselteçler %50'den daha az giriş sinyalini iletirler ve bozulma fazladır, ama verimlilik çok yüksek oranlara çıkabilir. %90'a kadar verimlilik mümkündür. C sınıfı yükselteçlerin genel uygulanımı bozulmanın yükseltecin değiştirilmiş yüklemesi tarafından yapıldığı ve tek bir sabit frekans taşımanın bulunduğu RF vericileridir.

C sınıfı yükselteçlerin iki çalışma şekli vardır: ayarlı ve ayarsız. Şema C sınıfındaki bir yükselteçde ayarsız olan bir dalga formu göstermektedir. Bu ayarsız operasyon olarak adlandırılır, ve dalga formlarının analizi sinyalde aşırı bir bozulma olduğunu gösterir. Eğer düzgün bir yükleme olursa, iki şey olur. Bunlardan ilki ilk çıkışın eğilim seviyesi ortalama çıkış voltajına kenetlenir ve bunlar kaynak voltajına eşit olur. Bundan dolayı bu operasyona kenetleyici operasyon adı da verilir. Bu durum yükseltecin tek kutuplu kaynağının olmasına karşın dalga formunun düzgün şeklini elde edibilmek için kullanılır. Bu olay ikinci bir fenomen ile doğrudan bağlantılıdır: merkezdeki frekansın dalga formu daha az bozulmaya başlar. Geri kalan bozulma ise bant değiştirilmiş yüklemedeki bant genişliğiyle bağlantılıdır.

Değiştirilmiş devre bir frekans ile tınlama yapar, sabit taşıyıcı frekans, ve istenmeyen frekanslar ayıklanır ve istenen tüm sinyal değiştirilmiş yükleme tarafından çekilir. Yükseltecin sinyal bant genişliği değiştirilen devrenin Q faktörü tarafından sınırlanır lakin bu sınırlama hesaba katılacak büyüklükte değildir. Arta kalan harmoniler daha farklı bir filtreleme sistemi kullanılarak silinebilir.

Aktif elementler yalnızca boşaltma voltajı minimumken iletirler. Yani, Aktif cihazın dışarıya harcadığı güç en düşük seviyede olur, ve verimlilik artar. İdeal olarak, devrede olan voltaj sıfırken aktif elementten anlık bir akım geçer. Bu da %100 verimlilik sağlar. Lakin, gerçekte kullandığımız cihazlarda belirli bir tepe noktası bulunur ve bu noktanın bulunduğu yerden daha fazla akım geçemez. Ortalama bir cihazın verimliğiliği %60-%70 arasındadır.

D sınıfı
D sınıfı amplifikatör
D sınıfı yükselteçler aktif cihazlar elektronik anahtarlar olarak kullanılırlar. Analog olan sinyaller düzenleme ile dalgalı hale çevrilirler, dalga yoğunluğu düzenlemesi, delga-sigma düzenlemeleri yükseltece uygunlanmadan düzenlenirler.dalga için olan ortalama gücün zamanı analog sinyalle doğru orantılıdır. Yani büyütme işleminden sonra sinyaller analog sinyale geri çevrilebilir.

Çıkış filtresinin amacnı dalgayı daha da düzleştirmek içindir. Ayrıca yüksek frekanslı dijital sprektrumdaki dalgaları da ortadan kaldırır. Çıkış sinyalindeki frekans giriş sinyalinden on ya da daha fazla kat daha büyüktür. D sınıfı bir yükselteç kullanmanın genel avantajı verimli oluşudur. Çünkü çıkış frekansları sabitleşmiş bir büyüklüğe sahiptir ve değiştirme elemanları tamamen açılıp ya da tamamen kapanamaz. Bir MOSFET en düşük direnci en yüksek olduğu zamanda düzenlemek için kullanılır. Yani bu durumdayken cihaz dışarıya en az enerjiyi verir. Kendi eşdeğer sınıflarından AB ile karşılaştırıldığı zaman, D sınıfı bir yükselteç diğer sınıflarına göre çok daha az miktarda dışarıya enerji salınımı yapar. Yani dirençten dolayı dışarı salınan ısı az olur ve yükselteç uzun sürelerle çok daha verimli salınabilir. D sınıfı yükseltecin bir diğer avantajı ise analogdan dijitale çeviren bir cihaz olmadan dijital kaynağı düzenleyebilme kapasitesine sahiptir. Ayrıca geniş bir frekans aralığında bu işlemi yapabilir.

Yüksek kalitedeki D sınıfı ses yükselteci piyasada daha yeni satılmaya başlanmıştır. D sınıfı yükselteçlerin tasarımlarından dolayı çoğu rakip şirket AB yükselteçlerini kalite açasından daha kullanışlı görmüşlerdir. D sınıfı yükselteçler ilk arabaların hoparlör sistemlerinde kullanılmaya başlanmıştır. Çünkü hoparlörler belirli bir dalga boyuna kadar sınırlandırılmıştır. D sınıfı yükselteçler AB sınıfı yükselteçlerle kıyaslama yapıldığında kısmen daha ucuzdur.


Ek sınıflar

E sınıfı

E sınıfı amplifikatör
E sınıfı yükselteç
E ve F sınıfı amplifkatörler yüksek derecede değiştirmesi olan güç yükselteçleridir, sıradan kullanımı ise kısa zamanlamalarda değiştirmenin zor olduğu yüksek frekanslarda bu işi yapabilmeleridir. D sınıfı yükselteçlerde daha önceden de söylendiği gibi , transistör LC devresi yardımıyla yüklemeye bağlanmıştır. Transistör açık olduğu zaman, seri olan LC devresi yardımıyla paralel olan ve topraklanmış olan paralel LC devresine bir akım iletir. Bu noktada transistörden geçen akım sıfırdır ve transistör kapalı konuma geçer. İki LC devresi de o anda enerji doldurulmuştur. Daha sonra seri LC devresi geri salınım yapar ve paralel LC devresindeki akımı karşılar. Yani tüm devre bitecek olan salınım yapar.

E sınıfı yükselteç alttaki akımı sıfır yapar ve devredeki direnci belirli bir seviyede tutar. Bu da transistördeki akımın ve voltajın birbirine simetrik olduğu anlamına gelir. Dörtleme çevirisi karmaşık LC ağlarının içinden yüklemeye doğru harmonik geçebileceğini söyler, her harmonik daha kıslamış ve yükselmiştir.

E sınıfı önemli miktarda ikincil harmonik voltaj kullanır. İkincil voltaj keskin kenar ve sonsuz keskinlikle üst üste binmeyi azaltmak için kullanılabilir. Bunun çalışması için, ikincil harmonikteki enerjinin transistördeki yüklemeye akması gerekir, ve bunu devrede görünür kılabilecek hiçbir kaynak yoktur. Gerçekte, impedans çoğunlukla reaktif ve bunun E ve F sınıfı yükselteçlerdeki tek sebebi ise yükseltecin ok fazla basitleştirilmiş yükleme ağının olmasıdır. Yani yükselteç bu kusurlarla baş etmelidir.

Çoğu E sınıfı yükselteçlerin amatör canlandırmalarında, keskin akım köşeleri E sınıfı için motivasyonu sıfırlıyor olarak kabul edilmektedir transistörlerin yanlarındaki frekans ölçümleri simetrik eğriler göstermektedir,bu eğriler F sınıfı yükselteçler canlandırmalarıyla çok benzerlerdir.

E sınıfı yükselteçler ilk olarak 1972 de Nathan O. Sokal ve Alan D Sokal tarafından icat edilmiştir, ve detayları 1975'te basılmıştır. Bu tarz yükselteçlerle ilgili yapılmış olan daha önceki açıklamalar Rusça olarak yapılmıştır.


F sınıfı

İt-çek yükselteçlerinde ve CMOS olan cihazlarda, transistörün harmonikleri önlenmiştir. Yapılan deneyler kare dalgaların bu yükselteçler tarafından üretilebileceğini göstermiştir. Teorik olarak kare dalgalar sadece tek harmonikler içerirler. D sınıfı bir yükseltecin çıkış filtresi tüm harmonikleri engeller. Yani harmonikler açık bir yükleme görürler. Harmoniklerdeki küçük akımlar bile voltaj kare dalgası üretmek için yeterlidir. Akım filtreye uygulanan voltajın fazındadır, ama transistördeki voltaj bu fazın dışındadır. Yani, transitörden geçen akım ve transistörden geçen voltaj atarsında küçültülmüş bir üst üste binme vardır.

D sınıfında, transistörler ve yükleme iki ayrı modülde bulunurken,F sınıfı transistöründeki parazitik kusurları kabul eder ve bu kusurları daha iyi getirebilmek için harmoniğinde yüksek empedans bulunur. Tabii ki sınırlı bir transistör üstünden geçen sınırlı bir voltaj vardır. Çünkü kombine olmuş iki transistörden de geçen akım çoğunlukla ilk harmoniktedir, ve sinüs gibi görünür. Bu da karenin ortasındaki maksimum akım akmak zorundadır. Yani kesimiş frekansından altında ve üstündekini de yansıtır.

Kesilmiş frekansın altında uzanan herhangi bir frekans kendinin ikinci harmoniğine büyütülebilir, ve bu oktav bant genişliğidir. Bir diğer taraftan,geniş bir indüktansı olan ve düzenlebilir bir kapasitansı olan indüktif ve kapasitif seriler uygulama açısından daha kolaydır. Görev çemberini 0.5 in altına düşürerek, çıkış büyüklüğü düzenlenebilir. F sınıfı sinüs ya da kare dalga olarak ifade edilebilir, sinüs için giriş bir indüktör tarafından gaini arttırmak için düzenlenebilir. Eğer F sınıfı tek transistörlü bir sisteme uygulanırsa, filtre harmoniği kısaltmak için karmaşıklaşır. Tüm önceki tasarım üst üste binmeyi en aza indirmek için keskin kenarlar kullanırlar.


G sınıfı amplifikatör
G sınıfı yükselteç
G ve H sınıfları

Amplifiktör tasarımlarında çok fazla çeşit bulunmaktadır. Bunların bazılarının temel amacı bozulmayı minimuma indirip çok yüksek verimlilikler elde etmektir. Çoğu tasarım geniş ses yükselteçlerinde yaygındır. G ve H terimleri farklı tasarımların değiştirilebilirliğini göstermek için, tanımlarında değişim göstermektedir.

H sınıfı amplifikatör
H sınıfı yükselteç
G sınıfı yükselteçler AB sınıfı yükselteçlerden çok daha verimlidir. Bu yükselteçler farklı voltajlarda birkaç güç rayı sağlarlar ve voltajlar ve bunların arasındaki anahtar sinyal çıkışı seviyesi olarak kullanılır. Yani, yükselteç çıkış transistörlerindeki dışarı atılan gücün düşürülmesiyle verimlileştirilebilir.

H sınıfı yükselteçler G sınıfından aldığı fikri bir adım ileri götürerek sonsuz değişken kaynak rayı kurmuşlardır. Bu olay kaynak raylarını düzenleyerek gerçekleşmiştir, ve bunun gerçekleşmesi herhangi bir zamandaki raylardaki voltajın çıkış voltajından birkaç volt daha yüksek olması için olmuştur. Çıkış aşaması maksimum verimliliğini her zaman düzenler. Değiştirilmiş mod güç kaynakları izlenen ray yaratmak için kullanılabilir. Gözle görülür bir verimlilik kazanamı bu şekilde elde edilebilir, ama daha karmaşık bir kaynağın sakıncasıyla ve azaltılmış THD performansıyla sağlanır. Yaygın tasarımlarda, 10 volt gibi bir voltaj düşüşü H sınıfı devrelerinin çıkış transistörlerinde korunur.

Ray voltajı düzenlemesi
Ray voltajı düzenlemesi
Büyütme işleminin diğer düzenlemeleri mümkündür, ama verilenler anlaşılması en kolay ve pratikte uygulanması en kolay cihazlardır. Eğer büyütme üyeleri doğrusal ise, çıkış girişin tam bir kopyasıdır sadece daha büyük ve ters çevrilmiş şekildedir. Pratik olarak, transistörler doğrusal değildir, ve çıkış girişe aşağı yukarı yakındır. Birkaç kaynaktan olan doğrusal olmayışlık yükselteçdeki bozulmadır. Yükselteç çeşitleri (A, B, AB ya da C) büyütme işleminin nasıl bir şekilde taraflı olduğuna bağlıdır.

Herhangi bir gerçek yükselteç ideal bir yükseltece göre pek tabii ki kusurludur.


Doherty yükselteçleri

Klasik bir H amplifikatörü şeması
Klasik bir H yükselteci şeması
Doherty melez bir konfigürasyondur, ve ilgi çekicidir. İlk olarak 1934 te William H. Doherty tarafından Bell Laboratuvarları için icat edilmiştir. Doherti yükselteçleri B ve C sınıfı yükselteçleri barındırır. Girişn sinyali geçmek için iki yükseltece yayılır ve ağ toplamlarının çıkış sinyallerinin kombine edilmesinden oluşur. Düşük sinyal seviyelerinin olduğu periotlarda, B sınıfı yükselteci C sınıfı yükselteç üstünde verimli bir şekilde çalışır ve çok küçük bir güç harcar. Yüksek sinyal seviyelerinin olduğu periyotlarda, B sınıfı yükselteç maksum gücünü verir ve C sınıfı yükselteç maksimum gücüne kadar olan gücü verir. AM verici tasarımının verimi düzenlemesiyle doğru orantılıdır, fakat ortalama bir düzenleme olan %20 ile, vericinin verimliliği %50'den daha azdır. Doherty'nin tasarımında, hiç düzenleme olmasa bile verici en az %60 verimliliğe sahiptir.

Western Electric'in başarılı kişisi olarak, Doherty konsepti Continental Electronics'e göre işlenmiş olarak düşünülebilir. Nihai işlenme Jospeh B. Sainton tarafından icat olmuş ekran şebekesi düzenlemesiydi. Sainton yükseltecinde C sınıfı birincil bir taşıyıcı vardır. Aşamalar birbirinden ayrılmış ve birbirine 90 derece ile bakan faz kaymaları bulunan ağlardan oluşmuştur. Düzenlenmemiş radyo frekans taşıyıcısı iki tüpteki şebekelere uygulanır. Taşıyıcı düzenlenmesi iki tüpteki ekran şebekelerine uygulanır. Tepe tüpleri ve taşıyıcıların ayrım noktası farklıdır. İki tüp C sınıfı içinde düzenleme yaparken, verimlilikteki büyük bir gelişim son aşamasında başarılmıştır. Ek olarak, Tetrod taşıyıcı ve tepe tüpleri çok küçük miktarda sürüş gücüne ihtiyaç duyarken, büyük bir miktarda gelişim de aynı anda başarılmıştır. Sainton yükseltecinin piyasaya sürülmüş versiyonu katod izleyici işlemcisi bulundurur, ve it çek işlemcisi değildir.

Doherty yükselteci çok yüksek güç AM vericilerini sürdürür, ama daha düşük güç AM vericileri için, vakum tüp yükselteçleri 80'lerde olan yükselteçleri gölgede bırakmıştır. Son zamanlarda, Doherty yükselteçleri hücresel temel istasyon vericilerinde çok geniş bir şekilde yayılmıştır.

Uygulama
Yükselteçler aktif üyeler kullanılarak aşağıdaki gibi farklı çeşitlerde uygulanmıştır:
  • İlk aktif üyeler rölelerdi. Bu üyeler ilk olarak kıtalararası telgraf tellerinde kullanılmıştı.
  • Verici ses, karbon mikrofonları aktif üye olarak kullanılmıştı. Bu AM seslerindeki radyo frekans kaynaklarını düzenlemek için kullanılmıştı.
  • Yükselteçler 60' lara kadar aşırı miktarda vakum tüpleri kullandı. Bugünlerde, tüpler yalnızca özel ses gereksinimlerini karşılamak amacıyla bazı gitar yükselteçlerinde kullanılmıştır.
  • 1960 larda, transistörler kullanılmaya başlandı. Bu günlerde, ayrık transistörler hala yüksek güç yükselteçlerinde kullanılmaktadır.
  • 1970'lerin başlarında, daha ve daha fazla transitörler tek bir çipe bağlandı. Yani toplanmış bir devre yaratıldı. Piyasadaki çok büyük sayılarda yükselteç genel olarak hala bu temele dayanır.
Uygulamalar üstündeki notlar
Bunun bir sonucu ise güç sağlayıcısın kendisi çıkışı etkileyebilir, ve kendisi yükselteç tasarımında göz önüne alınmalıdır. Bir güç yükselteci etkili olarak güç düzenleyicisi kontrollü bir giriş sinyalidir.

Yükselteç devresi açık bir döngü performansına sahiptir, bu birkaç parametre tarafından açıklanabilir.

Birçok modern yükselteç negatif geri besleme tekniklerini gene beklenen seviyede tutmak ve bozulmayı düşük tutmak için kullanır. Negatif döngü geri beslemesi sönümlü hoparlör hareketinden etkilenmeye eğilimlidir ve mekanik olan bu hareket hoparlörün performansını belirler.

Belirleme oranının kullanıldığı yükselteç güç çıkışları yükleme kullanmak için çok uygundur, sinyalin formu yani konuşma ya da müzik dinamik aralığı belirler.

Yüksek güçlü ses uygulamalarının olduğu durumlarda yükleme için uzun kablolar gerekir, sinemalar bunun en önemli örneklerinden biridir.

Dengesizliği ya da aşırı ısınmayı önleyebilmek için katı halli yükselteçler için ilgi gerekir. Çünkü birçok yükselteç oranlı bir yüklü empedansa sahiptir.

Tüm yükselteçler elektriksel nedenlerden yani dirençlerden geçen akım yüzünden dılarıya ısı yayarlar. Ayrıca ısı elektronik aletlerin çalışma şekillerini etkileyeceklerinden aşırı ısınma bir sistemi bozabilir ve bunun için bazı soğutma sistemleri gerekebilir.

Yorum Gönder

Daha yeni Daha eski