Dünya Kukla Günü'nün anlamı ve önemi nedir?
Kukla sanatının gelişmesini, kukla sanatçılarının arasında iletişim kurarak tanışmalarını ve bilgi alışverişinde bulunmalarını sağlamak, kukla sanatı yolu ile dünya halklarını yakınlaştırmak ve dünya barışına hizmet etmek amacıyla kurulan Uluslararası Kukla Birliği (Union Internationale de la Marionnette - UNIMA) tarafından 21 Mart Dünya Kukla Günü Olarak Kutlanıyor.
21 Mart Dünya Kukla Günü 2012 Bildirisi
Sanat, bu onura adanmış kutsal bir şarkıdır; o akıp giden gelgitler içinde geçmiş ve gelecek nesilleri, kültürleri ve kavimleri şiirle bir araya getirir . Sanat bilinmeyenin çözülmesi hakkında birlikte şaşıran insanların, yaratan ve izleyenlerin görüşleri arasındaki karmaşıklığı ortaya koyar. Her sanatsal eylem gerçekliğin dişlileri arasında rahatsız edici bir kum tanesidir.
Kukla sanatı uygun bir hızda bu amaçlara doğru ilerliyor. Bir karakteri her hareketlendirdiğimizde bir bağımsızlık bildirgesi imzalıyoruz. Söz ve Resim sanatının, yorumların ve anatımların asi çocuğu kukla mutluluk yerine masumiyete bağlılığı güçlendirir; öte yandan tam da karşıt uçta olanı çağırır: Zalimliği!
Mahsumiyet önemlidir, uyumludur ve verimlidir tıpkı Jarry ya da Kurosawa, Miró ya da Arseniev ve pek çoklarının kanıtladığı gibi. Zalimliğe karşı ise, kişi sadece dikkat edip kılık kıyafetine, gözünü dikip onun yüzüne alayla bakmalıdır.
“Hayvanlar doğada yaşar tıpkı suyun suda yaşadığı gibi” (M. Eliade). Kukla da hayalde yaşar tıpkı suyun suda yaşadığı gibi. Sınırları hayvan ve bitkilerin, su ve toprağın varoluş basitliği içinde çizilmiş o hayaller dünyası, insanların ve insan topluluklarının enerji deposudur ve kukla bir kral gibi özgürce bu dünyada oynar, incelemez, müdehale etmez, gelişir.
“İnsan’ı diğer canlılardan ayıran özelliği canlandırmadır, ve ilk canlandırmalar insanoğlunun yarattığı tanrılardır. Canlandırma bizi topluluğa dönüştürür.” (P. Sloterdijk). Bu felsefik yansımanın keskinliği kuklacı eyleminin kökeninde var olan duyguya sinmiştir: “Cansıza hayat vermek ve insanları bu büyünün çevresinde toplamak .”
Yıllar önce uluslararası bilgi değişimini güçlendirmek için bir avuç kukla oynatıcısı bir örgütlenme yaratma yönünde o parlak fikri üretti . Uzun zamandır sağlam bir gerçeğe dönüşmüş ve tüm dünyada yaygınlaşmış Unima, sanatın hedeflerine yönelik profesyonel çabaları ve insan onurunu gerçekleştirmek için şimdi her zamankinden çok daha fazla gerekli hale gelmiştir.
Bu yüzden, bize bu mesleği bahşeden tanrıları övgüyle anıyoruz, dedelerimize Unima’yı yarattıkları için şükranlarımızı sunuyoruz . Hayal kurma sanatının görkemini kutluyor ve kuklanın şerefine kadehlerimizi kaldırıyoruz. Dostlar, herkes bu büyük eğlenceye katılsın!
Joan Baixas
(çevirenler: Lerzan HELVACI & Alpay EKLER)