 |
| Fichte'nin resmi Friedrich Jugel tarafından |
Johann Gottlieb Fichte (d. 19 Mayıs 1762, Rammenau - ö. 27 Ocak 1814, Berlin), ünlü Alman düşünürü. Felsefedeki en önemli kavrayışı, temel çıkış noktası kendi özgürlük anlayışıdır.
Fichte'ye göre, irade ya da ben, temel gerçeklik olup özgürdür, kendi kendisini belirleyen faaliyettir. Ben ya da irade dışında her şey ölü ve pasif bir varoluşu gösterir; yalnızca böyle bir faaliyet, kendi kendisini belirleyen tinsel bir faaliyet, gerçektir. İradenin kendisi, yaşam ve akıl, bilgi ve eylem ilkesidir, her türlü ilerleme ve uygarlığın harekete geçirici gücüdür; bilginin dayandığı temel, kuramsal düşüncenin birleştirici ilkesidir. Şu halde, felsefede yapılacak ilk iş, böyle bir faaliyetin niteliğine, hem kuramsal ve hem de pratik aklın koşullarına, ilke ve ön kabullerine ilişkin olarak ayrıntılı bir açıklama sunmaktır.
Bir dokumacının oğlu olan Fichte, yeteneği olduğunu fark eden bir zenginin himayesinde yüksek öğrenimini gerçekleştirebilmiştir. Fichte Kant'a büyük hayranlık duymuş, onu görmeye gitmiş ve "Versuch einer Kritik aller Offenbarung" (Bütün Tanrısal İlhamların bir Eleştirisi) adlı eserini sunmuştur.
Onun felsefe konumu Kant, Friedrich Schelling, Hegel gibi isimlerin yanı sıra Alman felsefesinin temel taşları arasında yer alır. Alman idealizminin hem temellendiricisi hem de temsilcisi durumundadır. Kant sonrası Alman felsefesinin önde gelen isimlerinden biri olmuştur.
{tocify} $title={İçindekiler}
Hakkında bilgi
- Tam adı: Johann Gottlieb Fichte
- Doğumu: 19 Mayıs 1762; Rammenau, Saksonya
- Ölümü: 27 Ocak 1814 (51 yaşında); Berlin, Prusya
- Çağı: 18. yüzyıl felsefesi
- Okulu: Alman Idealizmi, Alman Romantizmi , Post-Kantçılık
- İlgi alanları: Farkındalık, Ahlaki felsefe, Politik felsefe
- Önemli fikirleri: Mutlak farkındalık, Tez, antitez, sentez
- Etkilendikleri: Immanuel Kant, Karl Leonhard Reinhold, Gottlob Ernst Schulze, Baruch de Spinoza, Jean-Jacques Rousseau, Salomon Maimon
- Etkiledikleri: Hegel, Schelling, Novalis, Dieter Henrich, Rudolf Steiner, Wilhelm von Humboldt, Thomas Carlyle, Paul Tillich, Jules Lequier, Cornelius Castoriadis
Eserleri
- Bütün Vahiyleri Eleştirme Denemesi (Versuch einer Kritik aller Offenbarung) 1792
- Avrupa Prenslerinin Şimdiye Kadar Yasaklamış Oldukları Düşünce Özgürlüğünün Geri İstenmesi, 1793
- Fransız Devrimi Üzerine Kamunun Yargısını Düzeltmeye Dair Katkı ( Beitrag zur Berichtigung der Urteile des Publikums über die französische Revaluion), 1793
- Bilgini Belirleyen Nitelikler Üstüne Dersler (Einege Vorlesungen über die Bestimmung des Gelehrten), 1794
- Bütün Bilim Öğretisinin Temelleri (Grundlage der gesamten Wissenschaftslehre), 1794-1795
- Bilim Öğretisinin İlkeleri Açısından Doğal Hukukun Temelleri (Grundlage des Natturrechts und Prinzipien der Wissenschaftslehre), 1796-1797
- Bilim Öğretisinin İlkeleri Açısından Ahlak Öğretisi Sistemi (Das System der Sittenlehre Nach dem Prinzipien der Wissenschaftslehre), 1798
- Kapalı Ticaret Devleti (Der Geshlossene Handelstaat), 1800
- İnsanı Belirleyen Nitelikler (Die Bestimmung der Menschen), 1800
- Çağımızın Temel Karakteristikleri (Die Grundzüge des gegenwaertigen Zeitalters), 1806
- Bilginliğin Doğası ve Kendini Açığa Vuruşu Üzerine ( Uber des Wesen des Gelebrten, und seine erscheinungen im Gebiete der Freibeit), 1806
- Kutsal Bir Yaşam İçin Kılavuz (Die Anweisung zum seligen Leben, oder auch die Religionslebre), 1806
- Alman Ulusuna Sesleniş (Reden an die Deuthschen Nation), 1807-1808
- Bilincin Olguları (Das System der Rechtslehre), 1813