Ülkemizde 22 Kasım gününü içine alan hafta; toplumunun ağız ve diş sağlığı konusunda bilinçlenmesine katkı sağlamak, ağız bakımı alışkanlığına katkıda bulunmak amacıyla “Toplum Ağız ve Diş Sağlığı Haftası” olarak kutlanmaktadır.
Ağız ve diş sağlığının korunması için, küçük yaşlardan itibaren ağız ve diş bakımının alışkanlık haline getirilmesi önemlidir. Ebeveynlere, öğretmenlere, okul sağlığı ile ilgilenen sağlık görevlilerine çocuklarda bu bilincin oluşması açısından görevler düşmektedir. Diş çürüklerinin önlenmesi için;
- Çocukların sağlıklı beslenme alışkanlıkları kazanmaları
- Ağız ve diş temizliğine önem vermeleri
- Yerel veya sistemik flor uygulamaları ile diş sağlığının desteklenmesi önemlidir.
Diş Gelişimi
Dişlerin oluşumu anne karnındayken başlar. Olgunlaşmalarını tamamlayan dişler, doğumdan sonra belirli bir sırayı izleyerek çıkar. Diş çıkarma zamanı bebekten bebeğe farklılık gösterse de, genelde ilk süt dişleri 5-10 ay arasında kendini gösterir. Genellikle önce alt ve üst kesiciler çıkar. Bebekler yaklaşık 2,5 yaşında 20 süt dişlerini tamamlanmış olur. Bazen alt ya da üst kesici dişi çıkmış olarak doğan bebekler görülebileceği gibi, ilk süt dişinin çıkmasının 15. aya sarktığı da görülebilir. Genellikle bebeklerin dişleri anne babalarınınkine benzer yaşlarda patlar. Bazı hormonların azlığında ya da D vitamini eksikliğinde dişlerin çıkması gecikebilir.
Diş çıkarma sıkıntıları ve çözümler
Bebeğiniz diş çıkarırken ateşi 38°C’nin üzerine çıkmaz. Bazen çocukların ateşli hastalıkları, diş çıkarmamaya atfedilerek tedavi geciktirilmektedir.
Islak bir bezle dişetlerini silmeniz ya da buzdolabında soğutulan türden dişlikler vermeniz, diş kaşıntısı ve ağrısı çeken çocuğunuzu rahatlatabilir. Ancak huzursuzluk yine de artarsa doktorunuza danışarak bebeklere özel ağrı kesici, şurup ve jel seçenekleri hakkında bilgi edinebilirsiniz.
Diş Sağlığı Açısından Sağlıklı Beslenme Prensipleri
- Sağlıklı besinler olan sebze, meyve, tahıllar, süt, peynir, yoğurt tüketimi özendirilmelidir.
- Yüksek oranda şeker içeren besinlerden kaçınılmalıdır.
- Gazlı, şekerli içecekler tüketilmemelidir.
- Emzik, biberon kullanımından mümkün olduğunca kaçınılmalıdır. Kullanılıyorsa, temizliklerine dikkat edilmelidir. Bir yaşından sonra bardak kullanımı öğretilmelidir.
- Kaşık ve çatalın ortak kullanımından kaçınılmalıdır.
Ağız ve Diş Temizliği
Bebeğinizin damağını, dilini ve dişetlerini ilk günlerden başlayarak ıslatılmış gazlı bez ile yumuşakça temizlemeniz doğru olacaktır. Dişler çıkmaya başladığında bebeklere özel diş fırçalarıyla ağız temizliği yapabilirsiniz. Dişler artınca hekime danışarak yaşına uygun diş macunu da kullanabilirsiniz. Dişlerin çıkması tamamlanınca diş ipi kullanmaya başlamanız da uygun olur.
İki yaşından büyük çocuklarda diş macunu kullanımı özendirilmelidir. Üç yaşına kadar bir pirinç tanesi kadar her fırçalamada diş macunu kullanımı önerilmektedir. Üç yaşından sonra bir bezelye tanesi kadar diş macunu yeterli olacaktır. Diş fırçalama 7-8 yaşına kadar ailenin gözetiminde yapılmalıdır. Günde iki kere diş fırçalama, diş sağlığının korunmasında etkindir.