Halvet, Arapça bir kelime olan halvet, tenha, tenhaya çekilme, yalnızlık ve yalnız kalma anlamlarına gelir. Halvet etmek, istenilen tenha ve her şeyden boş bir mahalde, zihne takılan ve takılacak olan şeylerden kurtularak feragat köşesini her şeye tercih etmektir. Bir başka ifade ile büsbütün yalnız durmak, biri ile tenhaca konuşmak üzere yalnız kalıp kimseyi içeri almamaktır. Halvete girmek, ibadet, zikir, riyazet ve murakabe ile meşgul olmak üzere yalnız başına tenha bir odaya, tekkelerde halvethane denilen bir hücreye, kapanmaktır. Halvete çekilmek, tenha bir yerde yalnız başına oturmaktır.
Halk arasında kırk günlük halvet eğitimine çile de denir. Bilindiği gibi "Çile" sözü, Farsça'daki çihil (kırk) kelimesinden alınmıştır. Bu deyim zamanla zorluk ve ızdırabı göğüslemek anlamında "Çile doldurmak" ya da "Çile çekmek" şeklinde kullanılmış; tekkelerdeki halvethanelere çilehane de denilmiştir.
Tasavvufî bir ıstılah olarak halvet, Hak ile gizli konuşmak şeklinde tanımlanabilir. Sofiyyede halvet ise, şeyhin emir ve tensibi ile müridin karanlık ve dar bir hücreye çekilip ibâdet, riyazet, murakabe, zikir ve fikirle vakit geçirmesi yerinde kullanılan bir tabirdir. Bununla birlikte tekkelerde halvet, genellikle kırk gün sürdüğü için buna "erbain çıkarmak" da denir.
{tocify} $title={İçindekiler}
Ayrıca bakınız
TDK sözlük anlamı ve açıklaması nedir?
(l ince okunur), Arapça ḫalvet
1. isim, eskimiş Issız yerde yalnız kalma.
2. isim, eskimiş Issız ve kapalı yer.
3. isim, eskimiş Hamamlarda çok sıcak küçük yer.
Güzel Sanatlar Terimleri Sözlüğü - 1968
(Mimarlık) 1. Hamamlarda tek kişilik yıkanma hücresi. 2. Tapınma için bir insanın içine girip yalnız kaldığı oda. 3. Hamamlarda terlemek için yapılmış sıcak yer.
Kelime Kökeni
Arapça χlw kökünden gelen χalwat خلوة "1. yalnız kalma, boş ve ıssız olma, 2. ıssız yer, tarikatte hücre" sözcüğünden alıntıdır.
Tarihte En Eski Kaynak
[ Tezkiret-ül Evliya (1341) : gūşeler içinde χalvetlerde oturanlar ]
Bu kaynak kayıtlara geçmiş ve halvet kelimesinin kullanıldığı yazılı ilk kaynaktır. Kullanımı daha öncesinde sözlü olarak veya günlük hayatta yaygın olabilir.