Süreçsel Arkeoloji ya da süreçselcilik (İngilizce: Processual archaeology veya New Archaeology), 1960'larda ortaya atılmış arkeolojik bir kuramdır. Lewis Binford ve David Leonard Clarke tarafından ortaya atılan kuramın başlangıcı, Lewis Binford'un 1962 yılında yayınladığı "antropoloji olarak arkeoloji" (Archaeology as Anthropology) olarak gösterilmektedir. Kuramın ortaya çıkmasından önce Gordon Willey ve Phillip Phillips gibi isimler de arkeolojinin kültür tarihi çizgisinden ziyade bir antropolojik yaklaşımla ele alınması gerektiğini ifade etmişlerdir.
Süreçsel arkeologlar amaçlarının tanımlamak değil açıklamak olduğunu iddia etmişler ve o güne kadar sorulan ne, nerede, ne zaman sorularına neden ve nasıl sorularının eklenmesi gerektiğini söylemişlerdir.
Amacı
Süreçsel arkeologlar, arkeolojik yorumlama yapılırken bilimsel tarafsızlık ilkesinin gözönünde bulundurulması gerektiğini düşünmektedirler. Onlara göre arkeolojik yorumlamalar yapılırken, bilimsel anlamda sağlam temele oturmayan çıkarımlar yapılmaktadır. Bu tür çıkarımlar doğa bilimlerinde kullanılan yöntemlerin devreye girmesi ile test edilebilir hale gelmiştir. Buna göre arkeolojik araştırmalar, belirli araştırma desenleri ile nesnelleştirilerek, daha bilimsel hale getirilmelidir.
Bilgi edinmenin tek yolunun doğa bilimsel araştırma yaklaşımları olmadığını ileri süren yorumsal arkeoloji, süreçsel arkeolojiye tepki olarak doğmuştur.
Ayrıca bakınız
Literatür
- Ali Dinçol, Sönmez Kantman, Analitik arkeoloji, 1969, İstanbul.
Kaynakça
- Lewis Binford: Archaeology as Anthropology, in: American Antiquity 28, 1962, S. 217–225.
- Gordon Willey und Phillip Phillips: Method and Theory in Archaeology. University of Chicago Press, Chicago 1958.
- Gölbaş, Alper. (2016). Türk Arkeolojisinin Kuramı. Uluslararası Sosyal araştırmalar DergisiThe Journal of International Social Research. 9. 302-316. 10.17719/jisr.20164622598. S. 306.