Diyagram Nadir ve Zenit arasındaki ilişkiyi gösteriyor. Zenit'in Nadir'in zıddı olduğu görülmektedir. |
Geniş anlamda, zenit belli bir yerin üzerindeki bir noktayı doğrudan belirtmektir. Bu tanımın aşırı geniş olması sebebiyle astronomi, jeofizik ve meteoroloji gibi bilim dallarında, bir noktanın zeniti, o noktada yerçekimi gücünün gösterdiği yönün tersi olan yerel dikey yöndür. Buradan hareketle zenit günlük kullanımda, "zirve", "doruk" gibi anlamlarda da kullanılır. Sözcüğün kökeni Latince cenit'dir ki terimin Batı dillerine temel geçiş noktası Arapça samt yani "(başın üstünden doğru) yol"dur.
Bir astronomi terimi olarak zenit, göğün baş hizasında tam tepesinde bulunan noktadır. Karşıdı nadir olan zenit, belirli bir gök cismi tarafından gökte ulaşılan en yüksek noktaya verilen isimdir. Zaman zaman Türkçe gökbilim terminolojisinde başucu noktası karşılığı ile yer alır.
zenit ne demek TDK sözlük anlamı ve açıklaması nedir?
Gökbilim Terimleri Sözlüğü - 1969
bk. başucu.
Orta Öğretim Terimleri Kılavuzu - 1963
bk. başucu.
Kelime Kökeni
Fransızca zénith "astronomide göğün en yüksek noktası, başucu" sözcüğünden alıntıdır. Fransızca sözcük Arapça samtu-r-raˀs سمت الرأس "başucu, düz yukarı" sözcüğünden alıntıdır. Bu sözcük Arapça samt سمت "yön, taraf" sözcüğünden türetilmiştir. Daha fazla bilgi için semt maddesine bakınız.
Tarihte En Eski Kaynak
[ Özön, Türkçe-Yabancı Kelimeler Sözlüğü (1961) ]