Ulus ya da Millet çoğunlukla aynı topraklar üzerinde yaşayan, aralarında dil, tarih, ülkü, duygu, gelenek ve görenek birliği olan insanların oluşturduğu topluluk. Milleti etnik gruptan ayıran şey, daha politik olmasıdır. Etnik milliyetçiler milleti etnisite ile aynı anlamda kullanırlarken, sivil milliyetçiler ise milleti anayasal bir şekilde (vatandaşlık bağıyla) kullanırlar, kültürel milliyetçiler ise milletin tanımını gelenek ve görenekle belirlerler.
Kavram
Genel olarak bir toprak, vatan üzerinden yaşayan homojen insan topluluğu kastetmek için kullanılır. Fransız İhtilali yükselen ulus mantığı millet kavramını bünyesine katmıştır. Millet kavramı Arapça, ulus Türkçe'dir. Millet kavramı ile ilgili olarak milliyetçi yorum kadar dini yorumlar da bulunmaktadır. Kur'an'da çok yerde millet kavramı geçmektedir. Millet bu anlamda bir inanç ve din topluluğunu kastetmektedir. Fransız İhtilali ile beraber daha çok etnik temelli bir ulus kavramı (millet) ortaya çıkmıştır. Bir topluluğun ulus olarak adlandırılabilmesi için:
- Toplulukta ortak bir dilin konuşulması,
- Topluluğun tarihsel geçmişe sahip olması,
- Şimdi bir arada yaşayan bu topluluğun, gelecek için de bir arada yaşama inancında olması,
- Topluluktaki bireylerin birlik ve beraberlik içinde, ortak duyguları paylaşması,
- Toplulukta kültürel ortaklık bulunması gereklidir.
Ulusların oluşumuna dair tezler
Ulusun oluşumuna dair tezler kabaca iki ana yaklaşım altında toplanır: Özcü yaklaşım ve İnşaacı yaklaşım. Özcü yaklaşıma göre uluslar toplumsal tarihin doğal ürünü olan birimlerdir. Bu birimlerin temelini kanbağı, dil, din, ortak tarih gibi bir takım kültürel elementler oluşturur. Bu kimlikler birey veya topluluğa doğuştan verilmiştir; bu nedenle birey veya topluluk tarafından reddedilmeleri çok zordur. Bu ortak özellikler kitlelerde doğal olarak bir birliktelik hissi veya ulusalcılık oluşmasını sağlayarak milli harekete geçmesine ve kendi devletini kurmasına neden olur. Bu anlayış daha çok kendiliğinden oluşan bir ulusu savunur.
İnşacı yaklaşıma göre, uluslar tarihsel sürecin görece daha geç döneminde ortaya çıkmış bir olgudur; ayrıca kapitalizmin ortaya çıkışı, sömürgecilik, modern devletin yapılanması ile yakından ilgisi vardır. Başka bir deyişle, ulusun oluşumu insan toplumunun ortaya çıkmasıyla birlikte ortaya çıkmış bir olgu değildir. Toplumsal gelişimin belli bir safhasında meydana gelmiş bir üründür. Her şeyden önce bir ulusun oluşumundan önce bir ulusalcılık akımının ortaya çıkmış olması gereklidir. Anderson'un hayali cemaatler veya tasavvur edilmiş yapılar'ı bu kapsamda anılabilir.
millet kelimesi ne demek TDK sözlük anlamı ve açıklaması nedir?
Arapça millet
1. isim Çoğunlukla aynı topraklar üzerinde yaşayan, aralarında dil, tarih, duygu, ülkü, gelenek ve görenek birliği olan insan topluluğu; ulus, budun.
2. isim Herkes, bir yerde bulunan kimselerin bütünü:
"Millet tütün paralarını alınca borcunu öder." - Necati Cumalı
3. isim, ağızlardan Benzer özellikleri olan topluluk:
"Şu kadın milletinin kıskançlığının hiç sonu yok." - Ahmet Midhat Efendi
Kelime Kökeni
Arapça mll kökünden gelen millat ملّة "din, mezhep, bir din veya mezhebe mensup cemaat" sözcüğünden alıntıdır. Arapça sözcük Aramice/Süryanice məllā מלא "dil (language)" sözcüğünden alıntıdır. Bu sözcük Aramice/Süryanice #mll מלל "konuşmak" kökünden türetilmiştir.
Tarihte En Eski Kaynak
"din, mezhep, bir din veya mezhebe mensup cemaat" [ Atebet-ül Hakayık (1300 yılından önce) ]
"ümmet, kavim, cemaat" [ Ahmet Vefik Paşa, Lugat-ı Osmani (1876) ]