Pişi (Rusça: пышки) diğer adlarıyla bişi, bavırsak, bavursak, tuzlu lokma, halka (Başkurtça: бауырһаҡ, Kazakça: бауырсақ Kazakça telaffuz: [bɑwərˈsɑq], Kırgızca: боорсок Kırgızca telaffuz: [boːrˈsoq], Moğolca: боорцог Moğolca telaffuz: [ˈpɔːrtsʰəq], Rusça: баурсак, Tatarca: бавырсак, Özbekçe: bog'irsoq Özbekçe telaffuz: [bɒʁɨrˈsɒq], Tacikçe: бусроқ Farsça telaffuz: [buˈsrɒq]), mayalı hamurun kızgın yağda pişirilmesi ile yapılan bir yiyecektir. Orta Asya, Idel-Ural, Moğolistan ve Orta Doğu mutfaklarında bulunur. Anadolu'da genellikte arife günü yapılarak komşulara dağıtılır. Üçgen veya bazen küre şeklinde şekil verilerek servis yapılır. Hamuru için un, maya, süt, yumurta, margarin, tuz, şeker ve yağdan kullanılır. Tacik bavursağı genellikle kızartmadan önce küçük bir süzgecin alt kısmına basılarak çapraz bir desenle süslenir.
Pişi genellikle şeker, tereyağı, reçel veya balla tatlı olarak yenir. Kurabiye veya bisküvi olarak düşünülebilirler ve kızartıldıkları için bazen çöreklerle karşılaştırılırlar. Moğollar ve Türkler bazen bavursağı çayla birlikte yer. Orta Asya'da bavursağı genellikle çorba ile birlikte yenir.
- Alternatif isim: Bişi, bavırsak, bavursak
- Tipi: Hamur kızartması
- Ana malzemeler: Yağ, tuz, su, süt, maya, un
Ev yapımı pişi |
{tocify} $title={İçindekiler}
Hazırlanışı
Pişi için kullanılacak olan hamur, basit bir hamurdan daha tatlı, daha gevrek hamurlara kadar çeşitlilik gösterebilir. Örneğin, tipik bir Kırgız tarifi, maya ve un ile birlikte bir ölçü tereyağı, 7 ölçü tuzlu su ve 6 ölçü süt gerektirirken, daha karmaşık tariflerde yumurta ve şeker de tarife eklenebilir. Hamura kaymak da katılabilir.
Pişi, açılmış hamurun parçalara ayrılmasıyla yapılır. Orta Asya'da yaygın olarak yapılmasa da, bu parçalar kızartılmadan önce bükülüp çeşitli şekillerde düğümlenebilir. Bu tarif Moğollar arasında daha yaygındır. Hamur altın kahverengi tona gelinceye kadar kızartılır. Koyun yağı, geleneksel olarak Moğollar tarafından bavursağa ekstra lezzet vermek için kullanılır, koyun yağı bulunmadığında bitkisel yağ ikame edilebilir.
Dünya rekorları
En büyük bavursak (179 kg), 20 Nisan 2014'te Ufa, Rusya'da pişirildi. Hazırlanması için 1.006 yumurta, 25 kg şeker, 70 kg un, 50 kg Başkurt balı kullanıldı. Anneler Günü kutlamaları sırasında 7 Eylül 2014'te Almatı'da bir Guinness rekoru kırıldı ve bir günde 856 kilogram bavursak tek bir yerde pişirildi. Kutlama, kayınvalide ve kayınpeder ekipleri arasında bir yemek savaşı şeklinde düzenlendi. Yarışmaya yedi takım katıldı.
Türkiye'de Yörelere Göre Çeşitleri
Şanlıurfa Bişe
Şanlıurfa'da yapılan pişi çeşididir.
Yağda Kızartılan Konya Kömbesi
Hamuru için malzemeleri; ekmeklik buğday unu, su, sıvı yağ, yoğurt, süt, yumurta, kabartma tozu, tuz, çörek otudur. Üzerine sürülecek karışım için malzemeler; yoğurt ve süttür. Kızartmak için malzeme ; sıvı yağdır. Yağda Kızartılan Konya Kömbesi Fırında Pişirilen Konya Kömbesi ile birlikte Konya Kömbesi olarak 24.05.2022 tarihinde Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve coğrafi işaret almıştır.
Resimleri
Kırgız bavursakları bir sobanın üstündeki bir tencerede pişiriliyor. |
Kazak bavursakları |
Türk pişisi |
pişi kelimesi ne demek TDK sözlük anlamı ve açıklaması nedir?
isim, ağızlardan
Mayalı hamurdan yapılan, yağda kızartılarak pişirilen bir yiyecek türü; bişi:
"Şepit ekmekleri ve pişiler som altın gibi değerli; sarılmış düzülmüş, yol azığı diye ayrılmıştı." - Nezihe Araz
Kelime Kökeni
Türkiye Türkçesinde piş- fiilinden +Ig sonekiyle türetilmiştir.
Tarihte En Eski Kaynak
pişi "yağda kızartılan ince hamur" [ Evliya Çelebi, Seyahatname (1680 yılından önce) ]