Çadır, doğal hayatta sığınak olarak kullanılan kamp malzemesi.
Çadırlar üretildikleri malzemeye ve tasarımlarına göre farklı hava şartlarında kullanılmaya elverişli şekilleri vardır. Çadır için farklı çadır platformu türleri vardır.
 |
| Bir çadır kenti |
{tocify} $title={İçindekiler}
Şekillerine göre çadır tipleri
Şekillerine göre çadırlar üç şekilde gruplanır. Ayrıca her grupta çadırdan yararlanacak kişi sayısına, çadır kurulacak bölgenin iklimine ve etkinliğin süresine göre farklı tasarım ve malzemelerle üretilen modeller vardır.
 |
| Antik çadır resmi |
Üçgen çadırlar
Rüzgâra karşı dayanıksız ve kurulumu zahmetli çadırlardır, çadırın ayakta durabilmesi için 8 noktadan sabitlenmesi gerekir. Genellikle bahar ya da yaz aylarında kullanılırlar. Her ne kadar rüzgâra dayanıksız olarak kabul edilseler de, girişin rüzgârın ters yönüne bakacak şekilde kurulması, kazıkların uygun şekilde çakılması ve gergi iplerinin yeterince gerilmesiyle oldukça sert rüzgârlara da dayanabilirler.
Kazıkların çakılacağı toprağın yapısı, rüzgâra dayanıklılıkta birinci etkendir. Germe teli ve çadır kazığının çakılacağı toprak ne denli sertse kazık o denli sağlam oturacaktır. Nemli ve gevşek toprak, kazığı tutamaz.
Çadır kazıkları, hafif olmaları amacıyla alüminyum ve alaşımlarından yapıldığı için çok sağlam malzemeler değildir, fazlaca sert toprakta çabucak eğrilirler. Aynı durum toprağın altında bir taş ya da kaya olması durumunda da gerçekleşecektir. Bu durumda toprağa giriş açısını bir parça değiştirmek gerekir.
İç tentenin gergi ipleri elden geldiğince sert gerilmelidir. Tabii ki kumaşın yırtılmasına neden olacak kadar değil. Dış tentenin gergi ipleri de gergin tutulur ama, belirli bir esneme sağlamalıdır.
Bugün için üçgen çadırlar çift katlı malzemeden üretilmektedirler. İç malzeme, yani yaşanılan alanı örten malzeme genellikle hava ve nem geçirgenliği çok yüksek olan bir kumaştır, çok etkin bir havalandırma sağlar. Bunun üstüne gerilen tente, nem ve hava akımını önleyen malzeme ise hem çadırın içinin görünmesini önler, hem de neme karşı bir örtü sağlar.
İç tente, yaşam alanını tümüyle sarar. Zemin bölümü, kalın, su geçirmez bir malzemeden üretilir. Dış tente ise, bir dış kaplamadır ve yerden bir karış kadar yukarıda kalacak biçimde kurulur. Bu, hava ve dolayısıyla nem akışı için gereklidir.
Genellikle amatör doğa sporcuları tarafından, günübirlik ya da birkaç günlük etkinliklerde kullanılır.
 |
| Tipi (Oklahoma, 1869) Geleneksel Kızılderili çadırı |
Tünel çadırlar
Üçgen çadırlardan daha geniş alana sahip ve rüzgâra onlardan daha dayanıklı çadırlardır, ancak çadırı kurmadan önce rüzgâr yönüne dikkat etmek gereklidir. Bu çadırın sabit durabilmesi için çadır 4 noktadan sabitlenmelidir.
Zorlu koşullarda, profesyonel dağcılar tarafından, birkaç günlük olabilen kamplarda yaygın olarak kullanılan bir çadır türüdür.
Kubbe çadırlar
Şekilleri nedeniyle rüzgâra direnmezler ve bu rüzgâra dayanıklı olmalarını sağlar. Kar biriktirmeme ve kurulum kolaylığı sebepleriyle çok tercih edilirler. İç alanları geniştir ve çok fazla noktadan sabitlenme gerektirmezler.
Yapıldığı malzeme cinslerine göre çadır tipleri
Çadırlar; yapıldığı malzeme cinslerine göre, kıl, kumaş ve plastik çadırlar olmak üzere 3 grup altında incelenebilir.
Kıl çadırlar
Keçi kıllarından yapılan çullardan ya da keçelerden yapılan Anadolu'da ve Orta Asya'da topakev, aleyçik, karaçadır gibi isimlendirilen çadırlardır. Bu çadırlar eskiden göçebe insanların barınmak için kullandıkları çadırlardır. Günümüzde bu çadırları, Anadolu'da Sarıkeçililer olarak bilinen ve hala göçebe yaşam tarzını benimseyen çok az bir topluluk kullanmaktadır.
Kumaş çadırlar
Bu çadırlar, çeşitli özellikteki kumaşlardan yapılmıştır. Çok kullanılan çadır çeşitlerindendir.
Plastik çadırlar
Bu tip çadırlar, plastik türevli çadırlardır.
Kullanım amaçlarına göre çadır tipleri
Bugün için farklı kullanım tarzlarına, farklı ortamlara göre farklı çadırlar üretilmektedir. Belirli bir etkinlikte kullanılacak çadırı seçerken, ortama, iklim durumuna, çadır kurulacak bölgenin mikro klimasına, çadırdan yararlanacak kişi sayısına, kullanımın süresine uygun düşen bir çadır tipinin seçilmesi gerekmektedir.
Bu nedenle doğa sporları ve kampçılıkla ilgilenen kişilerin, birden çok çadırları olur.
Uygun bir çadırda aranması gereken koşullardan biri, malzemenin nem geçirgenliğidir. Çadırın, içerideki nemi dışarı atabilmesi, ancak dışardaki nemin içeri girmesini önlemesi esastır. Bunun için çoğu kez çift katlı çadırlar kullanılır. Ancak, Gore-Tex ya da benzeri nefes alabilen malzemeden yapılmış tek katlı çadırlar da kullanılır.
Olanaklıysa bagaj bölümü olan çadırlar tercih edilmelidir. Bagaj, çadırın giriş bölümünün dışında, yanları ve üstü örtecek biçimde su geçirmez kumaş uzantılarla oluşan hacimdir. Çadır içine alınmak istenmeyen ıslak ve çamurlu malzeme için bir depo alanı olarak kullanılabileceği gibi, karlı ve yağmurlu havalarda yemek pişirmek için de kullanılır. ancak bu, sadece yağışlı havalarda denenmelidir, yağışsız havalarda, çadırın dışında ateş yakılmalıdır. Çadırın içinde ise, sigara dahil olmak üzere asla ateş yakılmamalıdır.
Bahar ve yaz aylarındaki etkinliklere havadar, daha geniş iç hacimli olabilen üçgen çadırlar tercih edilir. Öngörülemeyen hava koşulları için tünel çadırlar daha konforlu ve güvenli olacaktır. Zor iklim koşullarında ise, kar, fırtına, yağış gibi, kesinlikle kubbe çadırlar tercih edilmelidir.
Depo çadırları
Çadırlar aynı zamanda firmaların ürün, malzeme veya ekipmanların dış etkenlere karşı korunması amacıyla kullanılabilmektedir. Bu çadırlar genellikle büyük ölçekli ve çelik iskelet üzerine oturtulmuş şekilde üretilmektedir. Dış kaplama malzemesi olarak rüzgara, yağmura, sıcak ve soğuk hava şartlarına dayanıklı branda kullanılır.
Çadırların kullanım süresi ve bakımı
Bir çadırın kullanım süresi, kaç kez kurulup söküldüğüne bağlıdır. Genel olarak bir çadırın standar kullanım süresi yüz kurum ve sökümdür. Kuşkusuz ki kötü kullanım ve kötü bakım bu süreyi kısaltacaktır. Yüz kurulumluk süre, uygun kullanım ve bakım koşullarında geçerlidir.
Kamp etkinliklerinde, doğal olarak çadırlar hızlıca sökülüp paketlenirler. Kamp dönüşünde mutlaka açılıp temizlenmeli, kesinlikle güneş görmeyen havadar bir yerde havalandırılmalı, sonra da düzgün bir şekilde yeniden paketlenmelidir. Paketlenmiş halde, güneş görmeyen ve rutubetsiz bir ortamda saklanmalıdır.
çadır kelimesi ne demek TDK sözlük anlamı ve açıklaması nedir?
Farsça çāder
1. isim Keçe, deri, kıl dokuma, sık dokunmuş kalın bez veya plastik maddelerden yapılarak direklerle tutturulan, taşınabilir barınak:
"Kılıcını çekip tek başına atını, düşman başkumandanının çadırına saldırarak ölüm arayan Türk kumandanları görülmüştür." - Atatürk
2. isim Gölgelik olarak kullanılan tente veya şemsiye.
Tiyatro Terimleri Sözlüğü - 1966
bk. skene.
Güzel Sanatlar Terimleri Sözlüğü - 1968
Türkçe: hayme, İngilizce: tent, Fransızca: tente, Almanca: Zelt
Üstü ve yanları bez ya da kıl keçeden yapılmış barınak.
Coğrafya Terimleri Sözlüğü - 1980
İngilizce: tent, Fransızca: tente, Almanca: Zelt
Yaşamlarını hayvanlarıyla birlikte yer değiştirerek sürdüren göçebelerin kurulup sökülerek taşınabilen ve bir tür ev sayılan barınağı.
Gösterim Sanatları Terimleri Sözlüğü - 1983
Türkçe: çerge, İngilizce: tent, Fransızca: tente, Almanca: Zelt
Kalın bezden, keçeden, deriden ya da kıl dokumadan yapılıp direklerle tutturularak kurulan barınak.
Kelime Kökeni
Farsça ve Orta Farsça (Pehlevice veya Partça) çādar veya çādur چادر/چادر "örtü, tente, gölgelik, çadır" sözcüğünden alıntıdır. (NOT: Farsça sözcük Sanskritçe çhattra छत्त्र "şemsiye, tente, gölgelik" sözcüğü ile eş kökenlidir. Bu sözcük Sanskritçe çhadati "örtmek" fiilinden türetilmiştir. ) Sanskritçe fiil Hintavrupa Anadilinde yazılı örneği bulunmayan *sked- "örtmek" biçiminden evrilmiştir.
Tarihte En Eski Kaynak
çatır [ Divan-i Lugat-it Türk (1070) ]
çadır [ İbni Mühenna, Lugat (1300 yılından önce) ]