çıkrık kelimesi ne demek TDK sözlük anlamı ve açıklaması nedir?
çıkrık, -ğı
1. isim Kuyudan kovayı çekmeye yarayan ve el ile çevrilen araç:
"Mehlika’nın kara sevdalıları / Vardılar çıkrığı yok bir kuyuya" - Yahya Kemal Beyatlı
2. isim İplik bükme, iplik sarma vb. işlerde kullanılan, el veya ayakla çevrilen dolap:
"Çıkrıkta ip kalmadı diye bir aydır söyleye söyleye dilimde tüy bitti." - Hüseyin Rahmi Gürpınar
3. isim, fizik Ağır bir şeyi çekecek ipin sarılmasına yarayan ve bir eksen üzerinde uzunca bir kolla çevrilerek dönen silindir.
Zanaat Terimleri Sözlüğü - 1976
(I) 1. Yün, kıl ve pamuğu iplik durumuna getirmek için kullanılan araç. (*Yalvaç -Isparta; *Çardak -Denizli; Gölbaşı *Çankaya -Ankara; Taşpınar *Aksaray -Niğde) 2. Dört makara yardımıyla ipleri sararak urgan durumuna getiren kutu biçiminde aygıt. (Gönen -Isparta; Miri *Fatsa -Ordu) 3. Kuyudan su çekmekte kullanılan silindir biçimindeki tahta aracın elle tutulan çevirme kolu. (Köke *Gelendost -Isparta)
(II) Bir kilim motifi. (Yeşilova *Aksaray -Niğde)
Orta Öğretim Terimleri Kılavuzu - 1963
Fransızca: rouet, treuil
(fizik)
Su Ürünleri Terimleri Sözlüğü - 2007
İngilizce: winding-wheel, reel
Halatların sarıldığı kollu makaralar.
Kelime Kökeni
Soğdca çaχra veya çiğra "tekerlek, çark" sözcüğünden alıntıdır. (NOT: Soğdca sözcük Sanskritçe aynı anlama gelen çakrá चक्र sözcüğü ile eş kökenlidir. ) Bu sözcük Avesta (Zend) dilinde aynı anlama gelen çaχra sözcüğü ile eş kökenlidir. Daha fazla bilgi için çark maddesine bakınız.
Tarihte En Eski Kaynak
çıχrı "tekerlek, çıkrık" [ Uygurca İyi ve Kötü Prens Öyküsü (1000 yılından önce) : emeri tınlığlar çıχrı eŋirer, yuŋ eŋirer, kentir eŋirer [pek çok insan çıkrık eğirir, yün eğirir, kendir eğirir] ]
Çıkrık (anlam ayrımı)
YanıtlaSilÇıkrık, bir yükü iple dönerek çeken silindir.
Çıkrık şu anlamlara da gelebilir:
• Çıkrık (dokuma), iplikle ilgili işlerde kullanılan araç.
• Çıkrık, Çorum ilinin Merkez ilçesine bağlı bir köydür.
• Çıkrık, Afyonkarahisar ilinin merkez ilçesine bağlı bir beldedir.