dikte ne demek? TDK anlamı ve açıklaması
Fransızca diction
1. isim Seslerin, sözlerin, vurguların, anlam ve heyecan duraklarını kurallarına uygun olarak söyleme biçimi:
"Müfredat programlarında kıraat yani diksiyon dersi yok." - Burhan Felek
2. isim Konuşulan dilin incelenmesi ve kullanılması.
3. isim, tiyatro Duru, açık vurgulama ve çıkaklara tam uyarak konuşma.
Tiyatro Terimleri Sözlüğü - 1966
İngilizce: diction, Fransızca: diction, Almanca: Bühnenausprache
Tiyatroda duru, seçik, saydam vurgulama ve çıkaklara tam uyarak konuşma, güzel konuşma sanatı.
Gramer Terimleri Sözlüğü - 2003
Türkçe: belâgat, Fransızca: diction), Almanca: Dikton
Konuşmada ve okumada seslerin, kelimelerin, vurguların, anlam ve heyecan duraklarının açık ve anlaşılır olmasına dikkat eden konuşma biçimi; düzgün söz söyleme sanatı: Özel televizyon kanallarında diksiyonu bozuk konuşmacılar hiç eksik değil… diksiyon bozukluğu bağışlanır bir kusur değildir vb.
Kelime Kökeni
Fransızca dicter "1. kelimeleri tane tane söyleyerek yazdırmak, 2. buyurmak" fiilinden alıntıdır. Fransızca fiil Latince dictare "bildirmek, buyurmak" fiilinden alıntıdır. Bu sözcük Latince dicere, dict- "söylemek" fiilinin tekrarlanan eylem (frequentative) halidir. Latince fiil Hintavrupa Anadilinde yazılı örneği bulunmayan *deik- "parmağıyla işaret etmek, belirtmek, belirlemek, adını koymak" biçiminden evrilmiştir. Daha fazla bilgi için dijital maddesine bakınız.
Tarihte En Eski Kaynak
[ Mehmet Bahaettin, Yeni Türkçe Lugat (1924) ]