dilüviyum ne demek? TDK anlamı ve açıklaması
isim, jeoloji, (dilü'viyum), Fransızca diluvium
Bugünkü ırmakların Dördüncü Çağ'dan kalma en eski alüvyonları.
Orta Öğretim Terimleri Kılavuzu - 1963
Fransızca: dilluvium
(jeoloji)
Etiketler:
Jeoloji Terimleri Sözlüğü
Orta Öğretim Terimleri Kılavuzu
Türkçe Sözlük
Türkçedeki Fransızca Kökenli Kelimeler
Dilivium, bir jeoloji terimidir. Sel ve taşkın sularının yüzeysel akışı sırasında bünyesinde taşıdığı kil ve benzeri alüvyonları yavaş ve istikrarlı bir şekilde biriktirmesiyle oluşan kayaçlardır. Bu terim eskiden Nuh tufanının neden olduğu sanılan kaya kil katmanlarına verilirdi.
YanıtlaSil20. yüzyılın sonlarında Rus coğrafyacı Alexei Rudoy dilivium terimini Altay havzası dağlar asındaki Buzul Çağı dev buzul barajı göllerinin katastrofik patlamaları sonucu oluşan katmanların tanımı için önermiştir. Bu göllerin en genişleri, Chuya ve Kuray, yüzlerce kilometre su hacmine sahipti ve bunların zirve hidrografi akış hızındaki tahliye oranı, Kuzey Amerika'daki meşhur Pleistosen Lake Missoula selinin azami oranlarını aşmıştır.
https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhknQeOu-NHWEQF3S6i2k4sG_AJ3hnBUzw9fVlvOz3fd6Mk_30d7rQegr0wvs-feKr2rPlasKKtFDmyiE4jKc1JS99j_tj08H1k-dB8xFVvWkjtIam3EG7-5pP1lM7qFC3LKYRNzSYTxcWxYbYmcudVkC40yJspi_Aalh2F0NGP9UZyNdNFoux9xB_XPns/s907/Diluvial%20teraslar%20Katun%20Nehri%20Altay%20B%C3%B6lgesi,%20Altay%20Cumhuriyeti.jpg
Diluvial teraslar Katun Nehri Altay Bölgesi, Altay Cumhuriyeti
Altay bölgesi sel yatakları
Güney Sibirya ve Kuzey Moğolistan'daki neredeyse tüm dağlar arası çöküntüler Pleistosen Buzul Çağları sürecinde buzul baraj göllerine ev sahipliği yapmıştır. İklim değişiklikleri ve buz barajlarının hidrostatik değişiklikleri, havza göllerinin tekrarlanan boşaltım ve dolguları tarafından takip edilmiştir. Göller taşkın karakterine sahiptir. İklim koşullarına uygun olarak, buzullar baraj deformasyonları ve göl taşkınlarından hemen sonra tekrar ana drenaj vadilerinin içinde akacak ve havzalar baraj haline gelecektir.
Taşkınlar saniyede milyonlarca metreküpe ulaşıyorken, göllerin en büyükleri (Chuya, Kuray, Darkhat ve diğer göller) yüzlerce kilometre küplere kadar hacme ulaşmıştır. Bu seller art arda yeni tortu yatakları inşa ederek drenaj vadilerine dönüşmüştür. Bu olaylar 23-7 bin yıl önceki Chuya ve Katun Nehri vadilerindeki büyük ölçekli sellerin oluşumunu kanıtlar. O dönemde en az beş büyük ölçekli sel olayı vardır. Muazzam su kütleleri Batı Sibirya'nın güneyine doğru aynı anda ve defalarca boşalmıştır. Altay havzalarının dışındaki toplam su hacmi sadece 10 bin kilometre küp suya ulaşabilmiştir. Bazı periyotlarla, Güney Sibirya'nın havzalarının tümü, Kuzeye yaklaşık 60 bin kilometreküp sel suyu iletebiliyordu.
https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhied7XhzfSW59uWyDUQTT_2qdGPm9ruXOgFBw2bIg3fq2E9YUvQ1qPcaEm8mQ7-Gy59h2ep4FVP9_tO6q7y9UHzlT-TqoFD4OFXDjVGDe0Pm21O57l4TWdvT4NH5nNFOW_FjBfepxnItQAYnAsUX7HL0mYYmqjb_Ofk4TscBwD5Rn8I84sdrfxTbIn2xQ/s1768/dil%C3%BCviyum.jpg
Kuray Nehri, Altay, Rusya
Kaynakça
•Nijman, Jan (2020). Geography: Realms, Regions, and Concepts (20. bas.). Wiley. ISBN 978-1119607410.