Radyo, elektromanyetik radyo dalgalarındaki ses modülasyonunu önce elektronik ortama sonra da sese çeviren elektronik alet. Radyo dalgaları, 3 hertz ile 300 gigahertz (GHz) arasındaki frekanstaki elektromanyetik dalgalardır. Antene bağlı, verici adı verilen elektronik bir cihaz tarafından üretilirler. Türk Dili dergisinde Kırgız Türkçesinde radyo anlamında kullanılan үналгы /ünalgı/ sözünün Türkiye Türkçesinde kullanılması da gündeme getirilmiştir. Radyoyu İtalyan mühendis Guglielmo Marconi icat etmiştir.
İletişimin yanı sıra radyo, radar, radyo seyrüseferi, uzaktan kumanda, uzaktan algılama ve diğer uygulamalar için de kullanılır. Radyo iletişiminde, radyo ve televizyon yayıncılığında, cep telefonlarında, iki yönlü telsizlerde, kablosuz ağlarda ve uydu iletişiminde kullanılır.
{tocify} $title={İçindekiler}
Radyo Bantları
ITU (TLF)
1 (ELF), 2 (SLF), 3 (ULF),
4 (VLF), 5 (LF), 6 (MF),
7 (HF), 8 (VHF), 9 (UHF), 10 (SHF),
11 (EHF), 12 (THF)
EU / NATO / US ECM
A · B · C · D · E · F · G · H · I · J · K · L · M · N
IEEE
HF · VHF · UHF · L · S · C · X · Ku · K · Ka · V · W · mm
Diğer televizyon ve radyo bantları
I · II · III · IV · V · VI · VII
Radyo alıcıları
Radyolar (radyo alıcıları) elektromanyetik tayfın belli bir aralığını dinlemek üzere tasarlanır. Radyonun seçicilik ve hassaslık faktörlerine göre kalitesini değerlendirmek mümkündür - Q faktörü.
Popüler radyolar iki tür modülasyonu almak üzere dizayn edilmişlerdir: AM (Genlik Modülasyonu) ve FM (Frekans modülasyonu)
Genlik modülasyonunun; taşıyıcılı yayın, SSB (Single side bant- Tek bantlı yayın) ve CW (Continuous Wave- Daimi dalga) olmak üzere alt bölümleri vardır.
Normal bir radyo alıcısında Orta Dalga (MW- Mid Wave) ve FM, bazen de uzun dalga (LW- Long wave) bulunmaktadır.
Kısa dalga (SW- Short Wave) radyoları kalitesine ve çeşidine göre alış tayfi değişmektedir. Aşağıdaki bantlar uluslararası yayın yapan kurumlara ayrılmıştır. Bu istasyonlar genelde AM (genlik modülasyonu) (Amplitude Modulation) ile yayın yapmaktadır. Bu tür yayınları dinleyenlere SWL (Short Wave Listener - Kısa Dalga dinleyicisi) denmektedir.
Radyo dalgalarının bir başka belirleyici özelliği de genliğidir. Genlik, radyo dalgasının salınım sırasında ulaştığı en yüksek salınım şiddetidir. Radyo kanallarının şifrelenmesinde genelde frekans ve genlik değerleri kullanılır. AM radyolarda genlik değeri değiştirilerek, FM (Frequency Modulation - Frekans Modülasyonu) radyolarda da kendilerine verilen frekans aralığında dalganın frekansı değiştirilerek şifreleme yapılır.
Radyo antenleri yalnızca belirli frekanstaki yayınları almak üzere ayarlandığı için geri kalan radyo dalgalarını algılamaz. Radyo dalgaları içine gizlenmiş şifreler, alıcı tarafından çözülüp, hoparlörler üzerinden dinlenilen ses dalgalarına dönüşür.
Radyo Bantları Frekans Tablosu
Metre: 120 — Frekans aralığı (KHz): 2300-2495
Metre: 90 — Frekans aralığı (KHz): 3200-3400
Metre: 75 — Frekans aralığı (KHz): 3900-4000
Metre: 60 — Frekans aralığı (KHz): 4750-5060
Metre: 49 — Frekans aralığı (KHz): 5730-6295
Metre: 41 — Frekans aralığı (KHz): 6890-6990
Metre: 41 — Frekans aralığı (KHz): 7100-7600
Metre: 31 — Frekans aralığı (KHz): 9250-9990
Metre: 25 — Frekans aralığı (KHz): 11500-12160
Metre: 22 — Frekans aralığı (KHz): 13570-13870
Metre: 19 — Frekans aralığı (KHz): 15030-15800
Metre: 16 — Frekans aralığı (KHz): 17480-17900
Metre: 17 — Frekans aralığı (KHz): 18900-19020
Metre: 13 — Frekans aralığı (KHz): 21450-21750
Metre: 11 — Frekans aralığı (KHz): 25670-26100
Bu bantların arasında amatör radyoya, ticari gemilere ve askeriyeye ayrılmış bantlar bulunmaktadır. Genelde bu yayınlar SSB, CW, RTTY modülasyonlarını içermektedir. Bu tür yayınları almak için radyonun BFO (Beat Frequency Oscillator -Vuru Frekans Osilatörü) denilen ek bir devreye ihtiyacı vardır. Taşıyıcıyı suni olarak oluşturan bu devre ile gönderme sırasında bastırılan taşıyıcı tekrar ilâve edilerek, sinyallerin normal bir radyo alıcısı ile dinlenilebilmesi sağlanır. Bu tür radyolarda ses bandının genişliğini de değiştirmek mümkündür.
Yeni çıkan XM radyo türü de uydudan yüksek frekanslı sayısal yayınları almak üzere dizayn edilmiştir. Hâlen ABD'de ticarî olarak piyasaya sunulan bu radyo türünde ses kalitesi oldukça yüksektir. Hâlen aboneliğe dayalı ve belli bir ücret karşılığı tüm kıtaya kesintisiz ve reklamsız şifrelenmiş radyo yayını yapılmaktadır.
Teknolojinin son yıllarda hızla gelişmesine paralel olarak ve internet kullanımının yaygınlaşmasıyla beraber, internet üzerinden yayın yapan radyoların sayıları hızla artmaktadır.
radyo ne demek? TDK anlamı ve açıklaması
(ra'dyo), Fransızca radio
1. isim Elektrik dalgalarının özelliğinden yararlanarak seslerin iletilmesi sistemi.
2. isim Elektrik dalgalarıyla düzenli olarak yayın yapan istasyon ve bu istasyonun programlarını düzenlemekle görevli kuruluş.
3. isim Bu istasyonun yayınlarını alan araç.
Sinema ve Televizyon Terimleri Sözlüğü - 1981
İngilizce: radio (broadcasting), broadcasting, Fransızca: radiodiffusion (sonore, visuelle), télégraphie sans fil, TSF, radio, Almanca: Funk, Rundfunk, Radio
TV. Elektriksel imleri, telsiz olarak yaymak amacıyla elektromıknatıs ışınımdan yararlanma.
Sinema ve Televizyon Terimleri Sözlüğü - 1981
bk. almaç
Kelime Kökeni
Fransızca ve İngilizce radio "radyo alıcısı" sözcüğünden alıntıdır. (İlk kullanımı: 1917 İng.) Fransızca sözcük Fransızca ve İngilizce radiophone ""ışıma-ses", radyo" sözcüğünden türetilmiştir. Daha fazla bilgi için radio+, fono+ maddelerine bakınız.
Tarihte En Eski Kaynak
[ Mehmet Bahaettin, Yeni Türkçe Lugat (1924) ]