Karıncayiyengiller (Myrmecophagidae), dişsiz memeliler takımına ait 4 türden oluşan bir memeli familyası ve alt takımı. Orta ve Güney Amerika'da yaşarlar.
Biyolojik sınıflandırması
- Âlem: Animalia (Hayvanlar)
- Şube: Chordata (Kordalılar)
- Alt şube: Vertebrata (Omurgalılar)
- İnfa şube: Gnathostomata (Gerçekçeneliler)
- Sınıf: Mammalia (Memeliler)
- Üst takım: Xenarthra
- Takım: Pilosa (Dişsiz memeliler)
- Alt takım: Vermilingua
- Familya: Myrmecophagidae (Karıncayiyengiller)
Özellikleri
Boru biçimli, dişsiz bir çene ve uzun bir dil bu familya için tipiktir. Türlerin ağırlıkları 280 gr ile 40 kg arası olmak üzere büyük farklar gösterir. Ön ayaklarında gayet uzun ve keskin pençeleri olur. Pençelerin sayısı her üç cinste farklıdır; küçük karıncayiyende 2, büyük karıncayiyende 3 ve tamandualarda 4. arka ayaklarda bulunan pençeler o kadar iyi gelişmemiştir. Büyük karıncayiyende uzun saçlı olan kuyruk, diğerlerinde tutunma organı olarak evrimselleşmiştir. Gözleri ve kulakları küçük, duyma kabiliyetleri güçlüdür.
 |
| Büyük karıncayiyen (Myrmecophaga tridactyla) |
Yaşam şekli
Yaşam şekilleri birbirlerinden çok farklıdır: Küçük karıncayiyen sırf ağaçta yaşarken, büyük karıncayiyen sırf yerde yaşar. Tamandua ise hem yerde hem ağaçta yaşar. Karıncayiyengiller genelde Yalnız yaşar ve sırf çiftleşmek amaçlı birleşirler.
Beslenme
Neredeyse sırf karınca ve termit ile beslenirler. Pençeleri ile bu hayvanların inşa ettikleri tepeleri açar ve uzun yapışkan dilleri ile toplayıp yutarlar. Hayvanat bahçesinde yaşayanlar meyve de yer.
Üreme
Üremeleri hakkında pek fazla bilgi bilinmemektedir. Yaklaşık 120 ila 190 günlük süren gebelik ardından tek bir yavru doğar. İlk aylarını annesinin sırtına tutulu şekilde geçirir. Ağaçta yaşayan türler yemek arayışına çıkarken bazen yavruyu dalların arasında Yalnız bırakırlar. Serbest yaşayanların ömür uzunluğu hakkında bilgi yoktur.
 |
| Büyük karıncayiyen'in kafatası |
Tehdit
Karıncayiyengiller geniş dağılımları sayesinde fazla tehdit altında olan familyalardan değildir. IUCN listesinde sadece büyük karıncayiyen hafif tehdit altında olarak (vulnerable) yer alır.
Cinsler ve türler
Familya 4 türe ayırılan 3 cinsten oluşur:
- Küçük karıncayiyen (Cyclopes didactylus)
- Büyük karıncayiyen (Myrmecophaga tridactyla)
- Tamandualar (Tamandua): Kuzey tamandua (T. mexicana) ve Güney tamandua (T. tetradactyla).
Sınıflandırma
En yakın akrabaları olan tembel hayvanlar (Folivora) ile dişsiz memeliler takımını oluştururlar. Dişsiz memeliler armadillolar ve soyu tükenmiş Glyptodon ile birlikte Xenarthra üst takımına sayılırlar.
Karıncayiyengillerin fosilleşmiş kalıntıları Güney Amerika'dan başka kıtalarda da bulunmuştur. Örneğin Eurotamandua joresi türü Eosen devrinde Almanya'da yaşamıştır.
Karıncayiyengillerin evrimsel gelişimi şöyle gösterilebilir:
Bazı sınıflandırmalar'da küçük karıncayiyen Cyclopedidae adında ayrı bir familyaya konulur.
karıncayiyengiller ne demek? TDK anlamı ve açıklaması
isim, hayvan bilimi, çokluk
Örnek hayvanı karıncayiyen olan, vücutları kirpi dikenli, ağızları boru biçiminde uzamış, karıncayla beslenen bir familya.
Zooloji Terimleri Sözlüğü - 1963
İngilizce: echidnas, Fransızca: échidnés, Almanca: Ameisenigel, Diğer: Yun. ekhidne
(Echidnidae), (Yun. ekhidne = canavar) Omurgalı hayvanlardan memeliler (Mammalia) sınıfının tek delikliler (Monotremata) takımına giren bir familyası. Vücutları kirpi gibi dikenli olup ağızları boru biçiminde uzamıştır. Dillerini solucan gibi dışarı uzatabilirler. Dişleri yoktur. Karınca yerler. Karıncayiyen (Echidna aculeata) en iyi bilinen türüdür.
İngilizce: New World ant-eaters, Fransızca: myrmécophagidés, Almanca: Ameisenfresser, Latin: myrmecophaga
(Myrmecophagidae), (Lat. myrmecophaga = karıncayiyen) Omurgalı hayvanlardan memeliler (Mammalia) sınıfının dişsizler (Edentata) takımına giren bir familyası. Yalnız karınca yiyerek beslendikleri için ağızları bu işe elverişli olmak üzere uzamıştır. Dilleri de uzun olup karıncaları yalamaya yarar. Dişleri yoktur. Vücutları uzun kıllıdır. Güney Amerikada yaşarlar. Büyük karıncayiyen (Myrmecophaga tridactyla), cüce karıncayiyen (Cyclopes didactylus), tamandua (Tamandua tetradactyla) iyi bilinen türleridir.
Orta Öğretim Terimleri Kılavuzu - 1963
Fransızca: échidnidés, Diğer: Yun. Echidnidae
(zooloji)
Biyoloji Terimleri Sözlüğü - 1998
İngilizce: New World ant eaters, Fransızca: myrmécophagidés, Almanca: Ameisenfresser, Latin: Myrmecophagidae, myrmecophaga: karıncayiyen
Memeliler (Mammalia) sınıfının, dişsizler (Edentata) takımından, yalnız karınca yiyerek beslendikleri için ağızları bunu sağlayacak şekilde gelişmiş, dilleri uzun ve karınca yalamaya elverişli, dişleri olmayan, vücutları uzun kıllı, Güney Amerika'da yaşayan, büyük karıncayiyen (Myrmecophaga tridactyla), cüce karıncayiyen (Cyclopes didactylus), tamandua (Tamandua tetradactyla) türleri iyi bilinen bir familya.
İngilizce: echidnas, Fransızca: échidnés, Almanca: Ameisenigel, Diğer: Yun. ekhidne: canavar, Latin: Echidnidae
Memeliler (Mammalia) sınıfının, tek delikliler (Monotremata) takımından, vücutları kirpi gibi dikenli, ağızları boru biçiminde uzanmış, dillerini solucan gibi dışarı uzatabilen, dişleri bulunmayan, karıncayiyen (Echidna aculeata) türü iyi bilinen, karıncalarla beslenen bir familya.