Aenesidemos (Giritli Enesidemos,Yunanca: Αἰνησίδημος Ainēsidēmos, İngilizce: Aenesidemus) Pyrrhon kuşkuculuğunu savunan Antik Çağ Yunan filozofu.
{tocify} $title={İçindekiler}
Hakkında bilgi nedir?
- Tam adı: Aenesidemos
- Doğum tarihi: MÖ 1. yüzyıl
- Çağı: Antik Çağ felsefesi
- Bölgesi: Batı felsefesi
- Okulu: Pyrrhon kuşkuculuğu
- İlgi alanları: Epistemoloji, Metafizik, Etik
- Önemli fikirleri: Epoché
- Etkiledikleri: Sextus Empiricus
Savunumları
Akademia'nın kuşkucu filozofu Aenesidemos, bu okulun kuşkuculuk öğretisi ile uyuşamamış ve Pyrrhonculuğa yönelmiştir. Kuşkuculuğun temel ifade biçimi olan "epokhe" (yargıdan kaçınma) ile bilginin olanaksızlığı üzerine geliştirdiği "tropos" (diyalektik uslamlama) öğretileriyle Pyrrhoncu kuşkuculuğun kuramsal yapısını düzenlemiştir.
"Tropos"lar
- Farklı hayvanlar aynı nesneyi farklı algılar.
- Farklı insanlar aynı nesneyi farklı algılar.
- Duyu organlarının farklılığı, nesneler üzerine farklı yargılarda bulunulmasına sebep olur.
- Algılayanı etkileyen çeşitli koşullar nesnelerin olduğundan başka türlü algılanmasına sebep olur.
- Algılayan tarafından algılanan nesnenin bulunduğu konum, sonuçlara varmada farklılık yaratır.
- Nesneler duyuları asla kendi başlarına etkilemezler; insanın algıladığı son şey hiçbir zaman nesnenin saf hali değildir.
- Nesnenin sayısı ya da miktarı, sonuçlara varmada farklılık yaratır.
- Algılayan ile algılanan arasındaki özel bağlar, algılanan hakkında yanlış fikirler verebilir.
- Algılanan şeyin oluşma sürecinin uzunluğu algıyı etkiler.
- Algılayanın edinmiş olduğu eğitim, kültür ve ahlak anlayışı algıyı etkiler.
M.S. II.yüzyılda yaşayan şüpheci Agrippa, troposları ondan beşe, Agrippa'yla aynı yüzyılda yaşayan şüpheci Mendotos da ikiye indirmiştir.
Kaynakça
- Orhan Hançerlioğlu,DüşünceTarihi,Remzi Kitabevi,1974 syf.90