Lanet (Arapça: لعنة), Tanrının sevgi ve ilgisinden yoksun olma, beddua. Lanetleme Tanrı tarafından olursa "dünyada iyilik ve hidayetten, âhirette lutuf ve merhametten mahrum bırakma", insan tarafından olursa "küfür, sövme, hakaret, beddua" anlamına gelir. Birçok inanç sisteminde, lanetin kendisine (veya eşlik eden âyin) neden olan birtakım nedensel kuvvetler olduğu düşünülmektedir. Bir laneti tersine çevirmek veya ortadan kaldırmak bazen "kaldırma" veya "bozma, kırma" olarak adlandırılır ve sıklıkla ayrıntılı ritüeller veya dualar ile gerçekleşir.
 |
| Bir kadın lanetleme âyini yapmakta (Hokusai) |
{tocify} $title={İçindekiler}
Lanetleme-Şiir İlişkisi
Eski Arap hicvinin şekillenmesinde, lanet yahut büyü geleneklerinin etkisi olduğu düşünülmektedir. Eski Arapların hicivcilik anlayışının, İslam öncesinden beri lanetlemelerle ilişkili olarak teşekkül ettiği anlaşılmaktadır. Beddua veya lanetleme ifadeleri, eski dönemlerden beri kullanılagelmiştir. Lanetleme ile hiciv sanatı arasındaki ilişki, her ikisinin de mevzun söylemler aracılığıyla icra ediliyor olmasıdır.
İleri okumalar
Esat Ayyıldız, Klasik Arap Şiirinde Emevî Dönemine Kadar Hiciv. Ankara: Gece Kitaplığı, 2020. s.34-35.
Ayrıca bakınız
TDK sözlük anlamı ve açıklaması nedir?
(la:net, l ince okunur), Arapça laʿnet
1. isim Tanrı'nın merhametinden yoksun olma:
"Başıma yağan bu ana laneti beni ürpertiyor." - Yusuf Ziya Ortaç
2. sıfat Kötü, berbat, çok kötü:
Lanet bir adam.
3. ünlem Bir ilenme sözü:
"Lanet, filozofum diyerek ortaya çıkıp Allah'a ve kullara karşı hezeyan eden tımarhanelik herifler!" - Ömer Seyfettin
Kelime Kökeni
Arapça lˁn kökünden gelen laˁnat لعنة "beddua, ilenme" sözcüğünden alıntıdır. Arapça sözcük Arapça laˁana لعن "beddua etti, lanetledi" fiilinin masdarıdır.
Ek Bilgi
Farsça sözcüğün kaynağı belirsiz olup, Türkçe al ve ala ile ilgili olması muhtemeldir.
Tarihte En Eski Kaynak
[ Mukaddimetü'l-Edeb (1300 yılından önce) : laˁnet ḳılıştı bodunlar ]
Bu kaynak kayıtlara geçmiş ve lanet kelimesinin kullanıldığı yazılı ilk kaynaktır. Kullanımı daha öncesinde sözlü olarak veya günlük hayatta yaygın olabilir.