 |
| Kadın cinsel köleler (cariyeler) |
Cariye ya da halayık, savaşta esir edilmiş veya başka bir şekilde köle konumuna düşmüş, her konuda efendisinin isteklerine bağlı bulunan kadınları ifade eder. Savaşta esir edilen kadınlar için karavaş ismi de kullanılır.
Cariyelerin efendilerinden oğulları Yahudi ve Arap toplumu gibi bazı toplumlarda genellikle köle kabul edilmemişlerdir. İslam öncesi Araplarda yaygın olan cariyelik sistemi Arapların Müslüman olmasından sonra da devam etmiş ancak Kur'an cariyelerin hak ve hukuku ile ilgili bazı durumları düzenlemiştir. İslam Devleti ve Osmanlı Devleti'nde 19. yüzyıl ortalarına kadar var olan bir sistemdi.
Köleliğin insani ve ahlaki bir kurum olmadığı aydınlanma çağında ilk olarak seslendirilmeye başlanmıştır. İlk kanunlar İngiltere'de ve ABD'de 19. yüzyılın ilk çeyreğinde, 1807 yılında çıkarılmış, daha sonra diğer Avrupa devletleri onları izlemişti. Avrupa'da İngiltere ve Fransa, köleliği kaldıran ilk ülkelerdir. Osmanlı Devleti, İslami nedenlerden ötürü Avrupa'da köleliği terk eden en son ülke olmuştur. Osmanlı'da kölelik sistemi, batıdan etkilenerek liberal görüşler edinen Sultan Abdülmecid döneminde 1847'de bir fermanla şeklen kaldırılmıştır. Fakat gerçekte Osmanlı vilayetlerinde 19. yüzyılın sonuna kadar köle kullanılmaya devam edilmiştir.
 |
| Cariye (Boston Halk Kütüphanesi) Cariye Ulemanın çoğunluğuna göre cariyenin tesettürü erkekler gibi “diz kapağı ile göbek arası”nın örtülmesinden ibarettir. |
{tocify} $title={İçindekiler}
TDK sözlük anlamı ve açıklaması nedir?
isim, eskimiş, (ca:riye), Arapça cāriye
Yabancı ülkelerden kaçırılıp özgürlükten yoksun bırakılan, alınıp satılabilen, her konuda efendisinin isteklerine bağlı bulunan genç kadın, halayık:
"Ben, dedi, zevce ile cariye arasındaki farkı hâlâ anlamış değilim." - Peyami Safa
Tarih Terimleri Sözlüğü - 1974
bk. karavaş.
Kelime Kökeni
Arapça cry kökünden gelen cāriyat جارية "1. genç kız, 2. hizmetçi, dişi köle" sözcüğünden alıntıdır. Arapça sözcük Arapça carā جرا "aktı, koştu" fiilinin fail dişil (müennes, feminine) halidir. Daha fazla bilgi için cereyan maddesine bakınız.
Tarihte En Eski Kaynak
[ Danişmend-Name (1360) ]
Bu kaynak kayıtlara geçmiş ve cariye kelimesinin kullanıldığı yazılı ilk kaynaktır. Kullanımı daha öncesinde sözlü olarak veya günlük hayatta yaygın olabilir.