Nehrevan Muharebesi veya Nehrevan Savaşı, ikinci İslamî mezhep olan Hariciler ile halife Ali arasında, 658 yılının temmuz ayında gerçekleşti. Ali'nin ordusu tarafından Haricilerin büyük kısmı öldürüldü.
{tocify} $title={İçindekiler}
Hakkında bilgi nedir?
| Nehrevan Muharebesi | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| İlk Fitne | |||||||
| |||||||
| Taraflar | |
|---|---|
| Râşidîn Halifeliği | Hariciler |
| Komutanlar ve liderler | |
| Ali bin Ebu Talib | Abdullah bin Vahab |
| Güçler | |
| 80,000 | 2,800 |
| Kayıplar | |
| 8 ölü | 2791 ölü, diğer 9 kişi kaçtı. |
Olayların gelişimi
Halife Osman'ın isyancılar tarafından öldürülmesinden sonra, Muhammed'in kuzeni ve damadı olan Ali halife oldu. Suriye valisi Muaviye Osman'ın öcünün alınmasını istiyordu. Ali ile Muaviye arasında 657 Temmuz'unda gerçekleşen Sıffin Savaşı'ndan kesin bir sonuç alınamaması sonucu Ali ikna edilerek hakeme başvuruldu. Ali'nin taraftarlarından büyük bir grup Kur'an'daki "Hüküm yalnızca Allah'a aittir." (En'âm:57) ifadesine dayanarak bu durumu protesto ettiler ve hakeme başvurmanın Kur'an'daki "Eğer biri ötekine karşı haddi aşarsa, Allah’ın buyruğuna dönünceye kadar haddi aşan tarafa karşı savaşın." (Hucûrat:9) emrine karşı gelmek olduğunu savundular. Bu grubun küçük bir kısmı İbn Vahab önderliğinde Ḥarūrāʾ köyüne çekildi. Bu çekilme yani hariçte (dışında) kalma nedeniyle Haricî olarak adlandırılan bu aşırı uçtaki gruba, hakem kararı Ali'nin aleyhinde sonuçlanınca, Nehrevan (bugün Diyala ili) yakınlarında daha büyük bir grup katıldı.
Muharebe
Hariciler, hem Ali'nin hem de Muaviye'nin iktidar iddialarına karşıydılar. Sadece halife adaylarına değil, fikirlerini paylaşmayan tüm Müslümanlara karşıydılar ve Müslüman toplumu içerisinde terör yaratmaya başladılar. 658 yılının Temmuz'unda gerçekleşen savaşta Halife Ali, İbn Vahab ve taraftarlarının çoğunu öldürdü.
Sonrası
Savaştan sonra Harici hareketi sona ermedi. Çeşitli isyanlarla gerek Ali döneminde, gerekse Muaviye döneminde Müslüman toplumuna rahatsızlık vermeye devam etti. Ali dönemi, Ali'nin Hariciler tarafından öldürülmesi ile sona erdi. I. Yezid'in 683 yılındaki ölümünden sonra Müslüman topluluğunun sürüklendiği iç savaşta, Hariciler Emevi hakimiyetini kesintiye uğratan başlıca güç oldular.
Etkileri
Nitekim günümüzdeki Selefi, Vahhabi toplumların fikirleri ve davranışları Haricilerle aynıdır. Suudi Arabistan'ın kurulmasında İngiliz kışkırtmasıyla Osmanlı'ya karşı baş kaldırarak ortaya çıkan Muhammed bin Abdülvahhab, Bedevileri toplayıp civar bölgelere saldırarak inancını yaymış, kendi fikirlerinde olmayan diğer itikad ve mezheb Müslümanlarını, küfür, şirk ve bidat ile itham etmektedirler.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- "Nehrevan Muharebesi." Encyclopædia Britannica. Encyclopædia Britannica Online. Encyclopædia Britannica Inc.