Megalofobi (İngilizce: megalophobia) bir kişinin büyük nesnelerden yoğun bir şekilde korktuğu bir tür kaygı bozukluğudur. Megalofobisi olan bir kişi, büyük binalar, heykeller, hayvanlar ve araçlar gibi büyük nesneleri düşündüğünde veya etrafındayken yoğun bir korku ve endişe yaşar. Genellikle büyük nesnelerin bulunduğu durumlardan veya yerlerden kaçınırlar.
Aşağıdaki nesneler, megalofobisi olan kişilerin yoğun korku ve endişe yaşamasını tetikleyebilir:
- Gökdelenler gibi yüksek binalar.
- Büyük heykeller ve anıtlar.
- Dağlar, volkanlar, göller ve okyanuslar gibi büyük veya uçsuz bucaksız doğal özellikler.
- Büyük tekneler, gemiler ve mavnalar (güvertesiz büyük tekne).
- Tren ve otobüs gibi büyük araçlar.
- Bir stadyumun içi gibi geniş alanlar.
- Filler ve balinalar gibi büyük hayvanlar.
Birçok fobi türü olduğu için megalofobinin teşhis edilmesi biraz zor olabilir. Büyük olan bir şeyden korkma ile karakterize edilen başka fobiler de vardır ancak boyutu korkunun ana yönü değildir. Örnek olarak, özellikle okyanustan yoğun bir korkunuz varsa, megalofobiniz değil, okyanus korkusu olan talasofobiniz olabilir. Yoğun bir korku yaşıyorsanız, uygun bir teşhis ve tedavi alabilmeniz için sağlık uzmanınıza görünmeniz önemlidir.
{tocify} $title={İçindekiler}
Megalofobi Kimleri Etkiler?
Diğer fobiler gibi, megalofobi de her yaştan bireyleri etkileyebilir. Megalofobi gibi belirli fobilerin çocuklarda gelişmesi, ergenlerde ve genç yetişkinlerde belirginleşmesi daha olasıdır. Ek olarak, kadınların belirli fobiler geliştirmesi daha olasıdır.
Araştırmacılar, megalofobisi olan kişilerin tam sayısını henüz bilmemektedir. Bunun nedeni, büyük olasılıkla, megalofobi gibi belirli fobileri olan birçok kişinin fobileri için tedavi aramamasıdır. Spesifik fobiler, genel olarak, yaygın bir zihinsel sağlık durumudur. Nüfusun yaklaşık % 7 ila 10’unun bir fobisi olduğu düşünülmektedir.
Megalofobi Belirtileri
Megalofobisi olan bir kişi büyük nesnelerden kaçınamıyorsa ve büyük nesnelerin yakınındaysa, aşağıdaki belirtilerle karşılaşabilir:
- Yoğun korku ve endişe hissi
- Hızlı bir kalp atışı
- Nefes darlığı
- Baş dönmesi ve sersemlik hissi
- Mide bulantısı
- Durumdan kaçmak için güçlü bir çaba
Megalofobi Neden Olur?
Araştırmacılar, megalofobiye tam olarak neyin neden olduğundan emin değillerdir. Büyük bir nesneyi içeren olumsuz veya travmatik bir deneyime sahip olmanın, bir kişinin megalofobi geliştirmesine katkıda bulunabileceğine inanılmaktadır.
Megalofobi geliştirmek için başlıca risk faktörleri şunlardır:
- Özellikle çocukken büyük bir nesneyi içeren olumsuz bir olay yaşamak veya tanık olmak.
- Ailede anksiyete bozukluğu öyküsü olması.
Megalofobi Nasıl Teşhis Edilir?
Megalofobi, kişinin geçmişi, deneyimleri ve ortaya çıkan belirtiler hakkında kapsamlı bir dizi soruyla teşhis edilir. Genellikle, megalofobi teşhisi konmak için en az 6 ay boyunca büyük nesnelere karşı sürekli korku ve endişe yaşamış olmanız gerekir.
Genel olarak, fobilerin teşhisi için en az dört kriter söz konusudur:
- Yoğun ve mantıksız korku: Nesne veya duruma karşı duyulan korku kalıcıdır ve uygun bir korku düzeyiyle orantısızdır.
- Beklenti kaygısı: Fobisi olan bir kişi, korktuğu nesne veya durumu içerecek olan gelecekteki durumlar veya deneyimler üzerinde durmaya veya bundan korkmaya meyillidir.
- Kaçınma: Fobisi olan birçok kişi, korkulan nesne veya durumdan aktif olarak kaçınacaktır. Bazıları korktukları şeyden kaçınmak için aşırıya kaçarlar.
Megalofobiyi teşhis etmek için kesin bir test yoktur. Bunun yerine, sağlık uzmanınız, megalofobiniz olup olmadığını değerlendirmek için büyük nesne korkunuzla ilgili geçmişiniz, semptomlarınız ve deneyimleriniz hakkında sorular soracaktır.
Megalofobi Tedavisi
Megalofobi genellikle maruz kalma terapisi ve/veya bilişsel davranışçı terapi gibi psikolojik tedavi (psikoterapi) ile tedavi edilebilir. Çok yaygın değildir ancak bazen insanlar terapiye katılırken korkuyla baş edebilmek için korku ve kaygı semptomlarını geçici olarak gideren ilaçlara ihtiyaç duyarlar.
Rahatsız edici olabilir fakat megalofobinin belirtilerini yaşıyorsanız sağlık uzmanınızla konuşmanız önemlidir. Terapi, megalofobinizin üstesinden gelmenize yardımcı olabilir.
Halihazırda size megalofobi teşhisi konduysa, semptomları yönetmek ve kendinizi iyi hissetmek için yapabileceğiniz bazı şeyler vardır:
- Yeterince uyuyun ve egzersiz yapın.
- Megalofobinizi tedavi etmek için psikolojik terapiye katılıyorsanız, terapistinizi düzenli olarak gördüğünüzden emin olun.
- Farkındalık aktiviteleri uygulayın.
- Derin nefes alma ve yoga gibi gevşeme tekniklerini uygulayın.
- Destek için ailenize ve arkadaşlarınıza ulaşın.
Maruz Kalma Tedavisi
Maruz kalma terapisi, belirli fobileri tedavi etmek için kullanılan yaygın bir psikolojik tedavi şeklidir. Fobisi olan kişiler genellikle korktukları şeyi içeren durumlardan kaçınırlar. Bu nedenle, kendilerine özgü fobileri sunulduğunda korkularını yönetebileceklerini veya korktukları sonuçların çoğu zaman gerçekleşmediğini öğrenemezler. Terapistler ve psikologlar, fobisi olan kişileri, onları endişeye neden olan durumlara girmeye ve bu durumda kalmaya çalışarak baş etmeyi öğrenebilmeleri için yavaş yavaş teşvik etmek için maruz bırakma terapisini kullanır.
Megalofobiniz varsa ve maruz kalma terapisine katılıyorsanız, terapistiniz veya psikoloğunuz büyük nesneler hakkında konuşmaya başlayabilir. Daha sonra yavaş yavaş size büyük nesnelerin resimlerini göstermeye geçebilirler. Ardından, şahsen büyük bir nesneye bakmanızı ve yakınında olmanızı isteyebilirler. Maruz kalma tedavisi süreci yavaş ve kademelidir. Terapistiniz veya psikoloğunuz, terapinin hızını ihtiyaçlarınıza göre ayarlayacaktır.
Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT)
BDT bir psikolojik tedavi şeklidir. Terapistiniz veya psikoloğunuz konuşarak ve sorular sorarak farklı bir bakış açısı kazanmanıza yardımcı olur. Sonuç olarak, korkmanıza neden olan şeylere maruz kaldığınızda hissettiğiniz stres ve endişeye daha iyi yanıt vermeyi ve bunlarla baş etmeyi öğrenirsiniz.