avlu

 

avlu

Avlu, yapıların orta kısmında bulunan, tercihe göre üstü açık ya da kapalı olan geniş bölümdür. Mimarlıkta atriyum olarak da adlandırılır. Türk mimarîsinde avlular genelde üstü açık şekilde bırakılır. Eve giriş kapısı avluya açılır. Özellikle İç Anadolu Bölgesi ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde görülen avlu geleneği genellikle önemli kişilerin evlerinde görülür. Birçok avluda süs havuzu bulunur. Avlular çocukların oyunlar oynadığı, yaz günlerinde yemeklerin yendiği, eğlencelerin düzenlediği yerlerdir. Törenler avluda düzenlenir, dinî bayramlarda kurban, avluda kesilir. Avrupa mimarlığında avluların üzerinin cam ile kapatıldığı da olur.

Avlulu yapı planı
Avlulu yapı planı

Avlu (atriyum) terimi sadece evler için değil, fabrika ve alışveriş merkezlerindeki orta boşluklar için de kullanılır. Bu tür alanlarda merdivenler, asansörler, ana giriş kapısı avluya açılır.

Avlulu yapı
Avlulu yapı

{tocify} $title={İçindekiler}

Cami avluları

Camilerde bir dış avlu (harim), bir de iç avlu (harem) yapılır. Dış avlu, camiyi mahalle yapılarından yüksek duvarla ayırır. Bu duvarlar demir parmaklıklı pencereler ve birkaç yerde kapılardan oluşur. Bazı kapılar dar ve zincirlidir. Zeminin eğimli olduğu yerlerde avluya merdivenle çıkılır.Süleymaniye Camii örneğindeki gibi dış avlunun taçkapısı anıtsaldır. Yenicami gibi örneklerde ise şehrin zamanla genişlemesi yüzünden dış avlu kaldırılmıştır. Genellikle bu dış avlularda yaşlı ağaçlar vardır. Dış avlu zemini topraktır. (Arseven, 222)

İç avlu ise, cami binasına bitişik, etrafı kemerli kubbeli revaklarla çevrili, ortasında şadırvan bulunan mekandır. İç avlunun bir taçkapısı (portal) ve yan kapıları vardır. Döşemesi, mermerdir. Revakların duvarlarında iki sıra pencere bulunur, alt sıra kapaklıdır üst sıra sabit alçı revzendir.

avlu ne demek TDK sözlük anlamı ve açıklaması nedir?

isim, Rumca

Bir yapının veya yapı grubunun ortasında kalan üstü açık, duvarla çevrili alan, hayat (II), hanay, sahn:

      "Yüksek, sur gibi kalın duvarın ardındaki küçük avluya kunt demir kapıdan girilirdi." - Ayla Kutlu

Güzel Sanatlar Terimleri Sözlüğü - 1968

İngilizce: courtyard, Fransızca: cour, Almanca: Hof

(Mimarlık) Bir yapının ortasında, önünde ya da arkasında duvarlarla çevrili üstü açık alan, yer. Yapının ortasında bulunursa buna içavlu denir. a. bk. atriyum, revaklı avlu.

Kelime Kökeni

Yeni Yunanca avli αυλή  sözcüğünden alıntıdır. Yunanca sözcük Eski Yunanca aulē αυλή  "1. ağıl, hayvanların kapatıldığı etrafı çevrili alan, 2. avlu, etrafı duvar veya binalarla çevrili iç alan" sözcüğünden evrilmiştir.

Tarihte En Eski Kaynak

havlu [ Dede Korkut Kitabı (1400 yılından önce) : bu havlıya doldurup Oğuz yigitlerine bunu dam etmişidi ]

avlağu [ Kitabü-l İdrak Haşiyesi (1500 yılından önce) ]

avli [ Filippo Argenti, Regola del Parlare Turco (1533) ]

Yorum Gönder

Daha yeni Daha eski