N. gonorrhoeae SEM görüntüsü (renklendirilmiş) |
Neisseria gonorrhoeae, gonokok olarak da bilinen, insanlarda bel soğukluğu hastalığından sorumlu olan bakteridir. İlk olarak 1979 yılında Albert Neisser tarafından izole edilmiştir.
Neisseria türleri çoğalmak için kompleks besiyerlerine ihtiyaç duymakta ve yağ asidi gibi etkenler üremelerine ters etkide bulunmaktadır. Kok şeklindeki bakteriler, kahve çekirdeği benzeri çiftler halinde (diplokok) bulunurlar. Ortama, fiziksel ve kimyasal faktörlere karşı çok duyarlıdır. Bu yüzden çikolatalı agar gibi besiyerlerinde kültürü yapılabilir. Optimum çoğalma sıcaklığı 35 °C ve 37 °C arasıdır. Gram negatiflerdir. Boyamada kırmızı renk gözlemlenir.
Bilimsel sınıflandırması
- Üst âlem: Bacteria (Bakteri)
- Şube: Proteobacteria (Proteobakteriler)
- Sınıf: Betaproteobacteria
- Takım: Neisseriales
- Familya: Neisseriaceae
- Cins: Neisseria
- Tür: N. gonorrhoeae
- İkili adlandırma: Neisseria gonorrhoeae
Bulaşma Şekli
Cinsel yollarla bulaşır, cilde nüfuz edemez. Kolonizasyon için bir mukoza zarına ihtiyaç duyar. Bulaştığı yerler: Erkek ve dişi ürogenital yolları, rektum, farenks ve konjanktiva mukozal epitelyum.
Hastalıklar
Gonorrhoeae, cinsel yolla bulaşan hastalıklar arasında en çok karşılaşılandır. HIV ve bazı cinsel yolla bulaşan hastalıkların bulaşma riskini arttırır. Hastalık kadınlarda genellikle asemptomatiktir.
N.gonorrhoeae vücutta genellikle üretra ve endoserviksin kolumnar epitelyumuna yerleşir. Genital olmayan bölgelerden rektum, orofarenks ve konjunktivaya yerleşebilir.
Üretra ve servikse irin akıntılarına neden olabilir . Ayrıca patojenin yayılmasına bağlı olarak menenjite sebebiyet verebilir .
N.gonorrhoeae ile ilişkili diğer hastalıklar irinli konjunktiva, anorektal gonorrhoeae ve faranjit'tir.
Tedavi
N.gonorrhoeae'nın penisilinlere bağışıklık kazanmasından beri, tedavide genellikle seftriakson (3. nesil sefalosporin), oral azitromisin desteği ile beraber kullanılmaktadır.