benzeşme kelimesi ne demek TDK sözlük anlamı ve açıklaması nedir?
1. isim Benzeşmek işi; temessül.
2. isim, dil bilgisi Kelimede bir sesin boğumlanma noktası bakımından bir başka sesle yakın veya denk duruma gelmesi; asimilasyon: çarşanba > çarşamba, yurt-daş > yurttaş, sadef > sedef vb.
Yazın Terimleri Sözlüğü - 1974
bk. benzetme II, 13.
Dilbilgisi Terimleri Sözlüğü - 1972
Türkçe: temsil, İngilizce: assimilation, Fransızca: assimilation, Almanca: Angleichung; Assimilation
(Derleme.. özümleme) Bir sözcükte bir sesin başka bir sesi kendisine benzetme etkisi: Evler (ev-ler) , odalar (oda-lar) ; yavrucuk (yavru-cuk) ; (göğde) > gövde; (o+ile) > öyle, (o+bir) > öbür; (yurt-daş) > yurttaş; etmek> ekmek; (penbe) > pembe, (çarşanba) > çarşamba vb.
Gramer Terimleri Sözlüğü - 2003
İngilizce: assimilation, Fransızca: assimilation, Almanca: Angleichung, Assimilation
Kelime içindeki bir sesin, boğumlanma noktası veya niteliği bakımından yan yana veya aralıklı duran bir başka sesle benzer veya eş duruma getirilmesi olayı: var-dur>var-dır, o+bir>öbür, pantalon>pantolon, haste>hasta, çarşanba>çarşamba, sünbül>sümbül vb. || Benzeşme, yan yana bulunan sesler arasında olabildiği gibi, komşu sesler arasında da görülür. Niteliği bakımından yarı benzeşme, tam benzeşme, yakın benzeşme, uzak benzeşme, ilerleyici benzeşme ve gerileyici benzeşme türlerine ayrılır. Yarı benzeşme, benzeşen sesin, benzeştiği sesin niteliklerinden bir veya ikisine uyum sağlamasıdır: penbe>pembe, sünbül>sümbül, örneklerindeki diş sesi -n-, yanındaki dudak sesi -b-nin etkisi altında bir dudak sesi olan -m-ye dönüşmüştür. || İlerleyici benzeşme’de önceki sesin kendinden sonra gelen sesi, gerileyici benzeşme’de ise, sonraki sesin daha önceki sesi kendi boğumlanma noktasına çekme biçiminde bir benzeşme olayı vardır. Bu olay yazı dilinde seyrek, ağızlarda yaygındır: anla->anna-, bunlar>bunnar, nişanlı>nişannı, zenginlik>zenginnik, şemsiye>şemşiye, defter>tefter, Hatice>Hacce, kalmazsa>kalmassa, tarla>talla, türlü>tüllü, olmazsa>olmassa, yatsı (<yat-sıg)>yassı, «yassı namazı», gitsin>gissin. vb. Karşıtı benzeşmezlik’tir.