billur kelimesi ne demek TDK sözlük anlamı ve açıklaması nedir?
(l ince okunur), Arapça billūr
1. isim Bazı cisimlerin bazı fiziksel etkiler altında aldıkları veya doğal olarak bulundukları geometrik biçim:
"Gece nemli geçerse suyunu yitiren tuz billurları yeniden su alır ve hacmi genişler." - İbrahim Sarı
2. isim Bir maddenin atom veya moleküllerinin art arda tekrarlanmasından ve belirli bir kurala göre sıralanmasından meydana gelen, simetrik olarak birleşmiş düz satıhlar biçimindeki katı madde; kristal:
"... tavandaki avizenin billurlarında bir an sessiz sedasız çınladıktan sonra kaybolan o vapur ışıkları gibi bütün ömrünü ışığa, renge, şiire boğacaktı." - Ahmet Hamdi Tanpınar
3. sıfat Bu maddeden yapılmış:
"Su sesi ve kanat şakırtısından / Billur bir avize Bursa'da zaman" - Ahmet Hamdi Tanpınar
4. sıfat Duru, temiz ve akıcı olan:
"Onu görmek, billur sesini dinlemek, elinden bir şey içmek." - Attilâ İlhan
5. isim Çok berrak ve pürüzsüz, parıltılı, ışıklı olan:
"Aslanın ağzından durmadan bu havuza billur sular akar." - Halide Edip Adıvar
6. isim ► koç yumurtası.
Yerbilim Terimleri Sözlüğü - 1971
bk. kristal.
Kimya Terimleri Sözlüğü - 1981
bk. örüt.
Orta Öğretim Terimleri Kılavuzu - 1963
Fransızca: cristal
(fizik, kimya, coğrafya, jeoloji)
İlaç ve Eczacılık Terimleri Sözlüğü - 2014
İngilizce: crystal
kristal
Kelime Kökeni
Arapça billawr veya billūr بلّور "kristal" sözcüğünden alıntıdır. (NOT: Arapça sözcük Farsça aynı anlama gelen bīlūr بيلور sözcüğü ile eş kökenlidir. ) Bu sözcük Aramice/Süryanice blūrā בלורא "a.a. " sözcüğünden alıntıdır. Aramice/Süryanice sözcük Eski Farsça yazılı örneği bulunmayan *vilūrya sözcüğünden alıntıdır. Eski Farsça sözcük Sanskritçe vāiḍūrya "bir tür mücevher, kristal" sözcüğünden alıntıdır. Daha fazla bilgi için berilyum maddesine bakınız.
Tarihte En Eski Kaynak
billevr [ İrşadü'l-Mülûk ve's-Selâtîn (1387) : akīk çanak birle takı billevr çanak birle piyale çanak ]