börek

 

börek

Börek, yufkanın yuvarlama, doldurma ve/veya katlama işlemleri ile hazırlanan, yapımında yaygın olarak beyaz peynir, ıspanak, kıyma, patates gibi çok değişik iç harcı kullanılan, katmanlanmış lezzetli hamur işi. Bazı yörelerde yufkasız olarak yapılan bazı yemeklere de börek denilmektedir. Örnek Afyon patlıcan böreği verilebilir. Börekler yemek menülerinde "ara sıcaklar" kategorisinde yer alır. Börek, açlığı giderme amacıyla tüketilir veya çeşitli sosyal etkinliklerde (düğün, nişan, sünnet ve cenaze törenleri, şenlikler ve bayram gibi) ikram edilir. İç harcına ve pişirme yöntemine (buharda, suda, yağda ya da fırında pişirilmiş) göre çok fazla çeşitlilik gösterir.

Börek, Türk mutfağının yanı sıra bazı Balkan mutfaklarında da yer alır. Mutfağında böreğe yer verilen ülkeler ve böreği nasıl adlandırdıkları aşağıdaki gibidir:

  • Yunanistan: Buréki (μπουρέκι) ya da Píta (πίτα)
  • Arnavutluk: Byrek
  • Bulgaristan: Banica (Čuška Bjurek. Ayrıca beyaz peynirle doldurulmuş biber [Čuška].)
  • Sırbistan: Burek ve Pita
  • Bosna-Hersek'te içinde ne bulunduğuna bağlantılı olarak ismi farklıdır: Burek- et, patates ve soğan. Bundevara- kabaklı, Zeljanica (ıspanaklı, Krompiruša (patatesli) ve Sirnica(peynirli).

Meat burek

  • Ülke(ler): Levant, Arap dünyası, Türkiye, Güneydoğu Avrupa, Güney Kafkasya
  • Yaratıcısı: Osmanlı mutfağı
  • Türü: Börek

Osmanlı Mutfağındaki Börek Çeşitleri

Osmanlılar’da Fatih Sultan Mehmet döneminde börek, Türk mutfağında önemli bir noktaya ulaşmıştır ve Topkapı Sarayı’nın mutfağındaki aşçıların bir kısmı börek konusunda uzmanlaşara “börekçi, börekçibaşı” gibi ünvanlar almıştır. Basılı ilk yemek kitabı Melceü’t-Tabbâhîn'de çok çeşitli börek tarifleri vardır. Bunlar:

  • Yufka Böreği
  • Puf Böreği
  • Su Böreği
  • Sakız Böreği
  • Süt Böreği
  • Tavuk Böreği
  • Kol Böreği
  • Kapak Böreği
  • Türk Böreği (Alt üst börek)
  • Akıtma Sakız Böreği
  • Sac Böreği
  • Soğan Böreği
  • Paça Böreği
  • İnce Börek
  • Fincan Böreği
  • Tatar Böreği (Piruhi)
  • Âdi Lokum
  • Nev‘-i dîğer
  • Nev‘-i Âher
  • Yumurtalı Lokum (Hacı Lokumu)
  • Vertika
  • Marmarina

Su böreği
Su böreği

Dilimlenmiş ev böreği
Dilimlenmiş ev böreği

börek kelimesi ne demek TDK sözlük anlamı ve açıklaması nedir?

börek, -ği

isim

Mayalı hamurdan ince açılan yufkaların arasına veya içine peynir, kıyma, ıspanak, patlıcan, soğan, domates, pırasa, mantar vb.nin konulmasıyla farklı biçimler verilerek hazırlanan ve genellikle fırında pişirilen hamur işi:

      "Şerafettin'in hanımı böreği fırına yeni sürmüş, daha bir yarım saati varmış pişmeye." - Ayşe Kulin

Kelime Kökeni

Farsça būrak بورك  "1. hamur ve etle yapılan bir yiyecek, Acem yahnisi veya salma veya buğra aşı, 2. üçgen böreği, sembuse" sözcüğünden alıntıdır. Farsça sözcük Farsça būre veya buġre بوره/بغره  "Acem yahnisi" sözcüğünün küçültme halisidir. Bu sözcük Eski Türkçe bir sözcükten alıntı olabilir; ancak bu kesin değildir.

Tarihte En Eski Kaynak

börek/börük [ Ebu Hayyan, Kitabü-l İdrak (1312) ]

Yorum Gönder

Daha yeni Daha eski