Bellerophontes ve Pegasus |
Bellerophontes veya Bellerofontis veya Bellerophon, Korinthos kralı Glaukos'un oğlu. Sisyphos'un torunu. Adı, kardeşi Belleros'u ormanda avlanırlarken kazara öldürdüğü için Belleros'u yiyen anlamında Bellerophontes konulmuştur. Tanrılar tarafından kendisine olağanüstü bir yakışıklılık ve mertlik verildiği için Argos kralı Proitos'un karısı Anteia ona tutulur, ancak aklı başında bir delikanlı olan Bellerophontes, kadının kendisini baştan çıkartmasına izin vermez. Bunun üzerine Anteia, kocasına Bellerophontes'in kendisine tecavüz etmeye çalıştığını anlatarak kendisinden delikanlıyı öldürmesini ister. Proitos çok sinirlenir, ancak cinayet işlemekten çekindiği için sözde suçluyu bir mesajla kayınpederi olan Lykia kralına yollar. Kral mesajdaki "uğursuz işaretleri" çözdüğünde Bellerophontes'e üç zorlu görev verir. Kimera'yı öldürmesi, ünlü Solymler ırkına karşı savaşması ve Amazonları alt etmesi gerekmektedir.
Bellerophontes ve Kimera |
Amaçlanılanın aksine kahraman bu görevlerde ölmez. Bu yüzden kral, geri dönüşünde ona bir tuzak kurdurur. Ancak Bellerophontes, en cesur savaşçıları bile yenilgiye uğratıp öldürür ve Lykia kralı genç adamın tanrıların özel koruması altında olduğunu anlar. Bu yüzden kendisine kızını ve çeyiz olarak da ülkenin yarısını verir. Bellerophontes'in iki oğlundan büyük olanını Ares öldürür, ikincisi ise babasının ardından Lykia tahtına çıkar. Tek kızı Laodameia, Zeus'a Sarpedon'u dünyaya getirir ve daha sonra öfkeli Artemis tarafından öldürülür. Belleropontes'in kendisi ise sonunda tüm tanrıların nefret ettiği biri olarak üzüntü içinde ölür. İlyada'da Belleropontes'in bir torunu olan Glaukos, Yunan kahraman Diomedes'e kendini bu hikâye ile tanıtır. Günümüz okuru, Homeros'un dinleyicisinin bildiğini varsaydığı çok katmanlı bir kahramanlık efsanesinin yalnızca kısa bir özeti ile karşı karşıya olduğunu anlar. Homeros sırf bu varsayımı yüzünden kendisinden sonra gelenlerin anlattığı bazı şeyleri atlamıştır; örneğin Bellerophontes'in memleketi Korinthos'tan ayrılıp neden Argos'a geldiğini: Apollodoros bunun nedeninin adam öldürme olduğunu ileri sürer (Büyük ihtimalle de kardeşi Belleros'u öldürdüğü için). Hesiodos'un "Theogonia" adlı eserinden "Pegasos ve cesur Bellerophontes"'in Kimera'yı öldürdüğünü, Pindaros'un bir şarkısından (Isthmiai) da neden tanrıların gözünden düştüğünü öğreniyoruz: Kanatlı atı Pegasus ile tanrılar dağı Olympos'a çıkmak istemiştir. Tüm bunlar eski bir efsanenin; muhtemelen yaygın olan motiflerin bir araya geldiği bir Korinthos "ulusal destanı"nın izleridir. Yusuf ile Pothiphar'ın karısını; kral Davut'un Urios'a yazdığı mektubu; güzel bir prensesi elde etmek için üç zorlu görevi başarmak zorunda olan masal kahramanlarını hatırlayın. Homeros'un eserine kaynaklık eden destan gibi Euripides'in iki ayrı tragedyası da kaybolmuştur. Bu tragedyalar bir yandan Bellerophontes'in iftiraya uğramasını ve onun intikamını ele alırken (Bellerophontes, Proitos'un karısını Pegasus üzerinde uçmaya davet ederek onu denize atar), öte yandan başarısızlıkla sonuçlanan gökleri fethetme çabasını konu edinir.
Kaynakça
- İlyada VI 154-211
- Bibliothek II 30