pilaki ne demek? TDK anlamı ve açıklaması
(l ince okunur), Rumca
1. isim İçine soğan, sarımsak, maydanoz, havuç vb. katılarak zeytinyağıyla pişirilen ve soğuk olarak yenen yemek:
Balık pilakisi.
Kelime Kökeni
Yeni Yunanca plakí πλακί "1. üzerinde pide pişirilen tepsi veya tabak, 2. tepsi ekmeği, pide" sözcüğünden alıntıdır. Yunanca sözcük Eski Yunanca pláks, plak- πλάξ, πλακ- "tabak, tepsi, düz ve yassı şey" sözcüğünden evrilmiştir.
Tarihte En Eski Kaynak
pülaki "pide, özellikle etli ve katkılı pide" [ Ahmed Cavit, Kenz-ül İştiha Tercemesi (1803 yılından önce) ]
plaki "deniz mahsulleriyle yapılan bir yemek" [ Ahmet Rasim, Şehir Mektupları (1899) ]
Kategoriler:
Argo Sözlüğü
Kelime Etimolojisi (Kökeni) Sözlüğü
Türkçe Sözlük
Türkçedeki Rumca Kökenli Kelimeler
Pilaki, Türk mutfağının zeytinyağlı (bu yüzden soğuk yenen), başlıca soslu yemeklerinden birkaçına verilen isimdir. En bilineni "Barbunya Pilaki"nin içinde ana malzeme olarak benekli kuru hali kullanılan bir çeşit fasulye olan barbunyadır. "Balık Pilaki" ise yazın Levrek, kışın palamut veya uskumru ile yapılır.
YanıtlaSilhttps://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgF5sDnhUgfAdEttv4RVr15UbnuPriZjkSnXWFqFSJK1Glx8gNo3u-Tx661gYO6nCDDM5mIkMFgiM0WgOba2t91VINQGcd2Y3x0JUUU2vCAlPNOzFDlrl6v8UsgO9ootLEh6oc0s2xpn53KvDoyeH6Hjd0VgtnnSRSdIJRVT1bI0KcZ0bbZfSi2S05dSq8/s1280/Barbunya%20Pilaki%20taba%C4%9F%C4%B1.jpg
Barbunya Pilaki tabağı
Zeytinyağında pembeleştirilmiş ince kıyım baş soğan ve sarımsak, pilakinin sosunun tadını, domates salçası ise rengini ve ekşiliğini sağlar. Bir gün önceden ıslatılıp haşlanmış, süzülmüş ve sosun içinde yavaş ateşte veya 180 derece fırında pişirilmiş barbunya fasulyesi ya da "Balık Pilaki"de halka kesimi balık yemeğin esas kısmıdır. Küp kesilmiş ve fasulyenin yanı sıra pişirilen patates, havuç, kereviz, gibi şeyler çeşni katar. Tuz ve bazen şeker, pişirirken tat için katılır. Yemek soğutulduktan sonra üstünde limon, maydanoz ve sızma zeytinyağı ile servis edilir.
Osmanlı Mutfağındaki Pilaki Çeşitleri
Melceü’t-Tabbâhîn
Basılı ilk yemek kitabı Melceü’t-Tabbâhîn'de çeşitli pilaki tarifleri vardır. Bunlar: Dana pilakisi, kefal balığı pilakisi, yağsız uskumru pilakisi, diğer balık pilakisi, istiridye pilakisidir.
Mükemmel ve Mufassal Aş Ustası
Mükemmel ve Mufassal Aş Ustası yemek kitabında çok çeşitli pilaki tarifleri vardır. Bunlar: Uskumru pilakisi, midye pilakisi, palamut pilakisi, mantar pilakisi, domates pilakisi, fasulye pilakisi, diğer çeşit fasulye pilakisi, türlü sebze pilakisidir.