Enzim Komisyonu numarası (EC numarası) enzimleri katalizledikleri kimyasal reaksiyonlarına bağlı bir numaralandırma sistemidir. Enzim adlandırma sistemi sonucunda her EC numarası ona karsılık gelen enzim için bir isimle eşlendirilmiştir.
Her enzim kodu "EC" harflerini izleyen, noktalarla ayrılmış dört sayıdan oluşur. Bu numaralar enzimin gittikçe daha ince sınıflandırmasına karşılık gelir. Örneğin, tripeptit aminopeptidaz enziminin kodu "EC 3.4.11.4"dür, bu sayılar şu enzim gruplarını belirtir: EC 3 enzimleri hidrolazlardır (bir molekülü parçalamak için suyu kullanan enzimler), EC 3.4 peptit bağına etki eden hidrolazlardır, EC 3.4.11 enzimleri bir polipeptidin amino ucundaki amino asidi ayırırlar, ve EC 3.4.11.4 enzimleri tripeptitlerin amino ucunu keserler.
Aslında EC numaraları enzimleri değil, enzimlerce katalizlenen reaksiyonları belirtirler. Eğer farklı enzimler (örneğin farklı organizmalarda bulunan) aynı reaksiyonu katalizlerlerse aynı EC numarasını alırlar. Uniprot tanımlayıcıları her bir proteini amino asit dizine göre tek olarak belirler.
Enzim isimlendirme sisteminin geliştirilmesine 1955'te, Brüksel'deki Uluslararası Biyokimya Kongresinin Enzim Komisyonunu kurmasıyla başlandı. İlk sürüm 1961'de yayımlandı. Uluslararası Biyokimya ve Moleküler Biyoloji Birliğinın 1992'de yayımlamış olduğu şimdiki altıncı sürümde 3196 farklı enzim vardır.
Her enzim kodu "EC" harflerini izleyen, noktalarla ayrılmış dört sayıdan oluşur. Bu numaralar enzimin gittikçe daha ince sınıflandırmasına karşılık gelir. Örneğin, tripeptit aminopeptidaz enziminin kodu "EC 3.4.11.4"dür, bu sayılar şu enzim gruplarını belirtir: EC 3 enzimleri hidrolazlardır (bir molekülü parçalamak için suyu kullanan enzimler), EC 3.4 peptit bağına etki eden hidrolazlardır, EC 3.4.11 enzimleri bir polipeptidin amino ucundaki amino asidi ayırırlar, ve EC 3.4.11.4 enzimleri tripeptitlerin amino ucunu keserler.
| Grup | Katalizlenen Reaksiyon | Tipik reaksiyon | Örnek enzim(ler), basit isimleriyle |
| EC 1 Oksidoredüktazlar | yükseltgenme/indirgenme reaksiyonlarını katalizleme; bir maddeden öbürüne H ve O atomları veya elektronlarınaktarımı | AH + B → A + BH (B indirgenmiş) A + O → AO (A yükseltgenmiş) | Dehidrojenaz, oksidaz |
| EC 2 Transferazlar | Bir fonksiyonel grubun bir bileşikten diğerine aktarımı. Grup metil-, acil-, amino- veya fosfat olabilir | AB + C → A + BC | Transaminaz, kinaz |
| EC 3 Hidrolazlar | Hidroliz yoluyla bir substrattan iki ürünün oluşması | AB + H2O → AOH + BH | Lipaz, amilaz, peptidaz |
| EC 4 Liyazlar | Substratlardan hidrolitik olmayan yolla grupların eklenmesi veya alınması. C-C, C-N, C-O veya C-S bağları kopabilir | RCOCOOH → RCOH + CO2 | |
| EC 5 İzomerazlar | Molekül içi değişiklikler, yani tek molekülde izomerleşmeler | AB → BA | İzomeraz, mutaz |
| EC 6 Ligazlar | ATP parçalanmasıyla eş zamanlı olarak yeni C-O, C-S, C-N veya C-C bağların oluşumu sonucu iki molekülün birleşmesi | X + Y+ ATP → XY + ADP + Pi | Sentetaz |
Aslında EC numaraları enzimleri değil, enzimlerce katalizlenen reaksiyonları belirtirler. Eğer farklı enzimler (örneğin farklı organizmalarda bulunan) aynı reaksiyonu katalizlerlerse aynı EC numarasını alırlar. Uniprot tanımlayıcıları her bir proteini amino asit dizine göre tek olarak belirler.
Enzim isimlendirme sisteminin geliştirilmesine 1955'te, Brüksel'deki Uluslararası Biyokimya Kongresinin Enzim Komisyonunu kurmasıyla başlandı. İlk sürüm 1961'de yayımlandı. Uluslararası Biyokimya ve Moleküler Biyoloji Birliğinın 1992'de yayımlamış olduğu şimdiki altıncı sürümde 3196 farklı enzim vardır.
Etiketler:
Ansiklopedi