düzen ne demek? TDK anlamı ve açıklaması
1. isim Belli yöntem, ilke veya yasalara göre kurulmuş olan durum; nizam, sistem:
"Bilhassa toprak ve silah meselelerinin bir düzene konmasını, hem de tezelden istediler." - Fikret Otyam
2. isim Soyut ve somut nesnelerin bir sıraya, bir hedefe, bir amaca göre sıralanmış hâli; konsept.
3. isim Sıralanış biçimi; tertip, kombinasyon:
"Evin en bozuk düzeninde bile hastalığa mahsus birtakım aletler vardır." - Reşat Nuri Güntekin
4. isim Bir devletin belli başlı ilkeleri bakımından yönetimde tuttuğu yol, yönetim biçimi; rejim.
5. isim, mecaz Bir kimseye, bir kuruluşa karşı toplu olarak alınan gizli karar; komplo.
6. isim, mecaz Topluca ve gizlice yürütülen herhangi bir plan; dolap, fırıldak, kapan (I), kapanca (I), komplo, üçkâğıt.
7. isim, müzik ► akort.
8. isim, toplum bilimi Toplumsal bir yapı içinde ögelerin bütüne, bütünün ögelere ve ögelerin birbirlerine göre ilişkileri:
"Orta hâlli ailelerin kurduğu bu düzende herkesin bacası tüten, kapısı çalınan bir evi var." - Nezihe Meriç
9. isim, ağızlardan Alet edevat takımı.
10. isim, ağızlardan Bez dokuma tezgâhı.
Bilişim Terimleri Sözlüğü - 1981
İngilizce: order, Fransızca: rangement
Öğelerin, belirlenmiş kurallara göre yerleşim durumu. Sıra kavramının tersine, her düzen doğrusal olmak zorunda değildir.
Yazın Terimleri Sözlüğü - 1974
Türkçe: intizam, Fransızca: ordre
Yazılacak, söylenecek düşünlerin, aralarındaki ilişkilerin gerektirdiği biçimde sıraya konulması; bu sıralama sonunda sağlanan durum.
Güzel Sanatlar Terimleri Sözlüğü - 1968
Fransızca: ordre, Almanca: Ordnung
(Resim, Heykel, Mimarlık) 1. Sanat yapıtında öğelerin dengeli kompozisyonu. 2. Yunan mimarlığında Dor, İyon ve Korent tapınak üslûpları için kullanılan sözcük.
Kimya Terimleri Sözlüğü - 1981
Türkçe: nizam, tertip, İngilizce: order, Fransızca: ordre, Almanca: Ordnung
Bir özdeği ya da dizgeyi oluşturan atomlar, moleküller gibi altkümelerin belli koşullar altında, doğa yasalarına uygun olarak birbirlerine göre dizilişlerine verilen genel ad.
Yöntembilim Terimleri Sözlüğü - 1981
Türkçe: nizam, İngilizce: order
Soru ya da sınarlardan oluşan bir gözlem aracında belli kural ya da nicelemelere göre elde edilen dizim.
Uygulayım Terimleri Sözlüğü - 1980
Türkçe: tertip, İngilizce: order, Fransızca: ordre
yapıcılık: 1. Bir yapının bölümlerinin uyumlu, düzgün bir bütün oluşturacak biçimde bağdaştırılması 2. Çıkıntılı kısımların, özellikle sütunlarla saçaklığın değişik yapı biçemlerini belirleyen yerleştirme biçimi.
Felsefe Terimleri Sözlüğü - 1975
Türkçe: nizam, İngilizce: order, Fransızca: ordre, Almanca: Ordnung
1. Bir çok öğenin, içinde her birinin belli bir yeri bulunan bir birlik kurmak üzere az ya da çok sağlam bir biçimde bir araya konuluşu. 2. Bir çokluğun bir ereğe, bir amaca göre sıraya konuluşu. 3. (Toplumsal alanda) Yurttaşların uyması gereken kurallar toplamı; yurttaşların bu kurallara uyması durumu. 4. (Siyasada) Toplumsal yaşama ilişkilerinin bir halkın özniteliğine uygun olarak hukuk temelleri üzerine kurulması.
Zanaat Terimleri Sözlüğü - 1976
Peşkir dokuma tezgâhı. (*Gerze -Sinop)
Bilgisayar Terimleri Karşılıklar Kılavuzu - 2007
disposition
Kelime Kökeni
Türkçe düz- fiilinden +In sonekiyle türetilmiştir. Daha fazla bilgi için düz- maddesine bakınız.
Tarihte En Eski Kaynak
- tüzenlik/tüzülük "tertip, intizam" [ Tuhfetu'z Zekiyye fi'l-Lugati't-Türkiyye (1425) ]
- tüzün "aynı anlamda" [ Pavet de Courteille, Dictionnaire Turc Oriental (1500 yılından önce) ]
- düzen/düzenlik "aynı anlamda" [ F (1451) ]
- düzenlemek [ c (1935) : hava filolarımızı da en son hava araçlariyle düzenlemekten geri kalmadı. (Atatürk) ]