ananas

ananas hakkında bilgi nedir sözlük anlamı ne?

1. isim, bitki bilimi Ananasgillerden, sıcak ülkelerde yetişen bir ağaç (Ananas sativus).

2. isim Bu ağacın çam kozalağına benzeyen, iri, güzel kokulu, lezzetli meyvesi:
      Elinde bir kutu ananas konservesi vardı.

Ananas Kelimesinin Kökeni
Fransızca ananas "tropik ükelerde yetişen bir meyve" sözcüğünden alıntıdır. Fransızca sözcük Portekizce aynı anlama gelen ananas sözcüğünden alıntıdır. Bu sözcük G. Amerika dillerinden Tupi dilinde ve G. Amerika dillerinden Guarani dilinde aynı anlama gelen ananá sözcüğünden alıntıdır.

Ananas Kelimesi için Tarihteki En Eski Kaynak
[Tıngır & Sinapian, Istılahat Lugati (1892)]

Ananas (Ananas comosus), ananasgiller (Bromeliaceae) familyasından sıcak ülkelerde yetişen bitki ve onun meyvesidir. Anayurdu Güney Amerika'dır. Meyvesi iri, güzel kokulu ve lezzetlidir, üstünde bir demet yaprak vardır. 1555'te Jean de Léry tarafından Brezilya'da bulundu, oradan İngiltere'ye götürüldü, sonra Fransa'da yetiştirildi.

Ananas genelde 1-1.5 metre boylarında, bazen daha uzun olup görünümü parlak uzun mumsu yapraklı bir görünümü olan kısa ve tıknaz kök yapısına sahiptir. Meyve oluşumu sırasında 200'e kadar çiçek oluşturabilme kabiliyetine sahiptir. Çiçekleri bir araya gelerek ananası oluştururlar. Üst kısmında fibonacci dizilimine göre yapraklanma oluştururlar.


Ananasın Bilimsel Sınıflandırması
Âlem: Plantae (Bitkiler)
Bölüm: Magnoliophyta (Kapalı tohumlular)
Sınıf: Liliopsida (Bir çenekliler)
Takım: Poales
Familya: Bromeliaceae (Ananasgiller)
Cins: Ananas
Tür: A. comosus


Ananasın Kullanımı
Taze olarak tüketilen bu tropikal meyve neredeyse tüm dünyadaki tropikal mutfaklarda kullanılmaktadır. Tüm ya da dilimlenmiş olarak satışa sunulan bu meyve meyve tatlı olarak meyve salatalarında ve kokteyl yapımında kullanılmaktadır. Yoğurt, reçel ve dondurmada da kullanılan tat verici ana unsurlardandır.


Ananasın Üretimi
2009 yılı ananas üretiminde Brezilya 2,206,492 ton ile birinci sıradadır. 2,198,497 ton ile Brazilya'yı Filipinler takip etmektedir. FAOSTAT verilerine göre 2009 yılında dünya genelinde üretilen ananas miktarı 19,488,240 tondur. 2001 yılında taze ananas ithalatında birinci sırada 322,000 ton ile Kosta Rika vardı. ABD ve Avrupa süpermarketlerinde en yaygın olarak bulunan taze ananas 1970'lerin başında Hawaii'de üretilmeye başlandı. Ticari tarımda, çiçeklenme yapay olarak tatbik edilebilir ve ana meyvenin hasadının daha erken yapılmasını sağlar. Bu uygulama bitkinin daha küçük ikinci bir ürün üretmesine olanak sağlar.

Ananas Üretimi – 2009 yılı için
Brezilya: 2206 kiloton
Filipinler: 2198 kiloton
Tayland: 1894 kiloton
Kosta Rika: 1682 kiloton
Endonezya: 1558 kiloton
Hindistan: 1341 kiloton
Çin: 1042 kiloton
Nijerya: 1000 kiloton
Meksika: 749 kiloton
Vietnam: 500 kiloton
Tayvan: 434 kiloton


Sözcüğün Kökeni
Ananas meyvesi şekil itibarıyla kozalaklı çam ağaçlarının üreme organlarına benzediğinden, Avrupalı gezginler bu meyveyi ilk bulduklarında İngilizce'de "çam elması" anlamına gelen pineapple, İspanyolca'da çam anlamına gelen piña vs. isimler vermişlerdir. Daha sonra ise çam kozalağı orijinalinin korunması amacıyla Tupi-Guarani dilleri kullanılan bu isim seçilmiştir. Türkçede de orijinal haliyle benimsenen ananas kelimesi lügatı ilk olarak 1938 yılında kaydedilmiştir.