sürüngenler

sürüngenler hakkında bilgi ve sözlük anlamı nedir?

isim, hayvan bilimi, çokluk
Omurgalıların, suda ve karada yaşayabilen yılan, kertenkele, kaplumbağa, timsah gibi yerde sürünerek veya yürüyerek ilerleyen sınıfı.

Sürüngenler (Latince: Reptilia), omurgalı hayvanlar aleminin yumurtlayarak çoğalan büyük bir sınıfı. Yılanlar, kertenkeleler, kaplumbağalar, timsahlar ve tuatara takımlarından meydana gelir.

Değişkensıcaklı (heterotermi) omurgalılardan olan sürüngenler, evrimsel olarak Amfibyumlarla sabit vücut ısılı (homeotermi) hayvanlar arasındaki geçiş sürecini, denizden karaya, kalıcı geçişi temsil ederler. Vücutlarının pul ya da benzer levhalarla kaplı olması nem kaybını en az düzeyde tutmalarını sağlar, bu sayede kurak ortamlara oldukça iyi uyum sağlarlar.

Vücut ısılarını sabit tutacak metabolizmik mekanizmalara sahip olmadıkları için, vücut ısıları dış ortamın ısısına bağlı olarak değişkendir. Bu nedenle; sürüngen türlerinin çok büyük bir kısmı dünyanın ılıman iklim kuşaklarında yaşamlarını sürdürür ve insanlar sürüngenleri daha çok yazın görürler. Aynı nedenle kasları enerji tasarrufu yapar. Kaslarının güç potansiyeli memelilere oranla 4, kuşlara oranla 2 kat daha fazladır.

Tümü akciğerleriyle solunum yapan sürüngenler, yumurtlayarak ürerler. Bazı türlerde yavruların yumurtadan çıkması, dişinin içinde gerçekleşir.

En eski sürüngen fosillerine Karbonifer döneme tarihlenen kayaçlarda rastlanır. Karbonifer Dönemi izleyen Permiyen Dönem ve tüm Mezozoik Zaman boyunca, tür çeşitliliği yaygınlık yönünden hızlı bir evrimleşme göstermişler, Mezozoik Zaman'da karalardaki hakim türleri oluşturmuşlardır. Kretase Döneminin sonunda gerçekleşen (65 milyon yıl önce) Kretase-Tersiyer yok oluşu neticesinde sürüngen türlerinin büyük bir bölümü yok olmuşsa da bugün gezegenimizde 6.000 kadar alt türü yaşamaktadır.

Sürüngenlerin Bilimsel Sınıflandırması
Âlem: Animalia (Hayvanlar)
Şube: Chordata (Kordalılar)
Alt şube: Vertebrata (Omurgalılar)
Sınıf: Reptilia (Sürüngenler)
Goodrich, 1916

Takımlar
Crocodilia
Rhynchocephalia
Squamata
Testudines

Sınıflandırma

• Sınıf Reptilia (Sauropsida)
• Familya † Captorhinidae
• Familya † Protorothyrididae veya Hylonomus
• Alt sınıf Anapsida
• Familya † Mesosauridae
• Takım † Procolophonida
• Takım Testudines — Kaplumbağalar
• Alt sınıf Diapsida
• Üst takım † Ichthyopterygia
• Infra sınıf Lepidosauromorpha
• Üst takım † Sauropterygia
• Üst takım Lepidosauria
• Takım Rhynchocephalia — Tuatara
• Takım Squamata — Pullular
• Alt takım Serpentes — Yılanlar
• Infra sınıf Archosauromorpha
• Takım Crocodilia — Timsahlar
• Takım † Pterosauria
• Üst takım Dinosauria — Dinozorlar