Doğa durumu (State of Nature), "Toplumsal Sözleşme" kuramına göre insanların hükümete ilişkin konumlarını anlamada kullanılır. Barış ve özgürlükle yaşanan bir durum (Rousseau) yahut herkesin herkesle savaşı (Hobbes).
Aristoteles'e göre, halk doğaya uygundur ve bireye önseldir. Marx, Smith ve Ricardo'yu eleştirirken, 18. yüzyıl Robinsonculuğunun tuhaf düşüncelerinden söz ederken, doğa durumunu sivil toplumun habercisi olarak görür. Hobbes'e göre hak ve yasa karşıt kavramlardır, hak serbestliği, yasa bunun kısıtlamasını öngörür.
Temel farklılıklar Hobbes ve Locke üzerinden tartışılagelir. Hobbes ve Locke farkı birçok makaleye konu olmuştur.