Bâhâeddin Veled (d. 1148 / 1152 - ö. 1230), Mevlânâ'nın babası ve İslam dünyasının o dönemdeki en büyük bilginidir. Sultan-ı Ulema adı ile anılır. Anadolu Selçuklu sultanı Alâ-ed-Dîn Keykubat ile görüşmüştür. İslam Alimlerinin büyüklerindendir. Orta Asya-Türkistan'da yetişen en büyük İslam alimidir.
Moğol askerlerinin bir fırtına gibi İslâm Alemi üzerine gelmesi üzerine, ailesi ile Türkistan ülkesinden diyâr-ı Rum (doğu roma toprakları) denilen Anadolu'ya (Anatolia-yun.) göç etmiştir. Yolculuk sırasında büyük evliya ve büyük alim zatlar ile de görüşmüş ve sohbetlerine kavuşmuştur. Bu zatların en büyüğü, Şeyh-ûl Ekber Muhyîd-Dîn İbn-ûl Arabî'dir. Mevlânâ Muhammed Celâled-Dîn Belhî Rûmî'yi babasının ardıdan edeple yürüdüğünü görünce, hayret ve tebessüm ile "Sübhanallah! Bir okyanus bir denizin arkasında gidiyor" buyurmuşlardır.
Anadolu'da Ehl-i Sünnet ve'l Cemaat Hak Fırkası (Fırka-i Naciye-Sünnilik)'nı koruyarak yayarken öldü. Muhammed'i, gördüğü bir rüyada, kendilerine Allah'ın Sevgilisi tarafından Sultan-ül Ulema (Alimlerin-Bilginlerin Sultanı) diye unvan verilmiştir.
Konya'da vefat etmiş ve oraya defnedilmiştir.
 |
| Bahâeddin Veled’i vaaz verirken tasvir eden bir minyatür (Muhammed Tâhir b. Şeyh Nûrullah en-Necîbî es-Sühreverdî, Câmiu’s-siyer, TSMK, Hazine, nr. 1230, vr. 112a) |