vajina

 

    Bu madde doğum kanalı hakkındadır. Dışta bulunan kadın cinsel organları için vulva sayfasına bakınız.

Vajina (İngilizce: ), memelilerde dişi genital sisteminin esnek ve kaslı kısmıdır. Vajina, insanlarda vulvadan servikse kadar uzanır. Dış vajinal açıklık normalde kısmen himen adı verilen bir zarla örtülüdür. Dip ucunda serviks (rahim boynu) vajinaya doğru çıkıntı yapar. Vajina cinsel ilişki ve doğumun gerçekleşmesini sağlar. Aylık âdet döngüsünün bir parçası olarak insanlarda ve insanlara yakın akraba olan primatlarda meydana gelen âdet kanamasını da (veya kısaca âdet) yönlendirir.

Vajina üzerine yapılan araştırmalar özellikle farklı hayvanlar için eksik olmakla birlikte, vajinanın konumu, yapısı ve boyutunun türler arasında farklılık gösterdiği belgelenmiştir. Dişi memelilerde genellikle idrar yolu için üretral açıklık ve genital yol için vajinal açıklık olmak üzere iki dış açıklık bulunur. Bu özellik hem idrar çıkarma hem de üreme için genellikle tek bir üretral açıklığa sahip olan erkek memelilerden farklıdır. Vajinal açıklık, yakınında bulunan üretral açıklıktan çok daha büyüktür ve her ikisi de insanlarda labia tarafından korunmaktadır. Amfibiler, kuşlar, sürüngenler ve tek deliklilerde kloak, gastrointestinal kanal, idrar yolu ve üreme yolu için tek dış açıklıktır.

Cinsel ilişki veya diğer cinsel aktiviteler esnasında vajinaya daha yumuşak bir penetrasyon sağlamak için insan dişileri ve diğer dişi memelilerde cinsel uyarılma sırasında vajinadaki ıslaklık artar. Islaklıktaki bu artış, vajinal ıslanmayı sağlayarak sürtünmeyi azaltır. Vajina duvarlarının dokusu, cinsel ilişki sırasında penis için sürtünme ortamı yaratarak penisin boşalana kadar uyarılmasını ve döllenmenin gerçekleşmesini sağlar. Zevk ve bağlanmanın yanı sıra, kadınların başkalarıyla gerçekleştirdikleri cinsel davranışlar (bu davranışlar arasında heteroseksüel cinsellik veya lezbiyen cinselliği sayılabilir), tavsiye edilen güvenli seks uygulamalarıyla riskleri azaltılabilecek cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlara (CYBE) neden olabilir.

Vajina ve vulva, tarih boyunca toplumlarda olumsuz algılar, olumsuz konuşma biçimleri, kültürel tabular ve bu tabuların kadın cinselliği, maneviyat ya da yaşamın yenilenmesi gibi kavramlar için birer sembol olarak kullanılması gibi güçlü tepkiler uyandırmıştır. Halk arasında vajina kelimesi genellikle vulva ya da genel olarak kadın cinsel organları için kullanılan bir sözcüktür. Ancak sözlük ve anatomi tanımlarında vajina sadece içeride bulunan özel yapıya karşılık gelir ve bu anlam ayrımını anlamak, kadın cinsel organı hakkındaki bilgileri geliştirerek sağlık hizmeti iletişiminde fayda sağlayabilir.

{tocify} $title={İçindekiler}

Hakkında bilgi nedir?

• Latince isim: vagina
• Sistem: Kadın üreme organları
• Arter: uterine artery
• Toplardamar: vaginal venous plexus
• Lenf: internal iliyak lenf nodları

Tanımlayıcılar

• JSTOR: vaginal-mucosa
• Microsoft Academic: 2777744392
• MeSH: D014621
• TA: 3523
• FMA: 19949

Etimoloji ve anlam

Vajina terimi Latince'den gelir ve "kılıf" veya "kın" anlamını taşır. Vajina sözcüğünün çoğulu Latince'de vaginae veya vaginas, Türkçede vajinalardır. Vajina, hamilelik ve çocuk doğurma bağlamında "doğum kanalı" olarak da adlandırılabilir. Sözlük ve anatomi tanımlarında vajina sözcüğü sadece içeride bulunan özel yapıya karşılık gelse de, halk ağzında vulva yahut hem vajina hem de vulva için kullanılır.

"Vulva" için vajina terimini kullanmak tıbbî veya hukukî karışıklıklara sebep olabilir. Örneğin bir kişinin söz konusu organın bulunduğu bölgeye ilişkin yorumu bir başkasından farklı olabilir. Vajina tıbbî olarak, himen (veya himenin kalıntıları) ile serviks arasındaki kanaldır ancak hukukî olarak vulvadan (labia arasından) başlar. Vajina teriminin yanlış kullanılmasının nedeni, kadın cinsel organlarının anatomisi üzerine erkek cinsel organları konusunda yapılan çalışmalardaki kadar düşünülmemesi ve bu durumun hem halk hem de sağlık uzmanları arasında doğru bir kelime dağarcığının yokluğuna yol açmasından dolayı olabilir. Bu nedenden ve kadın cinsel organının daha iyi anlaşılmasının kadın gelişimine ilişkin cinsel ve psikolojik zararlarla mücadeleye yardımcı olabileceğinden ötürü araştırmacılar vulva için doğru terimin kullanılmasını desteklemektedir.

Kelime Kökeni

İngilizce vagina "dişilik organı" sözcüğünden alıntıdır. İngilizce sözcük Yeni Latince vagina "vulva ile uterus arasındaki kanal" sözcüğünden alıntıdır. Bu sözcük Latince vagina "kılıç kını" sözcüğünden alıntıdır. Latince sözcük Hintavrupa Anadilinde yazılı örneği bulunmayan *wāg-īnā- "yarık" biçiminden evrilmiştir. Bu biçim Hintavrupa Anadilinde yazılı örneği bulunmayan *wāg- "yarmak" kökünden türetilmiştir.

Tarihte En Eski Kaynak

vajen [ c (1937) : sperma almak için kullanılan alet ki buna Vajen artifisiyel yahud kısaca Vajen diyorlar. ]

vajinal "[Fr vaginal]" [ m (1962) : Terramycin vajinal tablet bol miktarda eczahanelerde satışa arzedilmiştir ]

vajina [ m (1972) : iki kol, iki meme, iki bacak ve bir vajina (İnci Asena) ]

Bu kaynak kayıtlara geçmiş ve vajina kelimesinin kullanıldığı yazılı ilk kaynaktır. Kullanımı daha öncesinde sözlü olarak veya günlük hayatta yaygın olabilir.

Yapı

Makroskobik anatomi

    Ayrıca bakınız: Vajinal destek yapıları

İnsan vajinası, vulvadan rahim ağzına uzanan elastik, kaslı bir kanaldır. Vajina açıklığı ürogenital üçgende bulunur. Ürogenital üçgen, perinenin ön kısmında bulunan üçgendir ve üretral açıklık ile üreme organının dışında bulunan kısımlarından oluşur. Vajinal kanal, önünde bulunan üretra ile arkasında bulunan rektum arasında olup, vücudun içerisinde yukarıya doğru uzanır. Vajinanın daha üst bölgesinde, rahim ağzı yaklaşık 90 derecelik bir açıyla vajinanın ön yüzeyinde içine doğru çıkıntı yapar. Vajinal ve üretral açıklıklar, labia tarafından korunurlar.

Pelvik anatomi ve kadın üreme sisteminin organları

Fizyolojik fonksiyonları

• Rahim salgıları
• Cinsel aktivite
• G noktası

Vajina ile ilgili hastalıklar

Vajinismus

Vajinit

Rahim egzaması

Rahim iltihabı

Rahim kanseri

Rahim sarkması

Frengi

Vajina prosedürleri

• Vajinektomi
• Kuldoskopi
• Kuldosentez
• Epizyotomi
• Koca dikişi
• Himenotomi
• Kolpoklesis
• Himenoplasti
• Vajinal ıslak montaj
• Vajinal transplantasyon

TDK sözlük anlamı nedir?

isim, anatomi, Latince

Döl yolu.

Veteriner Hekimliği Terimleri Sözlüğü -

İngilizce: vagina

anat. 1. Döl yolu. 2. Kılıf, kın.

Tıp Terimleri Kılavuzu - 2010

döl yolu

Hemşirelik Terimleri Sözlüğü - 2015

İngilizce: vagina

Serviks uteriden vulvaya kadar uzanan kadın genital kanal bölümü, ##(dölyolu)##, ##(vajen)##, hlk. hazne.

İlaç ve Eczacılık Terimleri Sözlüğü - 2014

İngilizce: sheath, vagina

1.Yaprak sapının bir tarafı boydan boya yarık bir kın biçminde gövdeyi uzun bir aralıkta silindirik biçimde sarması. ör.Poaceae (buğdaygiller) familyası2.Vulvadan serviks uteriye kadar uzanan kadın cinsel organı.

Galeri

Uterus ve tüpleri

Kadın üreme organı sistemi

Şematik vulva anatomisi.

Uterus ve sağ geniş ligament, arkadan görünüm.

Kadın gövdesinin alt bölümünün sagittal kesimi, sağ segment.

Uterusun arka yarısı ve vaginanın üst bölümü.

Vaginal duvarın katmanları.

Ayrıca bakınız

• Genital sistem
• Klitoral ereksiyon
• Vajinal ıslanma
• Vajinal akıntı
• Vajinal doğum
• Zevk suyu
• Vajina işkencesi
• Vajinal kanama
• Kadın üreme organları
• Erkek üreme organları
• Penis