Gaetano Mosca (1 Nisan 1858, Palermo, İtalya – 8 Kasım 1941, Roma, İtalya), İtalyan siyaset bilimci, gazeteci ve bürokrat. Yönetici Sınıflar (Political Class) teziyle elitizm teorisinin gelişmesine yardımcı olmuştur. Vilfredo Pareto ve Robert Michels ile birlikte elitizmin İtalya'da savunucularından biridir.
{tocify} $title={İçindekiler}
Hakkında bilgi nedir?
- Tam adı: Gaetano Mosca
- Doğumu tarihi: 1 Nisan 1858
- Doğum yeri: Palermo, İtalya
- Ölüm tarihi: 8 Kasım 1941 (83 yaşında)
- Ölüm yeri: Roma, İtalya
- Bölgesi: Batı felsefesi
- Okulu: Elitizm
- İlgi alanları: Politika, Ekonomi, Sosyoloji
- Önemli fikirleri: Elitizm
- Etkilendikleri: Karl Marx, Vilfredo Pareto
- Etkiledikleri: Robert Michels, Joseph Schumpeter, Seymour Martin Lipset, C. Wright Mills
Hayatı
Mosca, Sicilya Palermo'da doğdu. Palermo Üniversitesi'nde hukuk öğrenimi gördü. Sonra Roma ve Torino Üniversitelerinde anayasa hukuku öğretim üyeliği yaptı. 1908-1919 arasında milletvekilliği yapan Mosca, 1919'da kral tarafından ömür boyu senatörlüğe yükseltildi. 1926'ya kadar bu görevi aktif olarak sürdürdü. Faşizmin yükselişi sırasında emekli oldu ve 1936'ya kadar Roma Üniversitesi'nde siyasal kuramlar tarihi üzerine dersler verdi.
Politik düşünceleri
Mosca, elit sözcüğünü kullanmamakla birlikte, elitlerle kitle arasında ilk kez sistemli bir ayrım yapan düşünürdür. Mosca, siyaset bilimini bu ayrım üzerinden yeni bir temele oturtmaya çalışmıştır. Bu ayrımı yaptığı eserine de "Yönetici Sınıf" (The Ruling Class, 1896) adını vermiş ve bu kavram yerine sıklıkla "siyasal sınıf" deyimini de kullanmıştır. Mosca'ya göre bütün düzenli toplumlarda "hükümet" denilen bir otorite vardır. Toplumlar "yönetici sınıf" ve "yönetilen sınıf" olmak üzere ikiye ayrılır. Yönetici sınıflar azınlıkta olmalarına karşın örgütlü oldukları için ve daha üstün bireylerden oluştuğu için toplumu yönetebilmektedir. Elitler toplumu sadece kaba güç ve aldatmaca ile yönetmezler, tersine toplumdaki önemli nüfuz kümelerinin temsilciliğini de yaparlar. Toplumun bütünü ile, devlet görevlileri, yöneticiler ve beyaz yakalı işçiler, bilim adamları, mühendisler, bilginler ve aydınlar gibi yeni orta sınıfın tümünü kapsayan bir alt-seçkinler tabakası aracılığıyla güçlü ilişkiler kurarlar. Bu orta sınıf hem "yönetici sınıf"a yeni üyeler sağlar, hem de bizzat toplumun yönetimine katılır.