Abdullah Çatlı

Abdullah Çatlı (1 Haziran 1956, Nevşehir - 3 Kasım 1996; Susurluk, Balıkesir), Türk organize suç örgütü lideri, suç patronu, derin devlet ajanı ve kontrgerilla mensubu. Türkiye'de çeşitli cinayetlerden yargılandı. 12 Eylül Darbesi'nden sonra yurt dışına kaçtı, uyuşturucu kaçakçılığı nedeniyle yargılandı. Kaldığı hapishaneden kaçtı. 1996'da Susurluk Kazası'nda öldü.

{tocify} $title={İçindekiler}

Hakkında bilgi nedir?

Doğum tarihi: 1 Haziran 1956
Doğum yeri: Nevşehir, Türkiye
Ölüm tarihi: 3 Kasım 1996 (40 yaşında)
Ölüm yeri: Susurluk, Balıkesir, Türkiye
Ölüm sebebi: Susurluk Kazası
Defin yeri: Kaldırım Mezarlığı, Nevşehir, Türkiye
Milliyeti: Türk
Diğer adları:

Mehmet Özbay
Mehmet Saral
Hasan Kurtoğlu
Şahin Ekli

Vatandaşlık: Türkiye
Etkin yıllar: 1977- 1996
Tanınma nedeni: Derin devlet ajanı, suç patronu, kontrgerilla mensubu
Evlilik: Meral: Aydoğan (1974-1996)
Partnerler: Gonca Us
Çocuklar: 2
Ebeveynler:

Ahmet Çatlı (babası)
Remziye Çatlı (annesi)

Yaşamı

1977'de Ülkü Ocakları Ankara İl Başkanlığına, 25 Mayıs 1978'de de Ülkücü Gençlik Derneği Genel Başkan Yardımcılığına seçildi. 11 Temmuz 1978'de Ankara'da Hacettepe Üniversitesi öğretim üyelerinden Doç. Dr. Bedrettin Cömert'in öldürülmesi olayının faili olarak Ankara 5. Sulh Ceza Mahkemesince hakkında gıyabi tevkif kararı verildi. 23 Ağustos 1978'de Sakarya ilinde yakalandı ve gözaltına alındı.

Abdullah Çatlı'nın, 9 Ekim 1978'de de Ankara ili Bahçelievler semtindeki 7 TİP'linin öldürülmesi olayının planlayıcısı ve baş sorumlusu olduğu iddialarına ilişkin tutuklama kararı olayın üzerinden 4 yıl, 4 ay geçmesinden sonra gerçekleştirilebildi.

Çatlı, 12 Eylül Darbesi'ni izleyen aylarda yurt dışına çıktı. Bulgaristan ve Viyana'da bir süre kaldı. 22 Şubat 1982'de, İsviçre'de Mehmet Özbay adına düzenlenmiş pasaport ile yakalandı, ancak serbest bırakıldı. 22 Ekim 1983'te Paris'te Millî İstihbarat Teşkilatı ile ilişkiye geçtiği ve ASALA'ya karşı 5 eylemde kullanıldığı MİT resmî belgelerinde yer aldı. İstihbaratçı Korkut Eken de Abdullah Çatlı'nın 1980'li yılların başlarında MİT ile ilişkisi olduğu ifade etmiştir. 22 Ekim 1984'te Paris'te yakalandığında üzerinde Hasan Kurtoğlu adına düzenlenmiş bir pasaport vardı. Çatlı, Fransa'da 7 yıl hapis cezasına çarptırıldı.16 Eylül 1985'te Papa Suikasti davasında tanık olarak konuştu. Oral Çelik'in suikast ile ilgisi olmadığını, Mehmet Ali Ağca'nın Bulgar ajanı olabileceğini iddia etti. Çatlı, kısa bir süre sonra Fransa tarafından 7 yıl ceza aldığı İsviçre'ye iade edildi. 21 Mart 1990'da Bostadel Cezaevi'nden kaçtı.

1993'te Türkiye'ye gelen ve taşıdığı Şahin Ekli adına düzenlenmiş pasaport ile gözaltına alınan Çatlı, aynı tarihte serbest bırakıldı. Çatlı'nın 26 Nisan 1996'da Ömer Lütfü Topal ile aynı uçakta Kıbrıs'a gittiği ve aynı otelde kaldıktan sonra 1 Mayıs 1996'da geri döndüğü de kayıtlardan ortaya çıktı.

1980 Sonrası Bazı Bilinen Faaliyetleri

1982 yılında Ermeni asıllı TKP/ML üyesi Nubar Yalımyan'ın Hollanda'da öldürülmesi.
Fransa'da Ermeni aktivist Ara Toranian'ın öldürülme teşebbüsü.
3 Mayıs 1984 yılında Paris'te Ermeni anıtının bombalanması.
24 Ocak 1984 Paris'te uyuşturucu ticaretinden dolayı polis tarafından aranma çıkarılması.
Kürt asıllı yazar Kendal Nezan'e göre Kürt-Ermeni uyuşturucu kaçakçısı Behçet Cantürk'ün Sapanca'da öldürülmesi.
1994 yılında PKK destekçisi Rum Theofilos Georgiadis'in öldürülmesi Çatlı ekibi ile ilişkilendirilmiştir.
Kumarhaneler kralı olarak bilinen Ömer Lütfü Topal cinayeti.
Kürt asıllı İranlı kaçakçılar Lazım Esmaeili ve Askar Simitko'nun öldürülmesi.

Ölümü

3 Kasım 1996'da Balıkesir'in Susurluk ilçesi yakınlarında tarihe Susurluk kazası olarak geçen trafik kazasında öldü. Kaza sırasında Çatlı'nın yanında, arka sol tarafta oturan Gonca Us ve arabayı kullanan İstanbul eski emniyet müdür yardımcısı Hüseyin Kocadağ da ölmüştür. Aracın içindeki dört kişiden yalnızca dönemin DYP milletvekili Sedat Edip Bucak kurtulabilmiştir.

Nevşehir'de yapılan cenaze töreninden sonra Nevşehir'deki Kaldırım Mezarlığı'na defnedildi.

Ölümü hakkında komplo teorileri mevcuttur. Kaza yapan aracın fren sisteminin bozulması ve kazadan sonra boynu kırılarak öldürüldüğü bunların başında gelmektedir.

Abdullah Çatlı ile ilgili Eserler

Kitaplar

Gökçen Çatlı, Babam Çatlı 2 - Çatlı Reis, Panama Yayıncılık, 2016 ISBN 6059127882
Gökçen Çatlı, Babam Çatlı, Timaş Yayınları, İstanbul, 2000
Ahmet Haldun Terzioğlu, Reisim Çatlı (Bozkurtların Kanunu), Kripto Basın Yayın ISBN 9786054125678
Çınar Özkan, Bir Vatan İki Reis, Güz Yayınları ISBN 9786053921981
Çınar Özkan, Çatlı Reis, Kum Saati Yayıncılık ISBN 9786053922544
Çınar Özkan, Reis, Kamer Yayınları ISBN 9789758035557
Doğan Yurdakul, Soner Yalçın, Reis Gladio'nun Türk Tetikçisi, Su Yayınları ISBN 9789759914929
Necdet Pekmezci, Derin Abiler, Kripto Basım Yayın ISBN 9786054125692
Necdet Pekmezci, 5-6-2 Tamam Değil Reis (Ben de Vardım), Kripto Basım Yayın ISBN 9786054125517
Hakan Türk, Abdullah Çatlı Kimdir?, Akademi TV Programcılık Yayın ISBN 9799758208004
Cemal Anadol, Teşkilat-ı Mahsusa'dan MİT'e Susurluk Dosyası, Bilge Karınca Yayınları ISBN 9786055642068

Romanlarda

Amerikalı bilimkurgu yazarı Bruce Sterling'in 2000 tarihli Zeitgeist romanında, Çatlı'yı temel alan bir baş karakter ("Mehmet Özbey") yer alır.

Şarkılar

Ali Kınık - Kuralsız
Ali Kınık - Alayına İsyan Reis
Ali Kınık - Kurtlar Sofrası
Ali Kınık - Yıkılma
Ahmet Yılmaz - Saçlarına Aklar Düşmüş Be Reis
Atilla Yılmaz - Yolların Sonu
Ozan Ünsal - Koca Başkan
Ozan Gürsel - Ağlamaktan Gözlerimde Yaş Kalmadı Yaş Abdullah
Haluk Kırcı - Bırak Beni Eşkiya Bilsinler

Belgeseller

24 TV - Keşke Olmasaydı (Susurluk Abdullah Çatlı Belgeseli)
TVNET - Komplo Teorisi Susurluk Kazası

Popüler kültürde etkileri

Abdullah Çatlı'nın kızı Gökçen Çatlı bir röportajından Kurtlar Vadisi adlı televizyon dizinin baş kahramanı Polat Alemdar'ın babasına çok benzediğini belirtmiştir. Abdullah Çatlı'nın erkek kardeşi Zeki Çatlı bir köşe yazarına Kurtlar Vadisi dizisi başlamadan önce dizinin konsept danışmanı Soner Yalçın'ın kendisi ile ağabeyi hakkında görüştüğünü ve sohbet ettiklerini belirtti. Zeki Çatlı sohbette abisinin anıları, kullandığı sözlerinin konuşulduğunu daha sonra ağabeyine ait sözlerin Kurtlar Vadisi dizinde gördüğünü söyledi. Zeki Çatlı, ağabeyinin Şeyh Şamil'e ait "Sonunu düşünen kahraman olamaz" sözünü çok kullandığını ve bunu Soner Yalçın'a anlattığını belirterek Kurtlar Vadisinde fenomen olan bu sözün kullanılmasına dikkat çekti. Zeki Çatlı, bir gün ağabeyi Abdullah Çatlı'nın kendisini aradığını ve "Yarın burada bir tren kazası haberi duyar ve ölmüş birinin üzerinde kimliğim çıkarsa inanmayın ama rolünüzü iyi oynayın." dediğini ve bu anıyı da Soner Yalçın'a anlattığını, dizide ise Ali Candan adlı karakterin bir kaza sonucu öldüğü haberinin yayılması ve estetik ameliyat ile yüzünün değiştirilmesi olayının bu anıya hitaben kurgulanmış olabileceğinden bahsetti. Bazı köşe yazarları tarafından, Polat Alemdar adlı karakterin mafya lideri olması ve devlet adına bazı eylemlerde bulunması sebebiyle Abdullah Çatlı'yı temsil ettiğini iddia etmiştir. Dizinin yapımcıları bu iddiayı ne reddetmiş ne de kabul etmiştir.

Kaynakça

wikipedia