Çocuk Hakları Bildirgesi, diğer adıyla Cenevre Çocuk Hakları Beyannamesi, 1924 yılında Milletlerarası Çocuklara Yardım Birliği tarafından yayınlanmış, 26 Eylül 1924 tarihinde Birleşmiş Milletler Genel Kurulunda kabul edilmiştir.
Birinci Dünya Savaşı’ndan en çok etkilenen kesim olan çocukları korumak, yapılması gerenleri saptamak ve çocuk sorunlarına çözüm bulmak amacıyla 1920 yılında Cenevre’de kurulan ‘Uluslararası Çocuklara Yardım Birliği’ isimli özel örgütün çabaları tarihteki ilk çocuk hakları bildirgesinin hazırlanmasını sağlamış, dünya milletleri hazırlanan metni onaylamışlardır.
Çocukların yaşatılmalarının, gelişmelerinin ve korunmalarının uluslararası bağlamda ilk kez temel ilke olarak ele alındığı beş maddelik bildirgeyi imzalayan devlet başkanları arasında genç Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu Gazi Mustafa Kemal Atatürk de yer almıştır. Bildirge, 1928 yılında Atatürk tarafından imzalanmıştır.
Cenevre Çocuk Hakları Bildirgesi, uluslararası alanda çocukların korunmasına yönelik yapılan ilk sözleşmedir. Cenevre Bildirgesi’nde; çocukların doğal biçimde gelişmesine olanak sağlanması, aç çocukların beslenmesi, hasta çocukların tedavi edilmesi, terk edilmiş çocukların korunması, felaket anında yardımın öncelikle çocuğa yapılması, çocukların her türlü istismara karşı korunması ve kardeşlik duyguları içinde eğitilmeleri gerektiği belirtilmiştir.
Uluslararası iyi niyetin göstergesi olan bu çalışmaların sonuçları alınamamıştır. 1939 yılında başlayan İkinci Dünya Savaşı döneminde bu alandaki çalışmalar kesintiye uğramış, Milletler Cemiyeti’nin yerine Birleşmiş Milletlerin kurulmasıyla Çocuk Hakları alanındaki çalışmalar savaş sonrasında yeniden başlamıştır.
Uluslararası Çocuk Günü fikri, 1924 yılında Cenevre’de 54 ülkenin katılımı ile yapılan Çocukların Refahı için Dünya Konferansı’ndan sonra doğmuştur. Dünya’daki bazı ülkeler 1 Haziran tarihini Çocuk Günü olarak kutlamaktadır. Çocuklar için düzenlenen özel gün Türkiye’de 23 Nisan’dır. 20 Kasım tarihi ise Çocuk Hakları günü olarak kutlanmaktadır.
İkinci Dünya Savaşından sonra 1948 yılında Birleşmiş Milletler tarafından İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi yayınlanmıştır. Savaş sonu çocukların durumunun daha da kötüleştiği düşünülerek beş madde daha eklenmiştir.
1989 yılına gelindiğinde 54 maddeden oluşan Çocuk Hakları Sözleşmesi imzaya açılmış ve 193 üye ülkenin 187 si tarafından onaylanmıştır.
Çocuk Hakları Bildirgesi
“Umum Milletlerin erkek ve kadınları insanlığın haiz olduğu en mutena şeyi Çocuğa vermeye mecbur bulunduğunu, ırki, milli ve dini her türlü telkinler haricinde bir vazife olmak üzere kabul ettikleri Cenevre Beyannamesi ismi verilen bu Çocuk Hakları Beyannamesi ile tasdik ederler;
- Çocuk bedensel ve ruhsal bakımdan doğal biçimde gelişmesine olanak sağlayacak koşullar içinde bulundurulmalıdır.
- Acıkan çocuk beslenmeli, hasta çocuk tedavi edilmeli, fikren geri kalmış çocuk eğitilmeli, yoldan çıkmış çocuk yola getirilmeli, terk edilen çocuklar korunmalıdır.
- Herhangi bir felaket anında öncelikle çocuğa yardım yapılmalıdır.
- Çocuk hayatını kazanabilecek hale getirilmelidir ve her türlü istismara karşı korunmalıdır.
- Çocuk yeteneklerini kardeşlerinin hizmetine adayacak bir ruh ve düşünce içinde yetiştirilmelidir.
Kaynakça: https://hukukbook.com/