Çavuş, Türk Silahlı kuvvetlerde erbaşlar sınıfında ikinci yüksek rütbe olup, seviyeleri uzman onbaşılar ile sözleşmeli çavuşlar arasındadır.
{tocify} $title={İçindekiler}
Türk Silahlı Kuvvetleri
Gazneli, Karahanlı ve Selçuklu devletinde çavuşluk yüksek görevlerden biriydi. Siyasal ilişkileri, elçilik görevlerini ve protokol işlerini yönetirlerdi. Osmanlı'da denetim görevlerini üstlendiler. Sarayda müezzinlik, müzikçilik, mehterlik yapanlar çavuş şanını taşırlardı. II.Mahmud'un 1826'dan sonra gerçekleştirdiği askeri yenilikler sırasında geleneksel çavuşluklar kaldırılarak kara ve deniz ordularında erle subay arasındaki küçük rütbelere çavuş sanı verildi. Erleri temsilen kullanılan çavuş rütbesi, onbaşı rütbesininin bir kademe üstüdür. Çavuş, erlerle subay arasındaki ilişkileri düzenler. Ayrıca çavuşlar, bir manganın komutanı da olabilirler. Askeriyede çavuşlar nöbet tutmazlar ancak komutanların emriyle nöbet tutabilirler.
Türk Silahlı Kuvvetleri'nde sözleşmeli çavuş
Sözleşmeli Çavuş, 6191 sayılı Sözleşmeli Erbaş ve Er kanunu kapsamında, Sözleşmeli Onbaşı olarak en az 2 yıl görev yaptıktan sonra kadro görev yeri uygun olduğu takdirde, yeterlilik durumu da göz önüne alınarak Sözleşmeli Onbaşının Türk Silahlı Kuvvetlerinde aldığı Çavuş rütbesidir.
Sözleşmeli Çavuşlar, Sözleşmeli Onbaşı, Sözleşmeli Er, ve Erlerin üstü olup, Erbaş sayılırlar. Uzman Erbaş olan Uzman Çavuş ve Uzman Onbaşıların astıdırlar. Özlük hak ve işlemleri aynı Erbaşlar gibi yürütülür.
Sözleşmeli Çavuşlar sınıf değişikliği yapabilirler. Ayrıca askerlerde olduğu gibi sözleşme görev süresince kışlada iskan edilirler. Sözleşmeli Çavuşların sözleşmeleri, 1 yıldan az 3 yıldan fazla olmamak şartıyla en fazla 29 yaşın bitirildiği yılın aralık ayı sonuna kadar uzatılabilir.
Sözleşmeli Çavuşlardan, kendi kusurları olmaksızın sözleşmesi feshedilenler ile kendi isteği ile sözleşmesini yenilemeyenler veya ayrılanlar, ilgili mevzuattaki şartları sağlamak şartıyla Uzman Erbaşlığa veya Astsubaylığa başvurabilirler. Başvuruda bulunan sözleşmeli Sözleşmeli Çavuşlara yönetmelikte belirtilen esaslar dahilinde öncelik verilir.
 |
| Çavuş rütbe işareti |
çavuş ne demek TDK sözlük anlamı ve açıklaması nedir?
1. isim Bir işin veya işçilerin başında bulunan ve onları yöneten sorumlu kimse.
2. isim, tarih Osmanlı Devleti teşkilatında çeşitli hizmetler yapan görevli.
3. isim, tarih Osmanlı ordusunda üst komutanların buyruklarını ast komutanlara ulaştıran görevli.
4. isim, askerlik Onbaşıdan sonra gelen ve görevi manga komutanlığı olan erbaş:
"Katanaların birinin üstünde bir topçu çavuşu oturuyor." - Refik Halit Karay
5. isim, askerlik Askerî okullarda sınıf başkanı:
"İki ay içinde üstünlüğünü tanıtarak sınıfının çavuşu olmuştur." - Falih Rıfkı Atay
Kelime Kökeni
Eski Türkçe çabış veya çavış sözcüğünden evrilmiştir. Eski Türkçe sözcük Eski Türkçe yazılı örneği bulunmayan *çav- "seslenmek, bağırmak, haykırmak" fiilinden +Iş sonekiyle türetilmiştir.
Tarihte En Eski Kaynak
çabış "bir tür görevli, vezir veya sözcü" [ Orhun Yazıtları (735) : bilgesi çabışı ben ök értim [bilgesi veziri ben idim] ]
"savaşta safları gözetip kargaşayı önleyen görevli" [ Divan-i Lugat-it Türk (1070) ]
"padişah önünde yüksek sesle bağıran görevli, münadi " [ Ebu Hayyan, Kitabü-l İdrak (1312) ]