benzeşmezlik kelimesi ne demek TDK sözlük anlamı ve açıklaması nedir?
benzeşmezlik, -ği
isim, dil bilgisi
Bir kelimede boğumlanma noktası bakımından birbirine yakın veya denk olan iki sesten birinin farklılaşması; başkalaşma, disimilasyon: çinekop > çinakop, kınnap > kırnap, fincan > filcan, muşamma > muşamba vb.
Dilbilgisi Terimleri Sözlüğü - 1972
İngilizce: dissimilation, differentiation, Fransızca: dissimilation, différenciation, Almanca: Entähnlicbung, Dissimilation, Differenzierung
(Derleme., aykırılaşma, benzeşmeme, özgeleme) Bir sözcükte bulunan, aynı veya benzeri seslerden birinin değişikliğe uğraması: Kınnap> (kırnap) , (attar) > aktar, (makkap) > matkap, (muşamma) > muşamba örneklerinde olduğu gibi.
Gramer Terimleri Sözlüğü - 2003
İngilizce: dissimilation, differentiation, Fransızca: dissimilation, différenciation, Almanca: Entähnlichung, Dissimilation, Differenzierung
Bir kelimede yan yana veya birbirine yakın duran ve boğumlanma nitelikleri bakımından birbirinin tıpkısı veya benzeri olan iki ünsüzden birinin, kendi boğumlanma noktasını ötekinden ayırarak başka bir ünsüze dönüşmesi olayı. Bu olay daha çok r ve n akıcı seslerinin tekrarını önleme çabasından doğmuştur. Yazı dilinde seyrek, ağızlarda daha sık rastlanır: kınnap>kırnap, gındap (An. Ağz), muşamma>muşamba, attar>aktar, berber>belbel, kehribar>kehlibar, fincan>filcan, gumandan>gumandar, «kumandan, komutan», tekrar>tekral, tepme>tekme vb. Benzeşmezlik olayı yakın ve uzak benzeşmezlik olarak ikiye ayrılır. Yan yana bulunan sesler arasındaki benzeşmezlik yakın benzeşmezlik (muşamma>muşamba, aşcı>ahçı) yanyana bulunmayan sesler arasındaki benzeşmezlik de uzak benzeşmezlik adını alır: berber>belber, birader>bilader, fincan>filcan gibi.
Türk Dünyası Gramer Terimleri Kılavuzu - 1997
bk. aykırılaşma