king

 

king

King, 4 kişiyle oynanan bir iskambil oyunudur.

{tocify} $title={İçindekiler}

Tarihi

King, Fransa'da 20. yüzyıl başlarında üniversite öğrencileri arasında oldukça yaygın olarak oynanan Barbu (Le Barbu) oyunun değişik bir versiyonudur. "Le Barbu" ("Barbü" olarak okunur), "Sakallı (adam)" manasına gelir ve iskambil kartları içinde kupa papazını simgeler. Bu kart, oyunun Türkiye'de oynanan versiyonu olan King de Rıfkı'ya karşılık gelir. Kupa papazının alınmaması gereken ceza oyunun ismi de oyunun ismi gibi Barbu'dır.

Amaç

Koz oyunlarında en fazla eli ve Ceza oyunlarında en az cezayı alarak oyun sonunda en fazla puanı almak.

Partinin herhangi bir koz oyununda 10 ve üzeri el alarak oyuna adını veren King yaparak oyunu bitirmek.

Tanımlar

  • Oyuncu Sayısı: 4 kişi.
  • Deste: 52 kartlık Briç destesi
  • Oyunun Dönüş Yönü: Saat yönünün tersine ↺
  • Suit: Bir deste 4 suitten oluşur. Bunlar ♠=Maça =Kupa =Karo ve ♣=Sinek dir. Her bir suitten 13 kart bulunur.
  • El: Her oyuncunun 1 kart atması ve en değerli kartı atan oyuncunun 4 kartı almasına 1 el denir.

        Oyuna başlayan oyuncu dilediği suitten bir kart atar

            Sıradaki oyuncular da aynı suitten bir kart atar

        Elinde dönen suitten kart olmayan oyuncu;

            Koz oynanıyorsa;

                Koz atar

                (Kozun değeri dönen suitten yüksektir)

            Ceza oynanıyorsa

                Ceza kartı atar

        Yukardaki koşullar sağlanamazsa dilediği kartı atmakta serbesttir.

  • Onör: As, Papaz, Kız, Vale ye onör denir. Verilen sırayla bir suitteki değerli yani el alması muhtemel kartları ifade eder. Bazı durumlarda 10 lular da onör kâğıttan sayılır.
  • Oyun: Bir destenin dağıtılıp 13 elin oynanmasına bir oyun denir.
  • Parti: 12 ceza oyunu ve 8 koz oyunu, toplam 20 oyun oynanır. Batan ve çıkanlar belirlenir. Buna bir parti denir.

Terimler

  • Mecburi kozcu Tüm ceza haklarını kullanmış oyuncu.
  • Mecburi cezacı Tüm koz haklarını kullanmış oyuncu.
  • Kupa çıkmak Kupa almaz ya da Rıfkı oynarken , koz gibi ele alınır. Dönen suitten yoksa atmak mecburidir.
  • Kupa çekmek Kupa çıktı ise ya da elde dan başka kart kalmadı ise (mecburen), yeni ele ile başlamak. Bkz Rıfkı’yı sahibine yedirmek

Cezalar

  • El Almaz Mümkün olabildiğince az veya en iyisi hiç el almamaktır. Yere atılan en büyük kâğıt o eli alır.
  • Kupa Almaz  suitten mümkün olabildiğince az veya en iyisi hiç  almamaktır. Bir elde oynanan suitten elinde olmayan oyuncu/ların atması zorunludur, o zaman o eli alan oyuncu Kupayı/ları da "yemiş (ceza puanı almış)" olur. Oyunda  suitten bir kart atılana dek hiçbir oyuncu bir ele  ile başlayamaz. Ancak, ilk  kartı düştükten sonra herhangi bir ele  suitten bir kart ile başlanabilir.Eğer oyun sonuna kadar  çıkmamışsa ve oyuncunun elinde sadece kupalar kaldıysa elindeki en büyük kupayı çekmesi zorunludur.
  • Erkek Almaz Amaç J♠, J♥, J♦, J♣, K♠, K♥, K♦, K♣ kartlarını almamaktır. Dönen suitten kart yoksa ve elinde herhangi başka bir suitten erkek varsa atılması zorunludur. Dönen suitten yerde Erkek'ten büyük kart varsa Erkeği atmak zorunludur.
  • Kız Almaz Amaç Q♠, Q♥, Q♦, Q♣ kartlarını almamaktır. Bir oyuncunun elinde yerde dönen suitten kart yoksa ve elinde diğer suitlerden Kız varsa atması zorunludur. Dönen suitten yerde Kız'dan büyük bir kart varsa Kız'ı atmak zorunludur.
  • Rıfkı K♥ kartını almamaktır. Kupa Almaz oyununda olduğu gibi Rıfkı'da da çıkana kadar hiçbir oyuncu bir ele  ile başlayamaz. Dönen suitten kart olmayan oyuncunun elinde K♥ varsa atması, K♥ yoksa  atması zorunludur. Ancak  yoksa istediği kağıdı atabilir. Eğer kupa çıkmamış ve oyuncunun elinde sadece kupalar ve fiks kağıtlar kaldıysa dilediği kupayı yürüyebilir. Rıfkı oyununa başlamadan herhangi bir oyuncunun elinde Rıfkı veya Kupa Ası tek ise, dilerse oyunu bozabilir.
  • Son İki Son iki eli almamaktır. Son iki ele kadar oynanan elleri kimin aldığının hiçbir önemi yoktur.

Koz

  • Koz oyunlarında amaç mümkün olduğu kadar çok el almaktır.
  • Oyuncunun koz söylemesi için elinde koz olarak belirleyeceği suitten onörleri ya da en az 7 kartlık uzun bir suite sahip olması ve diğer renklerden de eli destekleyecek onörlerin olması gerekir. En az 5 el alabilecek durumda olmadan koz oyununun seçilmesi tavsiye edilmez.

Kurallar

Kartların Dağıtılması

  • Bir önceki oyunda oyunu söyleyen kişi kartları dağıtır. Dağıtan oyuncu desteyi karar. Sol tarafındaki oyuncuya kestirir. Sağ tarafından başlayarak (saatin dönüş yönünün tersinde ↺) kartları teker teker dağıtır.

Partiyi Başlatma

  • Gönüllü bir oyuncu kartları dağıtır.
  • Partide ilk oyuna 2♦ sahibi başlar. (Turnuvalarda "Son İki Almaz" oyunun seçilmesi halinde, ceza seçen oyuncuya avantaj yarattığından, turnuvalarda oyuna 6♠ sahibi oyuncu başlar.)
  • Eğer dejenere oynanıyorsa ki bu King'in en popüler oynama biçimidir;
    • Oyuna başlayan oyuncu eline göre koz mu ceza mı oynanacağına karar verir. Hangi cezanın oynanacağını veya koz oyunu ise kozun ne olacağını belirler.
    • 20 Oyun boyunca oyun dönüş yönüne göre konuşma sırası sonraki oyuncuya geçer.
  • Anlaşmaya göre bazı oyunlarda ilk 4 el mecburi ceza söylenir, kozu söylemek için oyunun bir tur dönmesi gerekir.

Oynama

  • Koz oyununda 10 el alan oyuncu King yapmış sayılır ve oyun biter. Diğer oyunculardan o anda (+) puanda olanlar olsa bile King yapan oyuncu tek başına çıkmış sayılır ve bir önceki oyundaki puanlar geçerli sayılır. (Bazı versiyonlarda King yapacak oyuncunun oyundan önce King yapacağını beyan etmesi önkoşulu vardır. Bu durumda, eğer King yapacağını beyan eden oyuncu el sonunda King yapamazsa tek başına batmış kabul edilir ve oyun biter.)
  • Bir turdaki ceza kartlarının hepsi o tur bitmeden çıkmışsa o tur bitmiş sayılır ve yeni tura geçilir.

King oyun tablosu örneği
King oyun tablosu örneği

Cezalar

  • Oyunun ceza elleri briçteki sanzatu kurallarına benzer.
  • Anlaşmaya göre Kız Almaz oynanan turda bütün oyuncular birer kız alırsa oyun iptal olur ve yeniden seçilir.
  • Sıra sahibi oyuncu Rıfkı oynamayı seçerse, başka bir oyuncu elinde sadece tek Rıfkı, tek kupa ası ve kupadan sadece rıfkı ve as gösterirse oyun iptal olur. Bu durumda yeniden Rıfkı oynanabilir veya yeniden oyun seçilir.

Koz

  • Yere koz düşmeden (çakılmadan) koz çekilmez.
  • Kozcunun elinde sıralı AKQ koz olması durumunda oyuna bu 3 kozu arka arkaya çekerek başlaması opsiyoneldir. Parti başlamadan bu durum kararlaştırılır.
  • Bir oyuncu koz çekiyorsa (ele koz atarak başladıysa yani yerdeki ilk kâğıt koz ise) yükseltmek zorunludur.
  • Bir oyuncu elinde yerdeki karttan mevcut değilse koz atar, yani çakar. Bir elde birden fazla oyuncu çakabilir. Çakarken koz yükseltmek mecburi değildir.
  • Koz oyunu seçilmişse oyunculardan herhangi birinde tüm renkleri kapsayacak şekilde 10'dan büyük kâğıt yoksa, o oyuncu eli başlamadan bozabilir. Eğer bu şekilde oyun bozulursa tekrar kâğıt dağıtılıp koz oynanır.

Puanlama

Ceza oyunlarında alınan puanlar negatif (-), koz oyunlarında alınan puanlar pozitif (+) olarak toplanır.

-10 ve daha düşük puanla bitirenler batmış kabul edilir. 0 ve daha yüksek puanla bitirenler çıkmış kabul edilir. (Bu durum oyunun başında anlaşmaya bağlıdır. Bazı oyunlarda çıkmak için +'ya geçmek zorunlu olduğundan 0 puan alan batmış kabul edilir)

Bir partideki Toplam Ceza ve Toplam Koz puanı birbirine eşittir. 5200 puandır, ancak cezaların dağılımı gereği -kız almaz cezalarının eşit dağılmaması da bunu destekler- en az 1, en çok 3 oyuncu oyunu kazanmaktadır.

Cezalar
AdıPuanıAdetToplam
El almaz5013650
Kupa almaz3013390
Erkek almaz608480
Kız almaz1004400
Rıfkı3201320
Son iki1802360
Toplam2600
Her Ceza 2 kez oynanırx2
Parti Toplamı5200
Kozlar
AdıPuanıAdetToplam
Koz5013650
Partideki Koz Oyunux8
Parti Toplamı5200

Jargon

  • Rıfkı: Kupa Papazının oyundaki adı
  • Dış King: Başka bir oyuncunun koz söylediği elde King yapmak
  • DYS: "Dedi Yedi Salak" cümlesinin kısaltılmış halidir. Bir oyuncunun kendi söylediği ceza elinde cezaların yarısından fazlasını aldığında düştüğü durumdur.
  • KSKY: DYS'nin kibar biçimdir. "Kendi Söyler Kendi Yer" cümlesini ifade eder.
  • Harakiri: DYS ile aynı durumdur.
  • Çiçek - Ford: Bir oyuncunun koz elinde sıfır alması durumda hanesine çizilen şekil.
  • Telefon fişi (Üçlü fiş/Priz): Üç kişinin batıp bir kişinin çıktığı durumda tek kişinin lakabı.
  • Rıfkı’yı sahibine yedirmek: Kupa çıktıktan sonra, art arda kupa çıkarak rıfkı sahibine kupa papazını yedirmek.
  • Cezayı satmak: Elindeki ceza kartını diğer oyunculara vermek.
  • SSK: Seve Seve Koz, ceza oyunu söylemeye hakkı kalmamış oyuncunun mecburen koz söylemesi.
  • Çakmak: Koz atmak. Elde dönen suitten olmaması durumunda koz atılması.
  • işemek: Bir suite ilk kez çakılması durumu. Örn: Sineğin 2. dönüşüne koz atılması.
  • Çıkışları yakmak: "El almaz" ceza oyunu oynanırken, oyunun ilk başlarında küçük kâğıt atmak suretiyle birkaç tur el almamayı başarıp, sonradan elinde büyük kâğıtlar kaldığı için tüm elleri alıp kalan cezaları yemek.
  • Fiks: Herhangi bir oyunda bir renkten tek bir kağıdın kalması. Örneğin 13 kupa kağıdının 12'sinin çıkması durumunda kalan karta fiks denir ve bu kağıda sahip olan oyuncuya fikse kalmış denir.

Oynama Biçimleri

Oyunun birçok oynama biçimi olmasına rağmen en yaygın oynanan biçimi dejeneredir.

  • Naturel: 6 ceza sırayla oynanır ardından 4 kez koz oynanır. Bu sıra bir kez daha tekrarlanır. Bu, temel oynama biçimidir.
  • Dejenere: Oyuncular sırayla oyunu tayin eder. Her oyuncun bir partide 3 kez ceza 2 kez koz seçme hakkı vardır. En popüler oynama biçimidir.
  • Kanlı King: Dejenereden türemiştir. Konuşan oyuncu, oyunu seçer, ama deklare etmez, tabelaya kaydeder, veya başka bir kağıda yazar. Oyun sonunda seçilen oyun açıklanır.
  • Vahşet: Kanlı Kingden türemiştir. Farkı konuşan oyuncunun kâğıtlara bakmadan oyun seçmesidir.
  • Körleme: Vahşetin yumuşatılmış biçimidir. Konuşan oyuncu seçtiği oyunu deklare eder.
  • Süper Kanlı: Tüm cezalar 2 oyunda biter. Her oyuncunun aldığı ellerdeki tüm ceza öğeleri toplanarak hesap edilir. Ör: Oyuncunun aldığı yegane el 4♣ çıkışına verilen K♥ 3♣ 2♣ olsun. Bu durumda Rıfkı'dan 320, Erkek Almazdan 60, El Almazdan 50, Kupa Almazdan 30 toplamda bir elde 460 ceza puanı alır. Eğer bu el son iki elden bir ise 180 puan da Son İkiden alır.
  • Eşli: Briçdeki gibi konuşma yapılır. Eşlerden biri bir koz veya ceza söyler. Diğer eş bu ceza ya da kozu kabul veya reddeder. Reddederse yeni bir ceza ya da koz söyler. Oyunun belirlenmesinin ardından oyunu yönlendirecek kişinin karşısında oturan eşi elini briçteki gibi masaya açar. Eşlerin konuşmadığı biçimi de vardır. Sırası gelen oyuncu eline göre koz ya da ceza söyler. Eşi kâğıtlarını açtıktan sonra oyuna başlar.
  • Balayı Kingi: İki kişiyle oynanan bir koz oyunudur.
  • Kısaltılmış Internet versiyonu: kısa sürmesi için her oyuncu 2 ceza 1 koz söyler.
  • Trex (iskambil) Arapların oynadığı King çeşitidir.
  • Üç kişilik King: İkililerin olmadığı 48 kâğıtlık desteyle oynanır ve her oyuncuya 13 yerine 16'şar kâğıt dağıtılır. Her oyuncu 4 ceza 2 koz söyler. Puanlaması El=40, Kupa=30, Kız=90, Erkek=50, Rıfkı=300, Son iki = 170 şeklinde yapılır. Koz yine 50 puandır. Böylece toplamda 4800 koz, 4800 ceza puanı olur. Onun dışında oyun kuralları aynıdır. Bir diğer versiyonu da aynen eşli king gibi oynanır ama her el oyunu söyleyen yere açılan kâğıtları da kendi oynar.
  • Duble Yol: Her ceza eli çift ceza söylenir. Puanlama aynıdır, sadece kozlar iki kat yani 100 puan değerindedir. Ör: Bir ceza oyununda hem El Almaz hem Son İki söylenebilir. Her iki ceza için geliştirilen farklı oyun stratejileri sonucunda eldeki kâğıtlara göre El Almaz cezasından kaçarken Son İki cezasına tutulmamak için de çaba sarf etmek gerekir.
  • Konturlu King: Bütün oyuncuların her cezayı birer kez oynadığı, bir koz ve bir dürt oyunu oynadıkları, kişilerin birbirleri ile arasında ceza kontratları deklere ettikleri King türüdür.

Kelime Kökeni

İngilizce king "1. kral, 2. iskambilde papaz" sözcüğünden alıntıdır. İngilizce sözcük Eski İngilizce cyning "soylu kişi, bey" sözcüğünden evrilmiştir. Bu sözcük Germence aynı anlama gelen yazılı örneği bulunmayan *kuniŋgaz sözcüğünden evrilmiştir. Germence sözcük Germence yazılı örneği bulunmayan *kunjom "soy, aşiret" sözcüğünden türetilmiştir. Germence sözcük Hintavrupa Anadilinde aynı anlama gelen yazılı örneği bulunmayan *gnə-yo- biçiminden evrilmiştir. Bu biçim Hintavrupa Anadilinde yazılı örneği bulunmayan *genə- "doğurmak" kökünden türetilmiştir. Daha fazla bilgi için genetik maddesine bakınız.

Tarihte En Eski Kaynak

"bir iskambil oyunu" [ (1980 yılından önce) ]

Yorum Gönder

Daha yeni Daha eski