Kerberos (eski Yunanca: Κέρϐερος / Kérberos, Latince: Cerberus), Yunan mitolojisinde Hades'in yönettiği ölülerin bulunduğu yeraltının kapısında bekçilik yapan üç başlı bir köpek (Hesiode'a göre 50, Horace'a göre ise 100 başı vardı). Kuyruğu bir yılan olan ve sırtında sayısız yılanbaşı bulunan, ısırıkları zehirli olan bu köpek Herakles'in 12 görevi arasında yer alır. Kerberos Yunanca 'çukur (çok derinlerdeki, şeytani çukur) iblisi' demektir. Yarı kadın yarı yılan Ekhidna ile dev Typhon'un oğlu olan Kerberos'un kardeşi Orthros 'tur. Dev zincirlerle bağlı olan bu köpeğin görevi yer altına giren ölülerin tekrar yeryüzüne çıkmalarını önlemektir. Sadece beş kere yenilmiştir:
- Son görevi Kerberos'u yakalamak olan Herakles tarafından yakalanarak,
- Müzik yeteneğini kullanan Orpheus tarafından uyutularak,
- Lethe ırmağındaki su yardımıyla Hermes tarafından uyutularak,
- Roma mitolojisinde, ilaçlı keklerle Aineias tarafından uyutularak,
- Yine bir Roma masalında, ilaçlı keklerle Psykhe tarafından uyutularak.
Kerberos özellikle kapıların, eşiklerin ve sınırların bekçisi olmanın arketipi olmuştur. Orta Çağdan günümüze kurgu yapıtlarda sıkça bu özelliğiyle yer almıştır (Dante'nin İlahi Komedya'sında ve Fluffy olarak J. K. Rowling'in Harry Potter ve Felsefe Taşı adlı kitabında.) Ayrıca günümüzde güvenlik ve savaş alanında da kullanılmaktadır. (MIT tarafından geliştirilen Kerberos protokolü gibi.)
Özellikleri
- Mekânı: Yeraltı
- Görünüşü: Üç kafalı tazı
Kişisel bilgileri
- Ebeveynler: Tifon ve Ehidna
- Kardeşler: Hidra, Orthrus, Nemea Aslanı, Sfenks, Kimera
Herkül'ün On İkinci Görevi
Herkül'ün on ikinci ve son görevi, Hades'in krallığını yaptığı ölüler diyarının bekçi köpeği olan Kerberus'u Atina'ya getirmekti. Görevi aldıktan sonra diğer tarafa geçmek için Eleusis'tan yardım ve bilgi alan Herakles, Tanareum bölgesinde ölüler diyarına geçiş yapabileceği girişi bulur. Athena ve Hermes'in yardımı ile girişten geçen ve Charon'u da yine Hermes'in yardımı ile geride bırakan Herakles, Kerberus ararken ölüler diyarında Hades tarafından zincirlenen Thesus'u sihirli kelepçelerinden güç de olsa kurtarır.
Hades ve Persephone'nin karşısına çıkıp durumunu anlatan Herkül, onların onayını alarak Kerberus'u geri getirmek üzere izin alır. Kerberus'un karşısına çıkıp, güreşte onu yenmeyi başaran Herkül, Kerberus'u yeraltı dünyasından çıkararak Atina'ya; Eurystheus'un karşısına çıkarır. Korkudan nereye saklanacağını bilemeyen Eurystheus, yakınında bulunan büyük bir amforanın içerisine saklanır. Herkül'ün Kerberus'u yeryüzüne çıkardıktan sonra, etrafa saçılan zehirli salyasından dünya üzerindeki ilk zehirli bitkiler oluşmuş ve buradan yayılarak diğer ülke ve topraklarda da yetişmeye başlamıştır.
Agostino Carracci - Hades ve Kerberos |
Herakles'in Kerberus'u yakalarken yapılmış tasviri |