dük ne demek? TDK anlamı ve açıklaması
isim, tarih, Fransızca duc
Avrupa ülkelerinde prensten sonra gelen en yüksek soyluluk ünvanı.
Tarih Terimleri Sözlüğü - 1974
İngilizce: Duke, Fransızca: duc, Almanca: Herzog, Latin: Dux
1. Eskiden Batı ülkelerinde prens sanından sonra gelen en yüksek soyluluk sanı. 2. Bir düklükte egemen olan kimsenin sanı.
Kelime Kökeni
Fransızca duc "yönetici, önder, Avrupa"da bir soyluluk unvanı" sözcüğünden alıntıdır. Fransızca sözcük Latince dux, duc- "önder, lider, Roma imparatorluğunda bir rütbe" sözcüğünden evrilmiştir. Bu sözcük Latince dūcere, duct- "yöneltmek, yönetmek, önderlik etmek" fiilinden türetilmiştir. Latince fiil Hintavrupa Anadilinde yazılı örneği bulunmayan *deuk- "öncülük etmek" biçiminden evrilmiştir.
Tarihte En Eski Kaynak
duka [ Evliya Çelebi, Seyahatname (1680 yılından önce) ]
Kategoriler:
Kelime Etimolojisi (Kökeni) Sözlüğü
Tarih Terimleri Sözlüğü
Türkçe Sözlük
Türkçedeki Fransızca Kökenli Kelimeler
Dük (Fransızca: duc) veya duka (İtalyanca: duca; Osmanlıca: دوقه dûḳa) geleneksel olarak monarşi ile yönetilen Avrupa ülkelerinde imparator, kral ve prensten sonra gelen bir soyluluk ve egemenlik ünvanıdır. Kadın düke ve dükün karısına "düşes" (Fransızca: duchesse) veya "dukessa" (İtalyanca: duchessa; Osmanlıca: دوقسّه dûḳessa) veya "duka hanım" (Osmanlıca: دوقه خانم dûḳa ḫânım) denir. Dukalıklar yani düklerin yönettiği devletler genellikle imparatorluk veya krallıklara bağlı yarı bağımsız eyaletlerdir. Dük ünvanı babadan oğula geçer. Dükler Krallık yönetiminde çoğu zaman etkili olmuştur. Hanedanlık bağları ve akrabalıklar sayesinde kral veya imparator düklerle beraber karar alırdı.
YanıtlaSilBununla birlikte, bağımsız devlet olan dükalıklar da vardır. Örnek olarak Lüksemburg Büyük Dukalığı belirtilebilir.
Fransızca duc ve daha öncesinde Latince dux (lider) kökünden gelmektedir. Roma İmparatorluğu'nda askeri bir rütbe olarak kullanılmıştır. Zamanla soyluluk ünvanı hâline gelmiş ve çok geniş bir coğrafyada yaygın olarak kullanılmıştır.