norm

norm kelimesinin kelime ve sözlük anlamı nedir?

Fransızca norme
1. isim, felsefe, toplum bilimi Yargılama ve değerlendirmenin kendisine göre yapıldığı ölçüt, uyulması gereken kural, düzgü.

2. isim Önceden belirlenmiş kalıp, düzgü.


Norm Kelimesinin Kökeni
Fransızca norme "kural, standart, ölçü" sözcüğünden alıntıdır. Fransızca sözcük Latince norma "marangoz gönyesi" sözcüğünden evrilmiştir. Bu sözcük Etrüskçe bir sözcükten alıntıdır. Etrüskçe bir sözcük Eski Yunanca gnōmon γνώμον  "1. bilen, gösteren, 2. marangoz gönyesi" sözcüğünden alıntı olabilir; ancak bu kesin değildir. Yunanca sözcük Eski Yunanca gignōskō, gnō- γιγνώσκω, γνω-  "bilmek, anlamak, yargılamak, ölçmek" fiilinden türetilmiştir. Daha fazla bilgi için not maddesine bakınız.

Norm Kelimesi için Tarihteki En Eski Kaynak
normatif [Dil Tarih Coğrafya Fakültesi Dergisi (1942)]
norm [Dil Tarih Coğrafya Fakültesi Dergisi (1944)]



Norm, grup üyelerinin belirli bir bağlamda nasıl davranmaları gerektiği inancı. Toplum bilimciler normları yazılı olmayan ve toplumun davranışlarına hükmeden anlayış olarak tanımlarken, ruh bilimciler ise daha genel bir tanımı benimserler. Sosyoloji'de normlar yazılı ver yazısız olmak üzere ikiye ayrılır. Yazılı normlar resmi normlar olarak da bilinirler. Kanun, tüzük, yönetmelik, yönerge ve kararname gibi şeyler yazılı normlarının kapsamına girer. Yazılı normlar daha çok kamu kurumları ve özel sektörde kullanılır. Yazılı normların yaptırım gücü yüksektir. Yazısız normlar ise resmi olmayan normlardır. Toplum içerisindeki genel geçer kurallar bütünü olarak da bilinir. Yazısız normların başlıca çeşitleri: töre,örf, adet, gelenek, görenek ve ahlaktır. Yazısız normlara uymayanlar toplum tarafından dışlanma gibi yaptırımlarla karşılaşabilirler. Yazısız normlar, yazılı normların olmadığı yerlerde onun yerine kullanılabilir. Normlardaki temel amaç sosyal kontroldür.