kükürtlü asit

 

Kükürtlü asidin molekül şeması

Kükürtlü asit, sülfüröz asit ya da sülfürik(IV) asit formüllü H₂SO₃ olan kimyasal bileşiktir.

Kükürt dioksit ile suyun tepkimesi sonucu oluşan bir asittir. Bu tepkimenin denklemi şöyledir:

    SO
2 + H
2O → H₂SO₃

Çözeltide sülfürlü asidin bulunduğuna dair bir kanıt yoktur ancak molekül gaz fazında tespit edilmiştir. Ancak, bu zor asidin eşlenik bazları, ortak anyonlar, bisülfit (veya hidrojen sülfit) ve sülfit'dir. Kükürtlü asit, kükürt dioksitten asit yağmuru oluşumunda bir ara türdür.

Kükürt dioksit'in sudaki çözeltilerinin Raman spektrumları, yalnızca SO2 molekülü ve bisülfit iyonu, HSO−
3 nedeniyle sinyaller gösterir. Sinyallerin yoğunlukları aşağıdaki denge ile tutarlıdır:

    SO
2 + H
2O ⇌ HSO−
3 + H+
          K_a = 1.54×10⁻²; pK_a = 1.81.

¹⁷O NMR spektroskopisi, sülfürik asit ve protonlanmış sülfit çözeltilerinin dengede izomer karışımı içerdiğine dair kanıt sağladı:

    [H−OSO
2]−
 ⇌ [H−SO
3]−

Çözeltiyi susuz sülfürlü asit üretmek için buharlaştırma yoluyla konsantre etmeye çalışırken, ayrışır (oluşturma reaksiyonunu tersine çevirir). Soğutma sırasında bir klatrat SO2·5.75H₂O kristalleşecek ve 7 °C'de tekrar ayrışacaktır. Böylece kükürtlü asit H2SO
3 izole edilemez.

Sülfürlü asit, kükürt dioksit'in suda çözülmesiyle elde edilebilir.

Kullanımı

Bazen kükürtlü asit olarak anılan kükürt dioksitin sulu çözeltileri, indirgeyici maddeler ve dezenfektanlar olarak bisülfit ve sülfit tuzlarının çözeltileri gibi kullanılır. Başka bir oksijen atomu kabul ederek sülfürik asit'e veya sülfat'a oksitlenirler.

Ayrıca bakınız

• Karbonik asit
• Kâğıt hamuru
• Sülfit
• Sülfürik asit