Dişbudak, zeytingiller (Oleaceae) familyasının Fraxinus cinsini oluşturan türüne göre maksimum boyu 10–30 m arasında değişebilen dolgun ve düzgün gövdeli yuvarlak tepeli ağaç türlerinin ortak adı.
Genellikle sulak ya da derin toprağa sahip yerlerde bulunurlar. Yaprak döken veya bazen her dem yeşil ağaç veya çalı formunda olabilirler.
{tocify} $title={İçindekiler}
Bilimsel sınıflandırması
- Âlem: Plantae (Bitkiler)
- Bölüm: Tracheophyta (Damarlı bitkiler)
- Sınıf: Magnoliopsida (İki çenekliler)
- Takım: Lamiales
- Familya: Oleaceae (Zeytingiller)
- Alt oymak: Fraxininae
- Cins: Fraxinus (L., Sp. Pl.: 1057 (1753).)
Morfolojik özellikleri
Yaprak: Tek tüysü yapraklar karşılıklı veya bazen dalların ucunda sarmal dizilişlidir. Yaprak ve yaprakçık sapı tabanı çoğu kez kalınlaşmıştır.
Çiçek: Bileşik salkımlı çiçek kurulu uçta veya sürgünün ucundaki koltuktan ya da önceki yılın yan sürgünlerinden gelişir. Brahteler ince uzun mızraksı olup geçicidir veya bulunmaz. Küçük çiçekler, erdişi, bir eşeyli veya çok eşeylidir. Kaliks 4 dişli veya düzensiz loplu bazen de bulunmaz. Korolla beyaz sarımsı 4 loplu, dip kısmı bölünmüştür veya bulunmaz. 2 Stamen korollanın dibine gömülmüştür. İplikçikler kısa olup çiçekler tam olarak açılınca dışarıya çıkar.
Meyve: Tohumlu taslağı 2 yumurtalık gözlü sarkıktır. Boyuncuk kısa; tepecik 2 yarıklıdır. Meyve uçtaki kanadı uzamış bir kanatlı meyvedır. (samara) Tohumlar genellikle tekli yumurtamsı-dikdörgen biçimindedir. Besidoku etli kökçük diktir.
 |
| Kanatlı meyve (samara) Fraxinus excelsior |
 |
| Tüysü yapraklar Fraxinus pennsylvanica |
Türleri
- Amerika dişbudağı (Fraxinus americana)
- Sivri meyveli dişbudak (Fraxinus angustifolia)
- Tek yapraklı dişbudak (Fraxinus anomala)
- Fraxinus apertisquamifera
- Fraxinus attenuata
- Fraxinus baroniana
- Meksika dişbudağı (Fraxinus berlandieriana)
- Kuzey dişbudağı (Fraxinus bungeana)
- Karolina dişbudağı (Fraxinus caroliniana)
- Fraxinus chiisanensis
- Çin dişbudağı (Fraxinus chinensis)
- Fraxinus coriariifolia
- Fraxinus cuspidata
- Kaliforniya dişbudağı (Fraxinus dipetala)
- Fraxinus dubia
- Adi dişbudak (Fraxinus excelsior)
- Fraxinus ferruginea
- Himalaya dişbudağı (Fraxinus floribunda)
- Fraxinus gooddingii
- Küçük yapraklı dişbudak (Fraxinus greggi)
- Formoza dişbudağı (Fraxinus griffithii)
- Baltık dişbudağı (Fraxinus holotricha)
- Ağlayan dişbudak (Fraxinus hookeri)
- Fraxinus hupeiensis
- Fraxinus insularis
- Fraxinus lanuginosa
- Oregon dişbudağı (Fraxinus latifolia)
- Japon dişbudağı (Fraxinus longicuspis)
- Fraxinus malacophylla
- Mançurya dişbudağı (Fraxinus mandshurica)
- Fraxinus micrantha
- Nepal dişbudağı (Fraxinus nepalensis)
- Kara dişbudak (Fraxinus nigra)
- Fraxinus odontocalyx
- Çiçekli dişbudak (Fraxinus ornus)
- Pallis dişbudağı (Fraxinus pallisiae)
- Chihuahuan dişbudağı (Fraxinus papillosa)
- Fraxinus paxiana
- Yeşil dişbudak (Fraxinus pennsylvanica)
- Fraxinus platypoda
- Fraxinus profunda
- Fraxinus punctata
- Fraxinus purpusii
- Mavi dişbudak (Fraxinus quadrangulata)
- Fraxinus raibocarpa
- Fraxinus rufescens
- Çin çiçekli dişbudağı (Fraxinus sieboldiana)
- Fraxinus sinensis
- Fraxinus sogdiana
- Fraxinus spaethiana
- Fraxinus stylosa
- Teksas dişbudağı (Fraxinus texensis)
- Fraxinus trifoliolata
- Tropikal dişbudak (Fraxinus uhdei)
- Arizona dişbudağı (Fraxinus velutina)
- Afgan dişbudağı (Fraxinus xanthoxyloides)
dişbudak ne demek TDK sözlük anlamı ve açıklaması nedir?
dişbudak, -ğı
(di'şbudak)
1. isim, bitki bilimi Zeytingillerden, kerestesi sert ve değerli bir ağaç, demircik (Fraxinus excelsior).
2. sıfat Bu ağaçtan yapılmış:
"Radyo, dişbudak etajer, kırk beş milimetre plak pikabı bile alamam." - Haldun Taner
Ağaçişleri Terimleri Sözlüğü - 1968
Türkçe: dişbudak, Fransızca: frêne, Almanca: Esche, Latin: fraxinus excelsior
Özodunu kahverengi, olgun odunu beyaz sarı, iri gözenekli ve belirli yılhalkalı, özgül ağırlığı 0,75gr/cm3 olan bir tür mobilya ağacı.
Biyoloji Terimleri Sözlüğü - 1998
İngilizce: common ash, Fransızca: frêne commun, Almanca: echte Esche, gemeine Esche, Latin: Fraxinus excelsior
Zeytingiller (Oleaceae) familyasından 40 m kadar yükselebilen bir ağaç türü.