basmak kelimesi ne demek TDK sözlük anlamı ve açıklaması nedir?
basmak, -ar
1. -e Vücudun ağırlığını verecek bir biçimde ayak tabanını bir yere veya bir şeyin üzerine koymak:
"Bastığın yerlerde güller açtı, sarıldı ayaklarına." - Cahit Külebi
2. -e Küçük çocuklar ayakta durabilmek.
3. -e Bir şeyi, üzerine kuvvet vererek itmek:
"Motor çalıştıktan sonra debriyaja basarsınız." - Halide Edip Adıvar
4. -e, -i Sıkıştırarak yerleştirmek:
Peyniri küpe basmak.
5. -i Bası işi yapmak, tabetmek.
6. -i, nesnesiz Örtmek, bürümek, kaplamak:
"Yollarını ot basmış, çamları yükselip saçaklarına el atmış olan bu büyük köşk." - Memduh Şevket Esendal
7. -e, -i Bir şey üzerinde kalıp, mühür vb.yle iz yapmak:
"Şuraya başparmağını bas, dediler, ben de bastım." - Sait Faik Abasıyanık
8. -i Baskın yapmak:
"Ölen kızın intikamını almak için köyü basıp yakmış." - Etem İzzet Benice
9. -e Bir kimse bir yaşa girmek:
"On dokuz yaşına yeni basmış, ürkek ve utangaç bir kızdım." - Azra Erhat
10. -i, nesnesiz Duman, sis vb. çevreyi kaplamak, çökmek:
"Şehri akşamüstü sis basmıştı." - Sait Faik Abasıyanık
11. -i, nesnesiz Basınç yaparak sıvı ve gazları itmek:
Pompa bozulmuş, suyu basmıyor. Otomobilin lastiğine hava basmak.
12. nesnesiz Kümes hayvanları kuluçkaya yatmak.
13. -i Uygunsuz vaziyette yakalamak.
14. nesnesiz, mecaz Bir şeyin etkisinde kalıp eziklik, üzüntü ve ağırlık duymak:
"Yüreğinin acısını duyuyordu. Sıkıntı basmış, terlemeye başlamıştı. İzin istedi." - Yusuf Ziya Bahadınlı
Yapıt Hakları Terimleri Sözlüğü - 1971
Türkçe: tabetmek, İngilizce: print, Fransızca: imprimer
Çoğaltılması gereken bir yazı yapıtını basım yoluyla çoğaltmak.
Sinema ve Televizyon Terimleri Sözlüğü - 1981
İngilizce: print, Fransızca: tirer, Almanca: zieher, kopieren, abziehen, Kopie ziehen, umkopieren
Sinema Basım işini gerçekleştirmek.
Bilgisayar Terimleri Karşılıklar Kılavuzu - 2007
press
basmak
Kelime Kökeni
Arapça mlw kökünden gelen imlāˀ إملاء "dikte etme, yazı yazdırma" sözcüğünden alıntıdır. Arapça sözcük Aramice/Süryanice mlē מל "1. dolu, 2. herekeli yani sesli harfleri bildiren noktaları doldurulmuş yazı" sözcüğünün ifˁāl vezni (IV) masdarı olabilir; ancak bu kesin değildir. Bu sözcük Aramice/Süryanice #mly מלי "doldurma" kökünden türetilmiştir.
Tarihte En Eski Kaynak
[ Mukaddimetü'l-Edeb (1300 yılından önce) ]