Güzelavrat otu (Atropa bella-donna), patlıcangiller familyasına ait çok yıllık otsu bir bitkidir. "Atropin" maddesi bu bitkinin halüsinojenik özellikleri olan oldukça zehirli yemişleri boyunca olan yapraklarından elde edilir.
Tür, Avrupa, Kuzey Afrika ve Batı Asya'nın yerlisidir ve Kuzey Amerika'nın bazı kısımlarında da bulunur hale gelmiştir. Yetiştiği alanlar çoğunlukla kireçten zengin topraklı, nemli ve loş yerlerdir. Adı olan "Bella-Donna" İtalyanca'dan köken alır ve "güzel kadın" anlamı gelmektedir. Atropin maddesini kadınlar bir zamanlar göz bebeklerini büyütmek için kullanmışlardır.
Bilimsel sınıflandırması
- Âlem: Plantae (Bitkiler)
- Bölüm: Tracheophyta (Damarlı bitkiler)
- Sınıf: Magnoliopsida (İki çenekliler)
- Takım: Solanales
- Familya: Solanaceae
- Cins: Atropa
- Tür: A. bella-donna
- İkili adlandırma: Atropa bella-donna
Tanımı
Güzelavrat otu dallanmış, otsu ve çok yıllık bir bitkidir, çoğunlukla etli köke sahip bir yarı çalı olarak görülür. Bitki 1.5 metre, uzun oval yaprakları ise 18 cm uzunluğa kadar erişebilir. Çan şekilli çiçekleri hafif yeşil-soluk mor ve az kokuludur. Meyveleri olgunlaştıkça yeşilden parlak siyaha uzanan ve yaklaşık olarak 1 cm uzunluktaki yemişlerdir. Bu yemişler tatlıdır ve zehirli alkoloidler içermelerine rağmen taşıdıkları tohumlarla yayılmayı da sağlayan hayvanlar tarafından iştahlıca tükeltilirler. Atropa belladonna var. lutea olarak isimlendirilen bir varyetesinin soluk sarı çiçekler ve meyveler bulunmaktadır.
Atropa belladona nadir olarak bahçelerde kullanılır yetiştirilmesi genellikle gösterişli yemişleri ve dikey geliştiği içindir. Dünyanın diğer bölgelerinde, el değmemiş topraklarda yetişen değeri olmayan türlerinin olduğu bilinmektedir. Küçük tohumların çimlenmesi, tohumun uykuda kalmasını sağlayabilen sert kabuğuyla da ilişkili olarak genellikle zordur.
Çimlenme değişen sıcaklık koşulları altından birkaç hafta alabilir fakat giberellik asidin kullanımıyla gelişim hızlandırılabilir. Fideler bir yerden bir yere taşınma sırasında çökerten gibi kök zararlarından dolayı steril toprağa gerek duymaktadırlar.
güzelavrat otu hakkında bilgi nedir TDK sözlük anlamı ve açıklaması ne?
isim, bitki bilimi
Patlıcangillerden, atropin denilen zehirli ilacın çıkarıldığı pis kokulu, çok yıllık ve otsu bir bitki; belladonna (Atropa belladonna).
Biyoloji Terimleri Sözlüğü - 1998
İngilizce: deadly nightshade, belladonna, dwale, banewort, Fransızca: atrope, belladone, bouton noir, Almanca: Wolfskirche, echte Tollkirsche, Belladonna, Latin: Atropa belladonna
Patlıcangiller (Solanaceae) familyasından, çiçekleri tekli, er dişi, çanak ve taç yaprakları beşer adet ve birleşik, bakka tipi meyvesi olan, siyah renkli, atropin ihtiva ettiğinden dolayı eskiden kadınların göz bebeklerini büyüterek güzel görünmelerini sağlamak için kullandıkları, ülkemizde Karadeniz Bölgesi'nde doğal olarak yetişen, çok yıllık, otsu bitkiler.