Çemen otu ya da buyotu bir ottur. En sık kullanıldığı bölge olan Yozgat ve Kayseri'deki yerel ismi çaman otudur. (Trigonella foenum-graecum/tıbbi tanım: Semen Foenugraeci), baklagiller familyasına ait bir ot türü. Anavatanı Yakın Doğu, özellikle Lübnan ve Suriye, Güneybatı Avrupa, Hindistan ve Çin'dir.
Çin'den Akdeniz'e kadar geniş bir alana yaygındır. Tohumları ve bazı ülkelerde yeşil yaprakları da ıspanak gibi tüketilmektedir. Tadı acımsı ve aromatiktir. Esansında 40 çeşit madde bulunur. Kullanımı çok eskilere dayanmakta olup günümüzde Orta Doğu ve Hint mutfağında kullanılmaktadır. Türk mutfağında özellikle çemen tozu şeklinde bilinir. Bu toz bol salçaya ve birkaç diğer içeriklere katılarak kahvaltılarda yenilen macun yapılı çemen üretilir.
Biyolojik sınıflandırması
- Âlem: Plantae (Bitkiler)
- Bölüm: Magnoliophyta (Kapalı tohumlular)
- Sınıf: Rosopsida
- Alt sınıf: Rosidae
- Takım: Fabales
- Familya: Fabaceae (Baklagiller)
- Cins: Trigonella
- Tür: T. foenum-graecum
- Üçlü adlandırma: Trigonella foenum-graecum
![]() |
| Çemen otunun anatomisi |
Çemen
Çemen, çemen otu bitkisinin tohumlarının kurutulmasıyla elde edilir. Acımsı ve bol aromatik tattadır. Günümüzde en çok Kayseri'de pastırma imalatında, Tokat ve Yozgat ev mutfaklarında kahvaltılık ara öğün olarak, ayrıca Orta Doğu ve Hint mutfağında kullanılır. Diğer ülkelerde öğütülmüş olarak turşulara, çorbalara, soslara ve et yemeklerine katılır. Ayrıca sarımsak ve kırmızı biberle karıştırılarak pastırma yapılacak etin üzerine kaplanır.
Çemen eski devirlerde, Asya'da, şehvet artırıcı ve savaşlarda cesaret verici olarak kullanılmaktaydı.
çemen otu hakkında bilgi nedir TDK sözlük anlamı ve açıklaması ne?
isim
► boy otu.
Veteriner Hekimliği Terimleri Sözlüğü -
Latin: Trigonella foenum graecum
Tohumları çemen yapımında kullanılan ve Akdeniz çevresinde yetişen, 10-15 cm boyunda, üç parça yapraklı, beyaz çiçekli, yapısında müsilaj, uçucu yağ, sabit yağ, kaolin, lesitin, fitosterol çok az kumarin ve alkaloit içeren; yumuşatıcı, balgam söktürücü, çizgili kas kuvvetlendirici, iştah açıcı, afrodizyak olarak kullanılan baklagiller familyasından bir yıllık otsu bir bitki, buy otu.


