Brokoli (Brassica oleracea var. italica), lahanagiller (Brassicaceae) familyasından, küçük yeşil yumrular hâlinde olan, haşlanarak yemeği hazırlanan bir sebze.
{tocify} $title={İçindekiler}
Biyolojik sınıflandırması
- Âlem: Plantae (Bitkiler)
- Klad: Angiosperms (Kapalı tohumlular)
- Klad: Eudicots (İki çenekliler)
- Klad: Core eudicots
- Klad: Rosids
- Klad: Eurosids II
- Takım: Brassicales
- Familya: Brassicaceae (Lahanagiller)
- Cins: Brassica
- Tür: B. oleracea
Özellikleri
Brokoli yüksek düzeylerde diyet lifi ve vitaminler içeren bir gıda kaynağıdır. Ayrıca görünümü resimdeki gibi minyatür bir ağacı anımsatır.
| Brokoli Besin Değeri | |
|---|---|
| (Çiğ Hâli) | |
| Enerji 140 kJ (30 kcal) | |
| Karbonhidrat | 6.64 g |
| - Şeker | 1.7 g |
| - Lif | 2.6 g |
| Yağ | 0.37 g |
| Protein | 2.82 g |
| Su | 89.30 g |
| A vitamini | 31 μg (%3) |
| - Karoten | 361 μg (%3) |
| Tiyamin (Vit. B1) | 0.071 mg (%5) |
| Riboflavin (Vit. B2) | 0.117 mg (%8) |
| Niyasin (Vit. B3) | 0.639 mg (%4) |
| Pantotenik asit (Vit. B5) | 0.573 mg (%11) |
| B6 vitamini | 0.175 mg (%13) |
| Folik asit (Vit. B9) | 63 μg (%16) |
| C vitamini | 89.2 mg (%149) |
| E vitamini | 0.78 mg (%5) |
| K vitamini | 101.6 μg (%97) |
| Kalsiyum | 47 mg (%5) |
| Demir | 0.73 mg (%6) |
| Magnezyum | 21 mg (%6) |
| Fosfor | 66 mg (%9) |
| Potasyum | 316 mg (%7) |
| Çinko | 0.41 mg (%4) |
| Oranlar yetişkinler için alınması önerilen oranlardır. | |
Üretim
Ülkeler bazında en yüksek karnabahar ve brokoli üretimine ilişkin 2008 yılına ait Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) verileri aşağıdaki gibidir:
| İlk On Karnabahar ve Brokoli Üreticileri — 11 Haziran 2008 | ||
|---|---|---|
| Ülke | Üretim (ton) | |
| Çin | 8,585,000 | |
| Hindistan | 5,014,500 | |
| ABD | 1,240,710 | |
| İspanya | 450,100 | |
| İtalya | 433,252 | |
| Fransa | 370,000 | |
| Meksika | 305,000 | |
| Polonya | 277,200 | |
| Pakistan | 209,000 | |
| Birleşik Krallık | 186,400 | |
| Dünya | 19,107,751 | |
| Sembol Yok = Resmi Veri, F = FAO Takribi Miktar | ||
Resimleri
 |
| Brokoli çiçekçikleri yakın plan görünümü |
 |
| Brokoli çiçekleri |
 |
| Brokoli genel görünüm |
 |
| Haşlanmış brokoli |
 |
| Brokoli |
brokoli kelimesi ne demek TDK sözlük anlamı ve açıklaması nedir?
isim, bitki bilimi, İtalyanca broccoli
İki çeneklilerden, kalın saplarındaki yeşil yumrularla minyatür bir ağaca benzeyen, haşlanarak yenen bir sebze (Brassica oleracea):
"Ona göre buzdolabımda pırasa, kereviz, yer elması, lahana ve karnabahar yoktu, çünkü bunlar annelerimizi, ninelerimizi hatırlatıyor; bizler brokoli ve Brüksel lahanasıyla daha havalı olduğumuzu düşünüyorduk." - Mehmet Aça
Kelime Kökeni
İngilizce broccoli "karnabahara benzer bir sebze" sözcüğünden alıntıdır. İngilizce sözcük İtalyanca broccolo "tomurcuk" sözcüğünden türetilmiştir. Bu sözcük İtalyanca brocco "kabarık, şişik" sözcüğünden türetilmiştir. Daha fazla bilgi için brokar maddesine bakınız.
Tarihte En Eski Kaynak
[ m (1991) : Üretimi yaygınlaşmaya başlayan kivi ,avokado, brokoli, Çin lahanası, Pekin ördeği, bıldırcın, somon ve çok sayıda yeni ürün kazanç kapısı oldu. ]