 |
| Çok dişli sökücüye sahip büyük bir buldozer, Caterpillar D9 |
Buldozer, toprak tesviyesinde kullanılan paletli bir iş makinası. Dozer olarak da bilinir. Ön tarafından düşey doğrultuda aşağı yukarı hareket edebilen güçlü bir uzun kepçe vardır. Buldozer bu kepçenin alt tarafındaki kesici bıçakla toprağı parçalar ve kazıyarak kaldırır. Kaldırılan toprağı kepçesi vasıtasıyla ileri doğru iterek sürükleyebilir. Kepçe hareket halinde yukarı konumda dururken toprak yüzeyini kazımak için bir miktar aşağıya indirilir. Kepçenin hareketi daha önceleri çelik kablolar vasıtasıyla sağlanırdı. Bugün ise yaygın olarak hidrolikle tahrik edilmektedir. Kepçenin, buldozerin hareket yönüne olan konumuna göre dik ve eğik tipleri vardır. Yan dozer denilen, eğik tipte, kepçeye sahip buldozerlerde kazıyıp sürüklenen toprak kepçenin eğik tarafından yana atılarak toprağın ön tarafta yığılması önlenir. Günümüzde kullanılan gelişmiş tiplerde bıçağın buldozerin hareket yönüne göre konumu istenildiği gibi değiştirilip ayarlanabilmektedir. Ağırlıkları 4-40 t arasında değişen buldozerler, güçlü bir (50-700 BG) dizel motorla donandığından yüksek bir itme ve çekme gücüne sahiptir. Yol yapımı veya tarla açma gibi çeşitli toprak tesviye işlemlerinde kullanılır. Silindir ve benzeri diğer iş makinelerinin çekilmesi gayesiyle de kullanılabilir. Engebeli arazilerin düzeltilmesi için çok elverişlidir. Toprak üzerindeki engebeleri, kazıyıp kaldırılan toprağı sürükleyip yayarak ve çukur yerleri doldurarak toprak yüzünün kabaca düzeltilmesini sağlar. Buldozerlerle toprağın sürüklenerek taşınması ancak 20–30 m gibi yakın mesafelerde iktisadi olarak yapılabilir.
 |
| Bulldozer DT-75 (Rus) |
Ayrıca makinenin arkasına takılan riper ile ekskavatör kepçesinin kazamadığı zeminleri yararak yüklemeye uygun hale getirir. Riperin boyu kazılacak zeminin sertliğine ve kazının derinliğine göre ayarlanabilir.
D6, D7, D8, D9 gibi modelleri en sık kullanılan dozer türleridir.
buldozer kelimesi ne demek TDK sözlük anlamı ve açıklaması nedir?
isim, Fransızca bulldozer
Önündeki geniş bıçakla toprağı sıyırıp kaldıran, tekerlekli veya paletli bir yol makinesi:
"Sekiz tane buldozer gelmişti. Bahçede küçük mezarlar kazdılar." - Tarık Dursun K
Kelime Kökeni
İngilizce bulldozer "bir tür ağır iş makinası" sözcüğünden alıntıdır. (İlk kullanımı: 1930 ABD.) İngilizce sözcük İngilizce bull dose ""boğa dozu", ağır dayak atma, özellikle ABD Güney eyaletlerinde 1876 başkanlık seçimi sırasında zenci seçmenlere uygulanan şiddet yöntemlerine verilen ad" deyiminden türetilmiştir. Daha fazla bilgi için buldog, doz maddelerine bakınız.
Tarihte En Eski Kaynak
[ c (1949) : Yol inşaatı için motör greder buldozer scraper makineleri ]